Στο προηγούμενο σημείωμά μας είχαμε αναφερθεί στις νέες δυνατότητες και τους στόχους από την εφαρμογή της νέας Κ.Α.Π. Είχαμε επισημάνει και ορισμένα προβλήματα και δυνάμεις που πρέπει να τις αντιστρατευτούμε για να αποδειχθεί ο γεωργικός τομέας ικανός να συμβάλλει στην ανάπτυξη του τόπου, αυτούς τους δύσκολους καιρούς.
Επιμέρους διατάξεις και μεταφορά τους στην Ελλάδα
Στο μέλλον, οι άμεσες ενισχύσεις θα χορηγούνται μόνο σε όσους ασχολούνται ενεργά με γεωργικές δραστηριότητες και οι μεγαλύτερες ανισότητες στο επίπεδο της άμεσης ενίσχυσης εισοδήματος που λαμβάνουν οι γεωργοί θα μειωθούν σταδιακά. Εξάλλου, τα κράτη – μέλη θα έχουν επιπλέον πιθανότητες να επανεξισορροπήσουν την ενίσχυση εισοδήματος μεταξύ μεγαλύτερων και μικρότερων αγροκτημάτων μέσω της “αναδιανεμητικής ενίσχυσης” και της μείωσης του αριθμού των άμεσων ενισχύσεων πάνω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Η διάταξη αυτή είναι εις όφελος των χωρών που έχουν τεράστιες μονάδες και επιδοτούνται με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, και είναι μια διάταξη που πιστεύουμε ότι θα εξισορροπήσει μερικώς, τις δαπάνες του γεωργικού τομέα.
Η “πράσινη ενίσχυση”, που αποσκοπεί στην προώθηση γεωργικών πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον και το κλίμα μαζί με την ενίσχυση των γεωργών σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, θα συνεισφέρει στην επίτευξη συγκεκριμένων περιβαλλοντικών και εδαφικών στόχων. Το μέτρο αυτό, αν μελετηθεί σωστά μπορεί να αποδώσει ισχυρά κίνητρα για τον αγροτικό πληθυσμό των ορεινών και μειονεκτικών, καθώς και των νησιωτικών περιοχών της χώρας μας.
Η νέα επιπρόσθετη ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας σύμφωνα με τον πρώτο πυλώνα της Κ.Α.Π. θα βοηθήσει τα κράτη – μέλη να αντιμετωπίσουν καλύτερα το ζήτημα της ανανέωσης της γενιάς των γεωργών. Το απλουστευμένο καθεστώς ενίσχυσης των μικροκαλλιεργητών θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά τους και τη συνεισφορά τους στη ζωτικότητα των αγροτικών περιοχών, ενώ ταυτόχρονα θα μειώσει το διοικητικό βάρος τόσο των γεωργών όσο και των εθνικών αρχών.
Πιστεύουμε, ότι το θέμα αυτό θα μπορούσε να γίνει βασικός μοχλός για την απορρόφηση ανέργων και για την ορθή και ποιοτική παραγωγή τροφίμων.
Τέλος, τα κράτη – μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν περιορισμένη συνδεδεμένη στήριξη για να αντιμετωπιστούν ορισμένες δυσκολίες στους τομείς ή τις περιοχές όπου συγκεκριμένα είδη γεωργίας ή συγκεκριμένοι γεωργικοί τομείς είναι ιδιαίτερης σημασίας για οικονομικούς, κοινωνικούς ή περιβαλλοντικούς λόγους. Το σημείο αυτό συνάδει με το πρασίνισμα της Κ.Α.Π. και ως εκ τούτου πιστεύουμε ότι θα μπορεί να αποβεί πολύ καλό για τη χώρα, αν τύχει της κατάλληλης επεξεργασίας.
Επενδύσεις και οικονομική βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων
Για να ενισχυθεί η οικονομική βιωσιμότητα της γεωργίας της Ε.Ε., η νέα Κ.Α.Π. προσφέρει στους γεωργούς καλύτερα εργαλεία τόσο στον 1ο όσο και στον 2ο πυλώνα, ώστε να οργανωθούν και να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες της αγοράς.
Επιπλέον, βελτιωμένα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου θα επιτρέψουν στους γεωργούς να αντιμετωπίσουν καλύτερα την αστάθεια των τιμών και της αγοράς (π.χ. μέσω ασφάλισης και καθεστώτων αμοιβαίων κεφαλαίων). Τα κράτη – μέλη θα μπορέσουν επίσης να χρησιμοποιήσουν το πλήρες δυναμικό των επί παραγγελία μέτρων αγροτικής ανάπτυξης στον 2ο πυλώνα ώστε να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη στον αγροδιατροφικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές συνολικά.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η νέα Κ.Α.Π. παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να αναπτυχθούν στρατηγικά σχέδια επενδύσεων, σε ετήσια και πολυετή βάση, στη βιώσιμη ανάπτυξη της ευρωπαϊκής γεωργίας και των αγροτικών περιοχών και να δημιουργηθεί ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.
Λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία των γεωργικών, κλιματικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών συνθηκών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιτράπηκε κάποιος βαθμός ευελιξίας στην εφαρμογή της νέας Κ.Α.Π. στα κράτη – μέλη, ώστε να μπορέσουν να λάβουν υπόψη τις συγκεκριμένες ανάγκες του γεωργικού τους τομέα και των αγροτικών τους περιοχών. Έως την 1η Αυγούστου 2014, πρέπει να λάβουν ορισμένες σημαντικές αποφάσεις, ιδιαίτερα σε σχέση με την εφαρμογή των καθεστώτων των άμεσων ενισχύσεών τους και ορισμένων επιπρόσθετων εργαλείων πολιτικής σχετικά με τον 1ο πυλώνα της Κ.Α.Π.
Τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα αποτελούν το απαύγασμα της γνώσης της προεδρίας για την εξελικτική πορεία της νέας Κ.Α.Π.
Απλή ανάγνωση καθιστά κατανοητό το ότι η νέα Κ.Α.Π. είναι κομμένη και ραμμένη για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που μπορούν να επωφεληθούν από μέτρα της αγοράς, που μπορούν να διαθέτουν ανθρώπους και οικονομικούς πόρους για να ανοίγουν άλλες αγορές, άρα να βρίσκουν διέξοδο τα τρόφιμα που παράγονται εγχώριες απορροφήσεις ή με εξαγωγές. Ποιος άραγε στην Ελλάδα μπορεί να ασφαλίσει καθεστώτα αμοιβαίων κεφαλαίων, και ποια είναι αυτά τα καθεστώτα; Και ποιοι είναι οι νέοι, εκτός από μερικές δεκάδες, ή εκατοντάδες, ή ακόμη και χιλιάδες που ενδεχομένως, με το βάθεμα της κρίσης θα καταφύγουν να πάρουν στα χέρια τους τις πολυδιασπασμένες οικογενειακές μερίδες για να τις αναπτύξουν; Με ποια κεφάλαια, σε τόπους που η ρευστότητα θεωρείται ως το πιο σύντομο ανέκδοτο;
Στη χώρα μας δεν τολμά κανείς να εκφράσει την αγωνία του για την έλλειψη ειδικών μελετητών που θα δώσουν ιδέες, που θα φέρουν προγράμματα, που θα υλοποιήσουν νέα προϊόντα και θα διαφυλάξουν την ακεραιότητα και την ποιοτική αξία των παλαιότερων τροφίμων!
Και από τις στήλες της παρούσας δημοσίευσης καλώ τις αρμόδιες υπηρεσίες να ετοιμάσουν υπομνήματα και να προτάξουν τα εθνικά και περιφερειακά συμφέροντα, έναντι της απαράμιλλης αξίας της σιωπής των αμνών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στα κάθε είδους συμβούλια και διαβούλια. Oι τόποι μας πρέπει να ξαναβρούν τη δυναμική τους, κα όχι να θάβουν διαρκώς τα όνειρά μας