«Οι εφημερίδες δεν έγραψαν τότε…» (1)

1 από 3

ΟΣΑ λόγια και να γραφούν για την αγάπη της μάνας, πάντα θα είναι λίγα μπροστά στην προσφορά της. Η μητρική αγάπη δεν οριοθετείται, δεν αποτιμάται, δεν ανταλλάσσεται. Ούτε υποκαθίσταται από άλλη αγάπη.
Μια πραγματική μάνα, ενώ προσφέρει τα πάντα νιώθει πάντα πως δεν έχει προσφέρει τίποτε! Η αγάπη της είναι σαν το παλιό καλό κρασί: με τον χρόνο δυναμώνει περισσότερο. Είναι άδολη, αδιαίρετη, ακριβοδίκαιη προς όλα τα παιδιά της. Κι όταν η μάνα «φύγει» από τη ζωή (2), τότε η παρουσία της αγκαλιάζει όλους τους ουρανούς κι απλώνεται σα χρυσόσκονη σε όλα τ’  αστέρια.
ΟΜΟΙΑ κι η αγάπη της μητέρας του Ειρηναίου Γαλανάκη (του ακριβού «Παππού της Κισάμου») προς όλα τα παιδιά της: μια Μόνικα (3) του 20ο αιώνα.
ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ κείμενο που δημοσιεύεται για πρώτη φορά, είναι μια “ωδή” του Ειρηναίου στη μητέρα του Σοφία Γαλανάκη. [Μας το παραχώρησε, με πρόσθετες πληροφορίες (4), η ανιψιά του (κι αγαπητή συνάδελφος), η κα Αθηνά Γαλανάκη. Την ευχαριστούμε θερμότατα].
ΕΙΝΑΙ δυνατό και σπάνιο κείμενο γραμμένο για τις πονεμένες μάνες όλου του κόσμου. Περιέχει λυρισμό μα και πίκρα από μια σκληρή περίοδο της Κρητικής Ιστορίας. Ταυτόχρονα, εκφράζει ένα παράπονο για την παντελή απουσία της τότε πολιτείας. “Ιστορεί” με ρεαλισμό και τρυφερότητα μία Κρήτη στην οποία οι πολύτεκνες μανάδες υπήρξαν πραγματικές ηρωίδες για να αναστήσουν τα παιδιά τους. Δύσκολοι καιροί. Κι όμως, οι γυναίκες εκείνες πορευόντουσαν «με το αλάθητο ένστικτο της Μάνας και με τη ζωντανή θρησκευτικότητά» τους:
«Οταν πέθανε, οι εφημερίδες έγραψαν το όνομά της και αφιέρωσαν τη συνηθισμένη στήλη της ανθρώπινης ματαιοδοξίας. Και αυτό μου φάνηκε τόσο παράξενο, τόσο άσχημο. Σαν να ’ταν μια ασέβεια στην ύπαρξη και στ’ όνομά της, μια σωστή Ιεροσυλία.
Γιατί, 77 ολόκληρα χρόνια ο κόσμος δεν μίλησε ποτέ γι αυτήν. Δεν την ήξερε. Γιατί 77 ολόκληρα χρόνια ήταν κρυμμένη στους ταπεινούς και τους ελαχίστους, εκεί που σπάνια ή ποτέ δε φτάνει το μάτι του κόσμου. Φτάνει όμως το μάτι του Θεού… Το μάτι εκείνο στο οποίον η Σοφία Γαλανάκη είχε με αποκλειστικότητα προσηλωμένα τα δικά της μάτια.
Οι εφημερίδες δεν έγραψαν τότε που γεννήθηκε κι ορφάνεψε από τη Μάνα… Δεν έγραψαν κανένα από τα βάσανα και τα μαρτύρια που πέρασε στης Μητρυγιάς τα χέρια. Οι εφημερίδες δεν έγραψαν τότε που γεννούσε το ένα της παιδί κι έθαβε το άλλο (γέννησε 11 παιδιά κι είδε να μεγαλώνουν μόνο τα 6) μέσα στις στερήσεις και τις αρρώστιες του πτωχού αγροτικού σπιτιού. Τότε που πήγαινε τις χειμωνιάτικες ημέρες στα χωράφια και γύριζε βρεγμένη κρατώντας στο ένα χέρι τα παιδιά και στο άλλο το καλάθι με τις ελιές, τα ξύλα και τα χόρτα. Τότε που σηκωνότανε τη νύχτα να μεγειρέψη, να φουρνίση, να πάη στο θέρος κι ύστερα να γυρίση κουρασμένη κι αποστεμένη να ποτίση τον κήπο, να “ταΐση” το μεταξαριό και να πλύνη τη μπουγάδα. Τότε που η αγράμματη εκείνη έστελνε τα παιδιά της στο Σχολείο με τη μεγαλύτερη λαχτάρα να τα μορφώση κι έμεινε η ίδια στερημένη και πεινασμένη. Τότε που ο φθόνος και οι μικρότητες της ζωής του χωριού πλήγωναν τη ψυχή της κι έβλεπε τα όνειρα για τα παιδιά της να τρεμοσβύνουν…
Οι εφημερίδες δεν έγραψαν τίποτε τότε που εκείνη πονεμένη γονάτιζε κι έλεγε στη μόνη Μάνα που γνώρισε, στην Παναγία, τα βάσανα και τους καημούς της. (…)  Τότε που έκανε τα τάματά της, τότε που ελεούσε τους ζητιάνους και καλωσόριζε τους μουσαφίρηδες. Τότε που είχε στείλει τρία παιδιά για τη σωτηρία της Πατρίδας κι η καρδιά της χτυπούσε.
Δεν ήξερε ανάγνωση και γραφή, δεν άκουσε Κατηχητικά Σχολεία, ούτε κηρύγματα Θεολόγων, όμως είχε μια γνήσια γυναικεία θρησκευτικότητα, μια λογική πίστη κι όλος ο δυναμισμός της πήγαζε από τη θρησκευτική αυτή οικοδομή.
Δεν ήξερε ούτε παιδαγωγική, ούτε ψυχολογία κι όμως με το αλάθητο ένστικτο της Μάνας και με τη ζωντανή θρησκευτικότητα, έδωσε μια στέρεη πνευματική οικοδομή στα παιδιά της.
Θυμούμαι που μας μάθαινε στη νηπιακή μας ακόμη ηλικία να σταυρώνουμε τα χέρια μας και να κάνωμε τις μετάνοιές μας. Θυμούμαι που θύμιαζε στα σκολοβράδια, άναβε το καντήλι και μας έβαζε να της διαβάζωμε τους βίους των Αγίων. Και κάθε μέρα στο φτωχό σκαμνί που τρώγαμε και εκείνη μνημόνευε μ’ ένα θλιμμένο παραπονιάρικο σκοπό τους παππούδες και τα πεθαμένα αδελφάκια μας κι έστελνε ένα γεμάτο πιάτο στους φτωχούς και τους δυστυχισμένους. Και παράλληλα μας μάθαινε να δουλεύωμε. (…)
Κι όταν στα στερνά της χρόνια κόπασαν κάπως τα βάσανα και οι καϋμοί της, μιλούσε με απέραντη ευγνωμοσύνη για το Θεό που της έδωσε τη δύναμη να νικήση εις τους αγώνες της. Κάποτε που της είπαν τα παιδιά της ν΄αφήση το χωριό και να πάη στα Χανιά, εκείνη απάντησε:
«Δεν θέλω να φύγω. Θέλω να μείνω εδώ που αγωνίστηκα»
Αγωνίστηκες πολύ, Μαμά μου, στη ζωή σου. Μα τώρα αναπαύου στους τάφους των πατέρων σου και στ΄άλλα σου παιδιά που τ΄αναζητούσες πάντα… Αναπαύου στο φως του Χριστού που τόσο Τον αγαπούσες και που τόσο όμορφα σε κάλεσε κοντά Του στα χαράματα μιας Αγίας Κυριακής (22) Μαρτίου.
Τα χέρια σου που μας χαϊδεύανε και μας μαλώνανε κάποτε – κάποτε θα τα φιλούμε αιώνια όλα τα παιδιά σου με μια απέραντη ευγνωμοσύνη (…).
Για όλα αυτά δεν τα έγραψαν, Μαμά μου, οι εφημερίδες. (…) Γιατί οι εφημερίδες γράφουν μόνο τα εφήμερα…
Όμως στην πλάκα που σκεπάζει τώρα το Ιερό σου λείψανο το κοντύλι της Αγίας μας Εκκλησίας θα μπορούσε να χαράξη έτσι όπως στα παλιά Χρόνια:
«Εδώ αναπαύεται η πιστή δούλη μου Σοφία. Μια αληθινή Χριστιανή Μητέρα»
Τα Παιδιά σου: + Ο Κ. Σ. Ειρηναίος, Χρήστος, Ιωάννης, Αικατερίνη, Μιλτιάδης, Αθανάσιος».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1) Διατηρούμε αυτούσια την ορθογραφία και τη ροή του λόγου παραλείποντας ελάχιστες προτάσεις.
-(2) Τραγουδώντας τη Μάνα, ο Λουδοβίκος των Ανωγείων λέει: «Μάνα μου δύσκολο κενό /αφήνει ο μισεμός σου.
Aκουσ’ το μάνα μια φορά/ απ΄το μεγάλο γιο σου (…)».
– (3) Μητέρες των Μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας: Εμμέλεια (Μ. Βασιλείου), Νόννα (Γρηγορίου του Ναζιανζηνού), Ανθούσα (Ιωάννη του Χρυσόστομου), Μόνικα (Αγίου Αυγουστίνου) (4ος μ. Χ. αι.) (9/5/14)
– (4) «Σοφία Γαλανάκη (1893-1970), ή Γαλανοσοφία. Το γένος Μαριακάκη, με καταγωγή από το Βάμο. Πρώτη εγγονή του παπα-Γιώργη. Συνεχώς ανήσυχη από τη μνήμη του παππού της, παρότρυνε και βοήθησε πολλά Νεροπαϊδοχωριανάκια να πάνε στην Εκκλησιαστική Σχολή, από όπου αποφοίτησαν Κληρικοί, ή έγιναν Θεολόγοι. Ορφανή, αφού η μάννα της πέθανε στη γέννα. Γέννησε 12 παιδιά, από τα οποία επέζησαν τα 6.» (9/5/14)