Από τις ταχύτητες των 2048 bytes στα σημερινά Giga και από την αποστολή αρχείων με τον φόβο μην πέσει η γραμμή στα πολυεργαλεία της νέας εποχής. Τα πρωτόγονα text στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και η μεταφορά τεράστιων δεδομένων τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Από ένα εργαλείο για επιστήμονες πριν από 30 χρόνια σε ένα… παιγνίδι στα χέρια των μικρών παιδιών το 2020. Μια καταγραφή της πορείας του διαδικτύου, της γνωριμίας, της ανάπτυξης, της εφαρμογής του στα Χανιά μέσα από τις αφηγήσεις ανθρώπων που συνέβαλλαν σε αυτό, επιχειρούμε μέσα από το σημερινό μας αφιέρωμα.
ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ: «Εργαλείο από το μέλλον»
«Θυμάμαι τη χαρά μας όταν φτάσαμε στην ταχύτητα των 33600 bytes που σήμερα ακούγεται αστεία αλλά τότε ήταν… διαστημική» είναι τα λόγια του Σ. Μπούρου μηχανικού ηλεκτρονικών υπολογιστών (Εργαστηριακό Ειδικό Προσωπικό) στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Ερχόμενος στα 1990 στο ίδρυμα με την πρώτη του σύμβαση ως “407” ξεκινάει να εργάζεται στο πρωτοποριακό εργαστήριο του κ. Σταύρου Χριστοδουλάκη το Music (Μultimedia Information Systems and Applications). «Εκείνη την εποχή πολλοί από τους καθηγητές του Πολυτεχνείου Κρήτης είχαν έλθει από το εξωτερικό (Αμερική και Ευρώπη) και είχαν αφήσει πίσω στα πανεπιστήμια τους μεταπτυχιακούς-διδακτορικούς φοιτητές, διπλωματικές ή εργάζονταν ακόμα σε κάποια προγράμματα και υπήρχε άμεση ανάγκη συνεχούς ροής επικοινωνίας που δεν μπορούσε να καλυφθεί με ένα απλό τηλέφωνο. Μια διπλωματική εργασία που σου στέλνει ο φοιτητής, με το κανονικό ταχυδρομείο θέλει εβδομάδες να έλθει, να διορθωθεί, να σταλεί πίσω. Για αυτό και αναζητήθηκε η δυνατότητα αξιοποίησης του διαδικτύου που τότε ήταν στα πρώτα του βήματα» λέει ο κ. Μπούρος.
Το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας στο Ηράκλειο είχε από το 1985 συνδεθεί με το εξωτερικό με μια γραμμή και το Πολυτεχνείο Κρήτης στα 1991 αποκτάει σύνδεση με αυτή τη γραμμή. Για ποια χρήση; Για mail ή file transfer, για να σταλθούν ή να παραληφθούν κείμενα διπλωματικών και projects. «Η πρώτη υπηρεσία που αξιοποιήθηκε πλήρως ήταν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Βέβαια δεν είχε καμία σχέση με το mail που ξέρουμε τα τελευταία χρόνια. Για να κάνεις χρήση τότε του mail θα πρεπε να έχεις καλή γνώση των υπολογιστών. Το mail το έστελνες με κείμενο και έπρεπε να γράψεις ακριβώς τη διεύθυνση του παραλήπτη, να προσέξεις τους χαρακτήρες του κειμένου ώστε να είναι συμβατοί με τους χαρακτήρες του παραλήπτη, να χρησιμοποιήσεις συγκεκριμένη κωδικοποίηση κ.ά. Αν κάτι από αυτά δεν έκανες σωστά δεν μπορούσες να στείλεις τίποτα. Φωτογραφία μπορούσες να στείλεις όχι με mail αλλά με το file transfer με συγκεκριμένο πρωτόκολλο και κωδικούς. Μια πολύ μεγάλη διαδικασία που περιορίστηκε όταν αναπτύχθηκαν οι πλοηγοί (Firefox, Exprorer, Chrome κ.ά.)» επισημαίνει ο μηχανικός.
Οι πρώτες απλές συνδέσεις κινούνταν στις ταχύτητες των 2048 bytes, έπειτα ανέβηκαν στα 9.600 bytes. «Αστείες ταχύτητες αν σκεφτείτε τι έχουμε σήμερα! Δεν υφίσταται η κλασσική σύγκριση ταχύτητας μεταξύ ανθρώπου και Ferrari αλλά μάλλον ανθρώπου με διαστημόπλοιο. Το θετικό τότε για μας ήταν πως είχαμε απευθείας σύνδεση με το ΙΤΕ και δεν υπήρχε κανένας μεσολαβητής. Βέβαια η γραμμή περνούσε από τα ΚΑΦΑΟ του ΟΤΕ και αν είχαμε κάποιο πρόβλημα και απουσίαζαν λόγω άδειας οι τεχνικοί του Οργανισμού που ήταν γνώστες (ο κ. Παναγιωτάκης στο Ηράκλειο, οι κ. Γαλανάκης και Κρητικάκης στα Χανιά) είχαμε σοβαρό θέμα» τονίζει.
Στο 4ο podcast της σειράς, επισκεπτόμαστε την παλιά πόλη των Χανίων, για να ανακαλύψουμε το πιο μεγάλο, το πιο εντυπωσιακό αλλά και παραγνωρισμένο μνημείο της. Τις βυζαντινές και βενετσιάνικες οχυρώσεις.
Η επαφή με το διαδίκτυο στα πρώτα του βήματα διαμόρφωσε μια νέα γενιά ανθρώπων. Οι φοιτητές της εποχής εκείνης γνώρισαν και εξειδικεύτηκαν στο αντικείμενο σε μια κρίσιμη εποχή. «Το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών (σημερινό ΗΜΜΥ) ήταν πρωτοποριακό.
Οι φοιτητές του απόκτησαν τεχνογνωσία και πολλοί από αυτούς έγιναν expert σε θέματα τηλεπικοινωνιών και δικτύων. Χαρακτηριστικά ο Αριστείδης Μελετίου έγινε γεν. διευθυντής δικτύων και υποδομών στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και πολλοί άλλοι εξελίχθηκαν» αναφέρει ο κ. Μπούρος.
Στα 1995 το ΙΤΕ συστήνει την Forthnet και αρχίζει την παροχή υπηρεσιών στους οικιακούς χρήστες, στις εταιρείες. Οι ταχύτητες ανέβηκαν και με το ISDN βελτιώθηκαν σημαντικά οι παρεχόμενες υπηρεσίες. Ακολούθησε η ανάπτυξη του ADSL, η ψηφιοποίηση του δικτύου του ΟΤΕ και από το 2004 το δίκτυο οπτικών ινών. «Δυστυχώς μετά τα μεγάλα βήματα μπροστά ως χώρα είχαμε μια σαφή οπισθοχώρηση την περίοδο 2010-2017 λόγω της οικονομικής κρίσης. Δεν υπήρξε ανανέωση και επεκτάσεις του δικτύου για αυτό και οι υπηρεσίες internet παραμένουν πολύ ακριβές στην Ελλάδα. Ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες αυτές και να συνεχίσουμε την ανοδική πορεία» καταλήγει ο κ. Μπούρος.
Η ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ: «Έβρεχε και…κατέρρεαν τα πάντα»
Στο χώρο της πληροφορικής εδώ και σχεδόν 4 δεκαετίες ο Γιάννης Παπαδουλάκης της “Video Computer Παπαδουλάκης” μία από τις πρώτες επαγγελματικές επιχειρήσεις που ασχολήθηκε με το διαδίκτυο στα Χανιά.
Η επιχείρηση είχε ξεκινήσει τη λειτουργία της το 1986 και όπως θυμάται ο ιδιοκτήτης της επαγγελματικό υπολογιστή «είχαμε πουλήσει μόλις ένα, στο τότε video club το Vips. Πουλούσαμε κυρίως υπολογιστές για παιγνίδια (Atari, Amstrad, Commodore) και κυρίως video που ήταν στην άνθιση τους». H λέξη internet μπήκε στο λεξιλόγιο του Γ. Παπαδουλάκη λίγο μετά το 1990.
«Ξεκινήσαμε με τη χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που το χρησιμοποιούσαμε για την επικοινωνία μας με προμηθευτές κ.λπ. Για σερφάρισμα ούτε λόγος, δεν υπήρχε και κάπου να μπεις να δεις σελίδες. Αλλά και το e-mail δεν ήταν καθόλου εύκολο! Η σύνδεση ήταν dial up. Μέσω modem να συνδεθείς με τον ΟΤΕ, να ακούσεις τον ήχο το χαρακτηριστικό, να ενεργοποιηθεί η σύνδεση που δεν ήταν πάντα συνεχής και αδιατάρακτη. Οι τεχνικοί του ΟΤΕ είχαν αναπτύξει διάφορες τεχνικές για να βελτιώσουν την κατάσταση. Στα Χανιά υπήρχε η εταιρεία η Grecian Net του Σόλωνα Μητσοτάκη που έστησε ένα κόμβο επικοινωνίας τον οποίο χρησιμοποιούσαμε πάρα πολλοί. Η Grecian Net γρήγορα μπήκε στις ιστοσελίδες και πρόσφερε πολύ καλές υπηρεσίες. Το διαδίκτυο στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ήταν για λίγους, για επιχειρήσεις κυρίως. Με τις γραμμές ISDN τα πράγματα βελτιώθηκαν. Ίσως μετά την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ να ξεκίνησαν κάποια πολύ θετικά βήματα, να δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στα δίκτυα, να βελτιώνονται οι υπηρεσίες γιατί μέχρι τότε αν… έβρεχε κατέρρεαν τα πάντα» θυμάται χαρακτηριστικά.
Και για την πληροφορική, το διαδίκτυο ήταν μια πραγματική επανάσταση, έφερε τεράστιες αλλαγές στην καθημερινότητα. Σε αυτές τις αλλαγές οι Χανιώτες ήταν δεκτικοί. «Υπήρχε ενδιαφέρον για τον κόσμο να ανακαλύψει το διαδίκτυο. Έκτοτε βέβαια έχουν γίνει τρομακτικές αλλαγές, η μέρα με τη νύχτα και πλέον αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Σήμερα κατεβάζεις μια φωτογραφία σε ένα δευτερόλεπτο, ενώ τότε για να κατεβάσεις μια φωτογραφία έπρεπε να την συμπιέσεις με κάποια προγράμματα ώστε να την κατεβάσεις σε εύλογο χρόνο. Βέβαια και πάλι στη χώρα μας είμαστε αρκετά πίσω σε ταχύτητες και άλλες υπηρεσίες internet σε σύγκριση και με χώρες που δεν μπορούμε να φανταστούμε» καταλήγει.
Ο ΧΡΗΣΤΗΣ: «Κλείσε ρε μάνα το τηλέφωνο»
«Κοίτα η φράση στην οποία συμπυκνώνoνται όλα τα πρώτα χρόνια του internet είναι το “κλείσε ρε μάνα το τηλέφωνο” την ώρα που ήσουν συνδεδεμένος στο διαδίκτυο και η μητέρα σου σήκωνε το τηλέφωνο με αποτέλεσμα να κοπεί η σύνδεση σου» θυμάται ο Βίκτωρας Τζουγκράκης, τεχνικός στο Μ.Α.Ι.Χ. εδώ και 20 χρόνια αλλά και από τους πρώτους χρήστες των υπηρεσιών του διαδικτύου στα Χανιά. Ο Βίκτωρας θυμάται το σύστημα BBS που στις αρχές της δεκαετίας του ’90 εξασφάλιζε μια κάποια επικοινωνία σε τοπικό επίπεδο σε μια βάση δεδομένων.
«Το να συνδεθείς ήταν κάτι παραπάνω από δύσκολο. Είχες ένα modem και την τηλεφωνική σου γραμμή, είχες τους κωδικούς σου “σεταρισμένους” στο computer και τηλεφωνούσες στον πάροχο (Grecian net, forthnet) άκουγες το κλασσικό “σφύριγμα”, τον ήχο του φαξ, και έβαζες τον κωδικό και το password με την ελπίδα να συνδεθείς. Όταν άρχισαν οι οικιακές γραμμές, μπορούσες να συνδεθείς από το σπίτι με τον κίνδυνο όμως αν είχες μια γραμμή, να κτυπήσει το τηλέφωνο, να το σηκώσει κάποιος και να πεταχτείς έξω. Αυτό ίσχυε μέχρι που μπήκαν οι γραμμές ISDN, που επειδή ήταν πιο ακριβές καθυστέρησε να τις χρησιμοποιήσει ο πολύς κόσμος. Εγώ πάντως είχα λύσει το πρόβλημα βάζοντας δύο γραμμές στο σπίτι, μια για το internet και μια για το τηλέφωνο» θυμάται ο Βίκτωρας.
Τα πρώτα χρόνια του διαδικτύου το υλικό που μπορούσες να βρεις αφορούσε περισσότερο μυημένους στους υπολογιστές “κομπιουτερίστικα θέματα” όπως λένε οι περισσότεροι. Στα 1995-1996 διαπιστώνεται μια σοβαρή ποιοτική αλλαγή. «Φτιάχτηκαν περισσότερες ιστοσελίδες, ψαχτήρια όπως το altavista, το yahoo, το hotmail. Βέβαια και πάλι ήταν δύσκολο να στείλεις φωτογραφίες ή να κατεβάσεις, με την ελπίδα πάντα να μην πέσει και η γραμμή, γιατί τότε σταματούσε το κατέβασμα και έπρεπε να το κάνεις από την αρχή! Μέχρι που βγήκαν server που συνέχιζαν το κατέβασμα και μετά. Tώρα για βίντεο και τέτοια πράγματα ήταν απλησίαστα να κατεβάσεις ή να ανεβάσεις το οτιδήποτε, οι ταχύτητες ήταν πολύ χαμηλές» λέει ο συνομιλητής μας.
«ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΣΟΝΤΕΣ;»
Τι αναζητούσε όμως ο κόσμος τότε περισσότερο; «Άλλη χαρακτηριστική ερώτηση της εποχής είναι “που είναι οι τσόντες;” Κάτι φυσιολογικό και θεμιτό. Βέβαια οι τσόντες της εποχής ήταν φωτογραφίες σκαναρισμένες από περιοδικά ή κάτι τέτοιο. Αυτοί που τις αναζητούσαν, τους άρεσε ότι έβλεπαν αυτό το υλικό εύκολα, δεν χρειαζόταν να πάνε στο περίπτερο να αγοράσουν το περιοδικό να τους δει και ο κόσμος. Πάντως πέρα από την πλάκα, κάτι που έφερε τότε το διαδίκτυο και ήταν απίστευτο ήταν η ταχύτητα στη μεταφορά της είδησης. Γινόταν κάτι στην Αμερική και υπήρχε στα text μισή ώρα μετά, κάτι που δεν το έβρισκες ούτε σε ραδιόφωνο, ούτε σε εφημερίδα, ούτε σε τηλεόραση. Και κάτι σημαντικό, τότε αυτά που έβρισκες στο διαδίκτυο ήταν πιο έγκυρα από αυτά που διαβάζεις σήμερα. Όσοι ασχολούνταν και αφιέρωναν χρόνο για να γράψουν κάτι τότε, είχαν κάνει μια μικρή έρευνα, το είχαν ψάξει πριν ανεβάσουν κάτι. Τώρα με τα κοινωνικά δίκτυα ο καθένας γράφει ό,τι θέλει, το αναμειγνύει με άλλα πράγματα, κόβει-ράβει, επικρατεί ένα χάος. Μετά το 2000 γίνεται πιο commercial το διαδίκτυο, σου δίνεται η δυνατότητα να φτιάξεις τη δική σου σελίδα, να κάνεις blog, να προβάλεις τον εαυτό σου, το προϊόν σου» μας λέει ο Βίκτωρας.
Ο ΠΑΡΟΧΟΣ: Ο κόμβος Χανίων και η ΟΤΕnet
Από εκείνους που “έστησαν” τους κόμβους του ίντερνετ στα Χανιά ο κ. Κοσμάς Κιμιωνής τεχνολόγος μηχανικός στο ΟΤΕ Χανίων. “Περπάτησε” μαζί με αρκετούς συναδέλφους του στον οργανισμό τη δεκαετία του ’90 στον άγνωστο για πολλούς αυτό κόσμο.
Άνθρωπος που πάντα “ψαχνόταν” με τις νέες τεχνολογίες, ο κ. Κιμιωνής ενδιαφεροταν πάντα για τα θέματα επικοινωνιών. Έχοντας μεγάλη εμπειρία ως ραδιοερασιτέχνης ήταν έτοιμος να “πέσει στα βαθιά νερά” του διαδικτύου αυτού. «Όταν μπορούσες ως ραδιοερασιτέχνης να μιλήσεις με κάποιον που κάνει το ίδιο χόμπι στη Νότια Αφρική, είχα αντιληφθεί από τότε ότι ξεκινώντας το διαδίκτυο θα σου έδινε απεριόριστες δυνατότητες για να μεταδώσει και ήχο και εικόνα και τα πάντα! Ήμουν από τους πρώτους που έφτιαξα email την εποχή εκείνη στα Χανιά. Πειραματικά ο ΟΤΕ είχε μπει από νωρίς στο διαδίκτυο. Δηλαδή είχαμε κάποιες εφαρμογές Hellas pack που αφορούσε εταιρείες με μόνιμες γραμμές που συνδέονταν π.χ. με τον κόμβο των Χανίων και με τους υπόλοιπους κόμβους στη συνέχεια.
Ήταν δηλαδή μια εφαρμογή που αφορούσε τις επιχειρήσεις ώστε να συνδέει το λογιστήριο της που ήταν στα Χανιά με το εργοστάσιό της στην Αθήνα. Μπορούσε να συνδέσει και διαφορετικές επιχειρήσεις μεταξύ τους αλλά δεν ήταν κάτι εύκολο» αφηγείται ο κ. Κιμιωνής.
Η ΟΤΕΝΕΤ
Εμπορικά με την Οtenet, το διαδίκτυο ξεκίνησε στα Χανιά το 1997 στις 11/9 συγκεκριμένα με 12 τηλεφωνικές γραμμές που καλούνταν από τον αριθμό 0965-55555 από τον κόμβο της Μαργουνίου.
«Καλούσε ο συνδρομητής τα νούμερα αυτά, συνδέονταν με το modem του ΟΤΕ, γινόταν η ζεύξη με τον κόμβο της Otenet στην Αθήνα και από εκεί μπορούσε να μπει σε κάποιες σελίδες, να στείλει email. Με το συνάδελφο Βαγγέλη Σκουλάκη είχαμε κάνει μια σειρά ημερίδες για καθηγητές πληροφορικής, επιχειρήσεις, ιδιώτες, κόσμο που θα εμπλέκονταν σε αυτές τις υπηρεσίες κ.ά.» αναφέρει.
Τα ευτράπελα της εποχής πάρα πολλά καθώς η μη καλή γνώση του διαδικτύου τα πρώτα χρόνια του είχε ως αποτέλεσμα να διαρρεύσουν φωτογραφίες ή προσωπικά στοιχεία χρηστών εκεί που δεν έπρεπε ή να γίνουν “κτήμα” πολλών χιλιάδων ανθρώπων χωρίς να το επιθυμεί ο ιδιοκτήτης τους!
O ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: «Όλα για τη γνώση»
Πολλά από τα σχολεία των Χανίων πρωτοπόρησαν στην ανάπτυξη του διαδικτύου χάρις σε δραστήριους καθηγητές, με πολύ μεράκι για αναζήτηση, μελέτη και μετάδοση πληροφοριών στους μαθητές. Ένας εξ’ αυτών ο κ. Τάσος Κολοκυθάς τον οποίο συναντάμε στο άρτια οργανωμένο Εργαστήρι Πληροφορικής του 3ου Γυμνασίου Χανίων. Θυμάται την πρώτη του επαφή με τους υπολογιστές της ΙΒΜ στην Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1981 και το ενδιαφέρον που του κίνησε από τότε. Έχοντας το “ζιζάνιο” ο κ. Κολοκυθάς διάβαζε ανελλιπώς περιοδικά πληροφορικής όπως το RAM και με 30.000 δρχ. αγόρασε τον πρώτο του υπολογιστή, ένα Spectrum που τώρα κατέχει περίοπτη έκθεση στην μικρή αλλά αξιόλογη συλλογή μουσειακού υλικού του εργαστηρίου.
«Η ενημέρωση που είχα για το ίντερνετ ήταν από τα περιοδικά της εποχής. Στα 1996 πήγαμε επίσκεψη με τα παιδιά του σχολείου στο Πολυτεχνείο Κρήτης, που μας έδειξαν κάποια βασικά πράγματα για το email, για το πώς έστελναν και λάμβαναν δεδομένα! Για να έχεις τότε σύνδεση στο σπίτι σου το κόστος ήταν μεγάλο. Είχα την τύχη να έχουμε διευθυντή τον κ. Βασίλη Λάκκα που μετά την επίσκεψη μας στο Πολυτεχνείο όταν του πρότεινα να βάλουμε μια γραμμή ίντερνετ το δέχτηκε αμέσως! Όμως δεν υπήρχαν γραμμές ίντερνετ στα σχολεία και όταν απευθύνθηκα στον ΟΤΕ μου είπαν ότι για να βάλουν δεύτερη γραμμή στο σχολείο θέλουν κάποια εγγύηση από το δημόσιο. Κάναμε ένα έγγραφο στη Νομαρχία Χανίων τότε στις 20 Νοεμβρίου του 1996 και μετά από 6 ημέρες μας απάντησε ομόφωνα θετικά. Γρήγορα αποκτήσαμε τη σύνδεση, δημιουργήσαμε τη δική μας σελίδα και στις 20-2-1998 την ανεβάσαμε» αφηγείται ο εκπαιδευτικός.
Η πρόοδος της εποχής στηρίχθηκε στις αναζητήσεις των ίδιων των “πληροφορικάριων”. «Επιλογές δεν υπήρχαν πολλές, μόλις τότε δημιουργήθηκε και το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο που εξελίχθηκε βέβαια γρήγορα. Οι καθηγητές Πληροφορικής συστήσαμε ένα Σύλλογο Δυτικής Κρήτης που με πρόεδρο τον απίστευτο Αντώνη Αγγελάκη κάναμε σεμινάρια μεταξύ μας, με τον ΟΤΕ. Ανταλλάσσαμε τις γνώσεις για τα πάντα και αυτός μας βοήθησε πολύ» τονίζει ο κ. Κολυθάς.
Η πολύ καλή δουλειά φάνηκε γρήγορα. Στο 2ο Διαγωνισμό Πολυμέσων και internet από την Ελληνική Εταιρεία Επιστημόνων Η/Υ και Πληροφορικής, το τότε 4ο Γυμνάσιο Χανίων (σημερινό 3ο Γυμνάσιο) με καθηγητή τον Τάσο Κολοκυθά και το Γυμνάσιο Πλατανιά με καθηγητή τον Βασίλη Παπαστάμο πήραν το 1ο βραβείο για την εφαρμογή τηλεσυνδιάσκεψης το 2002 μεταξύ των δύο σχολείων!
Με τις κάμερες της εποχής, τη σύνδεση των 33.600 bytes τα δύο σχολεία επικοινώνησαν με εικόνα και ήχο!
«Τα παιδιά τότε δεν είχαν internet στο σπίτι τους. Το έμαθαν εδώ! Εντυπωσιάζονταν, χαίρονταν, μάθαιναν. Στην ιστοσελίδα έβαζαν τις εργασίες τους, φωτογραφίες από τις ασκήσεις τους, ήλθαν σε επαφή με παιδιά από σχολεία στην υπόλοιπη χώρα.
Βλέπω και τώρα τα σχόλια που έκαναν στη σελίδα μας συνάδελφοι και παιδιά από όλη τη χώρα και πόσο εντύπωση τους έκανε η προσπάθεια μας» καταλήγει ο εκπαιδευτικός.