Τρεις στρατηγικούς στόχους, έντεκα οριζόντιες πολιτικές και 80 επιμέρους δράσεις περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας κατά των ανηλίκων, που συζητήθηκε νωρίτερα στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το ΕΣΔ, που επεκτείνεται σε δράσεις δώδεκα Υπουργείων, τελεί υπό την εποπτεία του υπουργού Επικρατείας Άκη Σκέρτσου, που έκανε και τη σχετική εισήγηση. Μετά την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο, το ΕΣΔ θα αναρτηθεί στο opengov για δημόσια διαβούλευση, προκειμένου να ληφθούν υπ’ όψιν σχόλια φορέων και πολιτών, πριν πάρει την τελική μορφή νομοσχεδίου.
Παρουσιάζοντας το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος επισήμανε κατά την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι «τα παιδιά αποτελούν τον πιο πολύτιμο και ευάλωτο πόρο κάθε κοινωνίας. Γι’ αυτό και η ευαισθησία μαζί με τη μέριμνα που πρέπει να δείχνουμε για τη διαρκή βελτίωση των μηχανισμών και δομών για την ασφάλεια και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση όλων μας. Αλλά και κρίσιμο δείκτη ποιότητας και αποτελεσματικότητας ενός σύγχρονου κράτους πρόνοιας και εν τέλει μιας δίκαιης κοινωνίας που στέκεται δίπλα σε όλα τα μέλη της και ιδιαίτερα στα πιο ευάλωτα».
Σε αυτό το πλαίσιο, συνέχισε, «κάθε φορά που ένα περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων έρχεται στην επιφάνεια όλοι κινητοποιούμαστε και το αντιμετωπίζουμε με αποτροπιασμό. Πρόκειται όμως για ένα αθέατο έγκλημα που συστηματικά υποκαταγράφεται για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Γι’ αυτό και το βαθύτερο ερώτημα που πρέπει να μας απασχολεί ως προς τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι τι κάνουμε ως κράτος και ως κοινωνία των πολιτών για να αποτρέψουμε τόσο την πρωτογενή όσο και τη δευτερογενή θυματοποίηση των ανηλίκων θυμάτων της σεξουαλικής βίας. Δηλαδή πώς δημιουργούμε το κατάλληλο θεσμικό περιβάλλον εμπιστοσύνης ώστε τα θύματα να τολμούν να καταγγείλουν τους θύτες τους ακόμη κι αν αυτοί προέρχονται από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον».
Το βαθύτερο πρόβλημα της σεξουαλικής κακοποίησης
«Διότι», υπογράμμισε, «αυτό είναι και το βαθύτερο πρόβλημα αυτής τις αποτρόπαιας παραβατικής συμπεριφοράς. Εννέα στους δέκα θύτες βρίσκονται στο στενό οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον των θυμάτων, δηλαδή σε σχέσεις και δίκτυα που συνδέονται με ακατάλυτους δεσμούς εμπιστοσύνης λόγω ακριβώς της εξάρτησης που έχουν οι ανήλικοι από τα ενήλικα μέλη της οικογένειας τους. Χάρη στην εξαιρετική δουλειά της Έλενας Ράπτη (σ.σ η βουλευτής Θεσσαλονίκης της ΝΔ έχει ορισθεί εθνική συντονίστρια που προβλέπει το Σχέδιο και έχει συμβάλει στην κατάρτισή του) και του Θανάση Κοντογεώργη, μαζί με τη συνδρομή του Ινστιτούτου Υγείας για το Παιδί και πολλών έγκριτων ειδικών επιστημόνων, η χώρα μας διαθέτει πλέον το δικό της πενταετές εθνικό σχέδιο δράσης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση».
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, όπως ανέλυσε ο υπουργός Επικρατείας, είναι ένα «συλλογικό έργο 12 υπουργείων υπό το συντονισμό της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Πρόκειται για ένα πολυσχιδές σχέδιο με 11 οριζόντιες πολιτικές και 80 επιμέρους δράσεις που υλοποιούνται ισομερώς από τα 12 υπουργεία, το οποίο και θα αναρτηθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση».
Όπως εξάλλου τόνισε, «δεν πρόκειται για ακόμη ένα σχέδιο-ευχολόγιο, καθώς το 75% των δράσεων έχει ήδη ενταχθεί στα ετήσια σχέδια δράσης των υπουργείων και αρκετές από αυτές υλοποιούνται ήδη. Είναι η πρώτη φορά όμως που μια τέτοια στρατηγική αποκτά συνεκτικό πλαίσιο με σαφείς στόχους, δομή Διακυβέρνησης, ρόλο Εθνικού Συντονιστή, πλαίσιο παρακολούθησης και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων που φέρνει».
Στο σημείο αυτό της εισήγησής του ο Άκης Σκέρτσος έφερε ορισμένα παραδείγματα για γίνει κατανοητό το εύρος και το βάθος του σχεδίου:
* Δημιουργία ενιαίου πρωτοκόλλου διαχείρισης όλων των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης από κάθε φορέα υποδοχής (δρομολογείται κεντρικά από την Προεδρία της Κυβέρνησης).
* Αυστηροποίηση των ποινών για τη σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων σε κακούργημα από πλημμέλημα που είχε γίνει το 2019 (έχει ήδη υλοποιηθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης).
* Αναβάθμιση των δικαστικών δομών Υποδοχής των κακοποιημένων παιδιών (τα λεγόμενα «Σπίτια του Παιδιού») ώστε τα θύματα να περιβάλλονται με τη μέγιστη φροντίδα και να μην υφίστανται δευτερογενή θυματοποίηση από τις κρατικές δομές (υλοποιείται ήδη από το Υπουργείο Δικαιοσύνης).
* Θέσπιση μαθήματος σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία και εκπαίδευσης των παιδιών αλλά και των δασκάλων για την προστασίας από κάθε είδους σεξουαλική βία (υλοποιείται ήδη από το Υπουργείο Παιδείας).
* Εκπόνηση θεραπευτικών πρωτοκόλλων για την επανένταξη των θυμάτων στην οικογενειακή, κοινωνική, εκπαιδευτική ζωή (δρομολογείται από το Υπουργείο Υγείας).
* Εκπαίδευση και θέσπιση μητρώων επαγγελματιών που έρχονται σε επαφή με ανήλικους ώστε να μπορούν να εντοπίσουν και να διαχειριστούν κατάλληλα και με ευαισθησία τέτοια περιστατικά (δρομολογείται από το Υπουργείο Εργασίας).
* Θέσπιση ειδικού ρόλου ψυχολόγου στις αθλητικές ομοσπονδίες (δρομολογείται από το Υπουργείο Αθλητισμού).
Παραλλήλως ο υπουργός Επικρατείας επικαλέστηκε στοιχεία της ΕΛΑΣ, σύμφωνα με τα οποία οι υποθέσεις που αφορούν σε καταγγελίες κάποιου είδους σεξουαλικής προσέγγισης ή κακοποίησης ανηλίκων αγγίζουν τις 1.119 στην πενταετία 2017-2022 και αντίστοιχα τις 1.044 σε ο,τι αφορά υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας.
«Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι υπαρκτό και εν πολλοίς αθέατο. Ήρθε η ώρα η Πολιτεία και η κοινωνία, όλοι μαζί, να κάνουμε περισσότερα για αυτό», σημείωσε με έμφαση κλείνοντας την εισήγησή του ο υπουργός Επικρατείας.
3 στόχοι – 11 πολιτικές
Σύμφωνα εξάλλου με το ΕΣΔ, οι τρεις στρατηγικοί στόχοι, σε βάθος πενταετίας, είναι:
1. Η αναπροσαρμογή των θεσμικών λειτουργιών στην κατεύθυνση των φιλικών προς το παιδί διαδικασιών
2. Η μετρήσιμη ποσοτική μείωση των κρουσμάτων που συμβαίνουν
3. Η αύξηση αναφοράς κρουσμάτων στις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες».
Για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του, τέλος, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης εισάγει 11 νέες πολιτικές.
Επιγραμματικά, αυτές είναι:
1. Ενιαίο Εθνικό Πρωτόκολλο Διαχείρισης Κρουσμάτων
2. Εθνικό Αρχείο Καταγραφής και Επιτήρησης Κρουσμάτων
3. Πλαίσιο ελέγχου εργαζομένων και εθελοντών -Ειδικό Ποινικό Μητρώο για αδικήματα σεξουαλικής βίας κατά ανηλίκων
4. Εκπαίδευση Επαγγελματιών
5. Πολιτικές Προστασίας του Παιδιού και ορισμός Υπευθύνων Παιδικής Προστασίας
6. Εθνική εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών
7. Ενημέρωση και ενδυνάμωση των παιδιών για την πρόληψη της δια ζώσης και της διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσής τους
8. Ενίσχυση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών συνδρομής των παιδιών και δίωξης των δραστών
9. Θεσμικές παρεμβάσεις επικαιροποίησης – αναβάθμισης του υφιστάμενου πλαισίου
10. Ενίσχυση της έρευνας για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών
11. Συστράτευση ιδιωτικού και δημόσιου, κυβερνητικού και μη κυβερνητικού τομέα.
