∆εχόµαστε µηνύµατα ενώ κοιµόµαστε;
Η απάντηση είναι καταφατική.
Μύθοι και δοξασίες θρησκειών και αρχαίων πολιτισµών που υποστήριζαν αυτή τη θέση αποδεικνύονται αληθινοί.
Σήµερα επιστήµονες από Πανεπιστήµια από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού κατάφεραν να επικοινωνήσουν µε άτοµα που κοιµόταν.
Κανονικά, αποκοπτόµαστε από τον έξω κόσµο ενώ κοιµόµαστε. Ερευνητές παίζοντας ορισµένους ήχους έκαναν κοιµώµενους να χαµογελούν ή να συνοφρυώνονται.
Στο σηµείωµα παραθέτω στοιχεία από σχετικές έρευνες και µια προσωπική µαρτυρία.
Επικοινωνία εφικτή
Ερευνητές κατάφεραν να επικοινωνήσουν µε ενήλικα άτοµα ενώ κοιµόντουσαν, γεγονός που ανοίγει νέους δρόµους για τη µελέτη του ύπνου και του ονείρου.
Ερευνητές από το Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Παρισιού ανέπτυξαν τρόπους επικοινωνίας µε ευαίσθητα άτοµα (lucid dreamers) που ονειρεύονται συνειδητά και µε άτοµα µε ναρκοληψία (2021).
Στο επόµενο στάδιο οι ερευνητές ζήτησαν από κανονικούς ανθρώπους να συµµετάσχουν στη µελέτη τους για σύγκριση. Έκπληκτοι ανακάλυψαν ότι κι αυτή η οµάδα µπορούσε να χαµογελά ή να συνοφρυώνεται ως απάντηση σε συνθήµατα ενώ κοιµόταν. Αν και οι αντιδράσεις τους ήταν σε χαµηλότερο βαθµό.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές κατέγραψαν τα εγκεφαλικά κύµατα ατόµων µέσω ήλεκτρό-εγκεφαλογραφηµάτων από όλες τις οµάδες που συµµετείχαν.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν τώρα να αναλύσουν αυτά τα ήλεκτρό-εγκεφαλογραφήµατα για να εντοπίσουν στοιχεία που θα υποδεικνύουν πότε οι κοιµισµένοι ανταποκρίνονται στους ήχους που ακούνε. Στην επόµενη φάση, οι ερευνητές ελπίζουν να αναπτύξουν εργαλεία για να ανιχνεύσουν πότε αυτά τα παράθυρα επικοινωνίας µε τον κοιµώµενο εγκέφαλο µας ανοίγουν.
‘Τότε θα µπορούµε να κάνουµε ερωτήσεις στους κοιµισµένους’ δήλωσαν ερευνητές του Πανεπιστήµιο της Ουψάλα, ‘Έτσι θα µπορούµε να δούµε τι συµβαίνει στον εγκέφαλο µας κατά την διάρκεια του ύπνου’.
Ας πάµε στην τουαλέτα…
Η επικοινωνία µε ένα κοιµισµένο άτοµο ήταν γνωστή, εδώ και πολλές δεκαετίες, πριν την εντοπίσουν οι ερευνητές των Πανεπιστηµίων. Ένα συνηθισµένο ‘καψόνι’ των στρατιωτικών σχολών ήταν να κάνουν τους πρωτοετείς να ‘βρέξουν΄ το κρεβάτι τους ενώ κοιµόταν.
Οι ‘µυηµένοι’ παλαιές σειρές στόχευαν κάποιο ευαίσθητο πρωτοετή που παραµιλούσε, ενώ βρισκόταν σε στάδιο ονειρικού ύπνου (REM- Rapid Eye Movement). Τότε, συνωµοτικά, µαζευόταν όλος ο θάλαµος και προσπαθούσαν µε απαλή φωνή να του υποβάλλουν ότι πρέπει να πάει στην τουαλέτα…
Επιβεβαιώνω την επιτυχία του ‘‘πειράµατος’’ κατά το οποίο το θύµα, σε κατάσταση ηµί-υπνοβασίας, έτρεξε στις τουαλέτες για να προλάβει το ‘‘βρέξιµο’’.
Τι όνειρα θέλουµε;
Γνωρίζουµε ότι οι εικόνες, οι εµπειρίες και τα αισθήµατα της ηµέρας επηρεάζουν το είδος των ονείρων µας. Γάλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το είδος του ηχητικού βιβλίου -audio book- που ακούµε πριν κοιµηθούµε µπορεί να διαµορφώσει τα όνειρά µας.
Συγκεκριµένα, ζήτησαν από µια οµάδα ατόµων να ακούσουν διαφορετικά ηχητικά βιβλία πριν κοιµηθούν. Οι ερευνητές προσδιόρισαν ποια ιστορία άκουσε κάθε άτοµο µε βάση τις περιγραφές των ονείρων τους.
Υπνοπαιδεία
Ερευνητές στο Πανεπιστήµιο NorthWestern, (2017) ανακάλυψαν ότι η στοχευόµενη ακρόαση κατά την διάρκεια του ονειρικού ύπνου (REM) οδήγησε σε καλύτερη ανάκληση λέξεων ξένης γλώσσας.
Λέξεις που είχαν διδαχθεί αυτά τα άτοµα πριν µερικές ώρες!
Επισήµαναν ότι ο ονειρικός ύπνος (REM) είναι µια ευεργετική κατάσταση επειδή τότε οι νέες µνήµες ενσωµατώνονται σε προϋπάρχοντα δίκτυα µνήµης (Smisthonian magazine, 2018). Με βάσει τα παραπάνω τα συστήµατα µάθησης Υπνοπαιδείας που είχαν κατακλύσει και την Ελλάδα πριν 50 χρόνια είχαν λανθασµένη βάση. Θεωρούσαν ότι ένας αρχάριος θα µάθει µια ξένη γλώσσα απλά ακούγοντας την κάθε βράδυ.
Από την επιστηµονική φαντασία…
Στο µυθιστόρηµα του Aldous Huxley (1932) ‘‘Brave New World’’, η Υπνοπαιδεία χρησιµοποιείται για την προσαρµογή των παιδιών σε ένα φανταστικό µελλοντικό περιβάλλον.
«Ο ήρωας ένα αγόρι από την Πολωνία απάγγειλε µια ολόκληρη ραδιοφωνική εκποµπή στα Αγγλικά όταν ένα ραδιόφωνο έµεινε κατά τύχη ανοιχτό ενώ κοιµόταν. Σύντοµα το αγόρι συνειδητοποίησε ότι η Υπνοπαιδεία µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για να κάνει αποτελεσµατικά µαθήµατα ηθικής…».
…Στο όνειρο της χρυσαυγής
Το τελευταίο όνειρο της νύχτας, στη χρυσαυγή της νέας ηµέρας, είναι πολλές φορές ενορατικό. Για λόγους που δεν µας είναι ακόµη γνωστοί. ∆υνητικά τυχαίοι δέκτες είµαστε όλοι και όλες (Αριστοτέλης).
Υποθέτω ότι υπάρχουν τυχεροί Χανιώτες που καταγράφουν τέτοια όνειρα.
Συµπερασµατικά
😊Γνωρίζουµε ότι κατά τη διάρκεια του ονειρικού ύπνου (REM), ο εγκέφαλός µας ‘µαθαίνει’ και δηµιουργεί αρχεία µακροπρόθεσµης µνήµης.
😊Η ακρόαση ενός ηχητικού βιβλίου πριν κοιµηθούµε επηρεάζει το είδος των ονείρων µας. Η κατανόηση αυτής της λειτουργίας µπορεί να βοηθήσει στην θεραπεία ορισµένων παθήσεων ψυχικής υγείας, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
😊Είναι πιθανόν τα όνειρα µας να αντικατοπτρίζουν την ενεργοποίηση ερεθισµάτων µας,
χωρίς να γνωρίζουµε ακόµη πως γίνεται.
😊Τέλος, ας έχουµε υπόψη µας ότι κατανάλωση αλκοόλ και όνειρα
δεν συνυπάρχουν.
*Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία του ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
