Ειδώλια “Πρωτοκυκλαδικής τέχνης”

Στο ιδιωτικό Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Γουλανδρή φιλοξενούνται 15 ειδώλια «αντιπροσωπευτικά δείγματα» απ’ τα 161 της “Συλλογής Στέρν” που είναι χωρίς τίτλους νόμιμης προέλευσης ή άλλα έγγραφα νομιμοποίησης, τα οποία συνοδεύουν απαραιτήτως τα εκθέματα.
Έγινε κάποια συμφωνία με τον επώνυμο επιχειρηματία, που θεωρείται απαράδεκτη, να εκτεθούν αυτά τα ειδώλια σε ιδιωτικό μουσείο για ένα χρόνο. Σημειωτέον ότι τέτοια αρχαία είδη δεν εκπροσωπούνται σε κανένα ελληνικό μουσείο. Κατόπιν θα μεταφερθούν στη Νέα Υόρκη στο εκεί Μητροπολιτικό Μουσείο, όπου θα παραμείνουν για 25+25 χρόνια.
Στα εγκαίνια, που είχαν ανακοινωθεί για την 1η Νοεμβρίου χωρίς καθορισμό ώρας, αλλά έγιναν την επομένη, κεκλεισμένων των θυρών, εκλήθησαν μόνο επιλεγμένοι, αποκλείστηκε δε η παρουσία των Μέσων Ενημέρωσης. Παρευρέθη ο κ. πρωθυπουργός και κυβερνητικά όργανα, ενώ αρχαιολόγοι στον περιβάλλοντα χώρο διαδήλωναν με πανό ησύχως με συνθήματα ότι τα ειδώλια είναι κλεμμένα, να γυρίσουν στην Ελλάδα και όχι να εκτίθενται για ένα χρόνο, αφού είναι προϊόντα λαθροανασκαφής.
Δεν διοργανώθηκε, ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις, συνέντευξη Τύπου. Υποστηρίχθηκε η δικαιολογία ότι υπήρχε πιθανότητα τα 15 ειδώλια να ήταν πλαστά ή στην αντίθετη περίπτωση να επιβεβαιώνετο ότι αποτελούσαν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας. Στην ουσία το κράτος απεμπόλησε το δικαίωμα διεκδίκησης αυτών των αντικειμένων διά της δικαστικής οδού, που θα άνοιγε τον δρόμο για την τύχη άλλων αρχαιοτήτων της εθνικής μας κληρονομιάς, που βρίσκονται διάσπαρτα σ’ όλο τον κόσμο.
Η κατοχή τέτοιων αρχαιοτήτων από τον Λέοναρντ Στερν, μεγαλοεπιχειρηματία, στην οποία περιλαμβάνονται 161 ειδώλια του κυκλαδικού πολιτισμού 3.000 χρόνων π.Χ. και τα οποία προέρχονται από λαθροανασκαφές είχαν δε αγοραστεί από αρχαιοκάπηλο, δεν νομιμοποιούνται με τίποτα.
Γι’ αυτές τις συλλογές λίγα γνωρίζουν οι αρχαιολόγοι για τον τρόπο που αποκτήθηκαν. Λέγεται ότι καλύπτουν μεγάλο φάσμα της τέχνης με έργα Μοντιλιάνι και Βαν Γκογκ μέχρι τα κυκλαδικά ειδώλια. Τέτοιας μορφής αρχαιότητες, δηλαδή ειδώλια, για πρώτη φορά παρουσιάζονται στον κόσμο και μόνον στην Ελλάδα.
Από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Γουλανδρή εκδόθηκε δελτίο τύπου με τίτλο: “Γυρισμός. Κυκλαδίτικοι θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής”. Μα τα ειδώλια δεν “επεστράφησαν”. Απλώς επισκεύθηκαν την πατρίδα τους! Μπορεί να θεωρηθεί και παράνομη η μετακίνηση των μοναδικών γνωστών μέχρι τώρα έργων της “Πρωτοκυκλαδικής τέχνης” που παρίσταναν κυρίως τη γυναικεία μορφή.