» Στο Γενικό Λύκειο Ελευθ. Βενιζέλου στο µάθηµα της Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου
Την Πέµπτη 31.10.2024 και ώρα 12:45- 13:30 έλαβε χώρα δειγµατική διδασκαλία στο τµήµα Β1 του Γενικού Λυκείου Ελευθερίου Βενιζέλου Χανίων. Είχε προηγηθεί πρόσκληση από τη Σύµβουλο Εκπαίδευσης επιστηµονικής ευθύνης του σχολείου κα Στεργιανή Ζανέκα προς τους/ τις φιλολόγους του ΓΕΛ Ελευθ. Βενιζέλου. Τη δειγµατική αυτή διδασκαλία στο µάθηµα της Φιλοσοφίας Β’ Λυκείου προετοίµασε και παρουσίασε η Σύµβουλος Εκπαίδευσης Φιλολόγων Νοµού Χανίων και Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου Φιλολόγων ΠΕ. Κ.ΕΣ. Κρήτης (2019-2023) κυρία Στεργιανή Ζανέκα. Ως ερευνήτρια στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών υπήρξε συνεργάτιδα του Εµµανουήλ Κριαρά κατά τη σύνταξη του «Λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής ∆ηµώδους Γραµµατείας» (1100- 1669).
Η διδάκτωρ του Πανεπιστηµίου κα Σ. Ζανέκα έχει µια πλούσια επιστηµονική δράση, πολλές γνώσεις και διακατέχεται από ήθος. ∆ιά τους λόγους αυτούς προσεκλήθη στις 31.10.2024 για να διδάξει δειγµατικώς στο τµήµα Β1 του ΓΕΛ Ελευθ. Βενιζέλου. Εις τα θρανία εκάθησαν µαζί µε τους µαθητές/ τριες και φιλόλογοι καθηγήτριες/ τές του Λυκείου υποδοχής.
Άπαντες παρηκολούθησαν το 45λεπτο µάθηµα της κας Ζανέκα ενωµένοι. Οι µαθητές δίπλα στους καθηγητές και οι καθηγητές δίπλα στους µαθητές! Όταν εµοιράσθησαν δε τα φύλλα εργασίας δύο οµάδων µε επεξεργασία των ανά δυάδες, µαθητές και καθηγητές εργάσθηκαν συνεργατικά!
Το µάθηµα αφορούσε τις «Καθολικές έννοιες» (Κεφάλαιο Β΄, 2η ενότης: Λέξεις, Νόηµα και Καθολικές Έννοιες) µε εστίαση στον Πλάτωνα (Ιδέες) και στον Αριστοτέλη («Καθόλου» δηλ. καθολικές έννοιες).
«Εµπλουτισµένη εισήγηση, χρήση ψηφιακών µέσων και φύλλων εργασίας ανά ζεύγη, διαφοροποιηµένη διδασκαλία, κατευθυνόµενος και διαµαθητικός διάλογος, παραδείγµατα και αναλογίες για τον µετασχηµατισµό της ακαδηµαϊκής γνώσης σε σχολική γνώση, αξιοποίηση της Τέχνης, ένταξη κριτικής οπτικής των θεµάτων σε διαχρονική και προσωπική ανταπόκριση. Συζητήσαµε θέµατα όπως: «Σύµφωνα µε τον Πλάτωνα, ο κόσµος που αντιλαµβανόµαστε µε τις αισθήσεις µας είναι απλώς µια σκιά του πραγµατικού κόσµου. Πώς µπορεί αυτή η ιδέα να εφαρµοστεί στην καθηµερινή µας ζωή; Ποια είναι τα «φαινόµενα» που συχνά µας εµποδίζουν να δούµε την πραγµατικότητα;
Ο Πλάτωνας υποστήριξε ότι οι ιδέες είναι αιώνιες και αµετάβλητες, ενώ τα πράγµατα στον αισθητό κόσµο είναι προσωρινά και µεταβαλλόµενα.
Ποια είναι η δική σας άποψη για την αλήθεια και την αλλαγή; Πώς αντιλαµβάνεστε την έννοια της «αιωνιότητας» στην προσωπική σας ζωή;» Ευχαριστώ θερµά το ΓΕΛ Ελευθ. Βενιζέλου για τη φιλοξενία και τους καθηγητές/ τριες που παρακολούθησαν το µάθηµα» αναφέρει η κα Ζανέκα!
Ολοκληρώνοντας εδώ την ανταπόκριση θα ήθελα να προσθέσω τα εξής: Τι άλλο θα µπορούσε να ΄ναι το Φιλοσοφείν παρά η σκέψη του ανθρώπου πάνω στην ίδια του τη σκέψη και η σκέψη πάνω στη σκέψη των άλλων; Έκπληξη και απορία πάνω σε αιώνια ερωτήµατα, τα οποία απαντώνται µε ποικίλες απαντήσεις;
«Μάλα γὰρ φιλοσόφου τοῦτο τὸ πάθος, τὸ θαυµάζειν· οὐ γὰρ ἄλλη ἀρχὴ φιλοσοφίας ἢ αὕτη, καὶ ἔοικεν ὁ τὴν Ἶριν Θαύµατος ἔκγονον φήσας οὐ κακῶς γενεαλογεῖν» (Πλάτων, Θεαίτητος, 155d)! Τα φιλοσοφικά συστήµατα, εκτός από την περίπτωση ορισµένων οπαδών τους (Σχολές, «εξηγηταί» κ.λπ.) δεν έχουν οικουµενικότητα. Ισχύουν µάλιστα περισσότερο ως προς ό,τι αρνούνται παρά ως προς ό,τι παραδέχονται. Τα δογµατικά συστήµατα, όπου όλα εξηγούνται µε γενικά σχήµατα, όπου απλώνεται η σκέψη πάνω στην κλίνη του Προκρούστη, δεν µπορούν να ικανοποιήσουν το κριτικό πνεύµα του ανθρώπου! Η φιλοσοφική σκέψη είναι διαλεκτική στην υφή της. Τα φιλοσοφικά συστήµατα είναι για τούτο συνεχής διάλογος, ενώ η Φιλοσοφία η ίδια, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, παραµένει Ο∆ΥΣΣΕΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ.
Ο Αριστοτέλης θεώρησε τον θαυµασµό ως αρχή (ιστορική αφετηρία, αλλά και ως πηγή) του φιλοσοφικού στοχασµού, απόδειξη της επιθυµίας του ανθρώπου να απελευθερωθεί από την άγνοια.
Γράφει δε χαρακτηριστικά στα «Μετά τα Φυσικά», Λ 982b, ότι εξαιτίας του θαυµασµού οι άνθρωποι και τώρα και στην πρώτη αρχή, άρχισαν να φιλοσοφούν· στην πρώτη αρχή εθαύµασαν τα παράδοξα φαινόµενα που άµεσα εµπροστά τους είχαν, έπειτα, σιγά σιγά έτσι προοδεύοντας έπεσαν σε απορία και για τα µεγαλύτερα, π.χ. για τα παθήµατα της Σελήνης, για τα ηλικιακά και αστρικά φαινόµενα και για τη γένεση των πάντων. Όποιος όµως απορεί και θαυµάζει έχει την ιδέα ότι ευρίσκεται σε άγνοια… Ώστε αφού βέβαια εφιλοσόφησαν προσπαθώντας να ξεφύγουν από την άγνοια, είναι φανερό πως εφιλοσόφησαν για να ιδούν το είδος των πραγµάτων κι όχι για µια κάποια πρακτική χρησιµοποίηση.
Η γνώση ξεκινά από την α-πορία (γνώση της άγνοιας).
Η Φιλοσοφία προϋπάρχει και έπεται των Επιστηµών!
