Επαυξημένη πραγματικότητα, virtual αντικείμενα, τεχνολογίες αλληλεπίδρασης, όροι και ορολογίες “γρίφοι” για πολύ κόσμο, αλλά εργαλεία καθημερινής εργασίας για προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς φοιτητές και ερευνητές του Εργαστηρίου Διανεμημένων Πληροφοριακών συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Με τη βοήθειά τους καταφέραμε έστω και λίγο να εισέλθουμε στον ψηφιακό κόσμο του αύριο.
Αποτυπώνοντας το αύριο…
Ενας σύγχρονος τομέας πάνω στον οποίο εργάζονται καθηγητές, ερευνητές, μεταπτυχιακοί και προπτυχιακοί φοιτητές είναι αυτός της επαυξημένης πραγματικότητας. «Προσπαθώντας να εξηγήσω απλά τον όρο “επαυξημένη πραγματικότητα” θα έλεγα ότι πρακτικά σημαίνει ενίσχυση του πραγματικού κόσμου με εικονικά – virtual αντικείμενα. Μια τέτοια εφαρμογή που προσπάθησε να εισάγει την πληροφορία αυτή ήταν το Pokemon Go» μας αναφέρει ο Μηνάς Κατσιόκαλης, προπτυχιακός φοιτητής- που εκπονεί την διπλωματική του εργασία πάνω στη μελλοντική διάβρωση της παραλίας της Γεωργιούπολης σε συνεργασία με τη Δρ Λεμονιά Ράγια και με επιβλέπουσα την Αναπλ. Καθ. Κατερίνα Μανιά.
Αξιοποιώντας επιστημονικά στοιχεία αναφορικά με το πόσο προχωράει κάθε χρόνο η διάβρωση, έχοντας κάνει μια πλήρη αποτύπωση της περιοχής ο φοιτητής έχει καταφέρει να προσομοιώσει την κατάσταση της παραλίας τα επόμενα χρόνια αν συνεχιστεί η υφιστάμενη κατάσταση. «Χρησιμοποιώ την επαυξημένη πραγματικότητα για να απεικονίσω την παράκτια διάβρωση στην παραλία της Γεωργιούπουλης. Αξιοποιώντας τη δουλειά μας δηλαδή ο χρήστης θα μπορεί να πηγαίνει στην παραλία της Γεωργιούπολης και να βλέπει στην οθόνη του κινητού του πως θα είναι σε λίγα χρόνια η παραλία» αναφέρει ο φοιτητής και μας δείχνει ένα μέρος της δουλειάς του. Η παραλία της Γεωργιούπολης “ξεδιπλώνεται” μπροστά στα μάτια μας όπως θα είναι σε 20 χρόνια, πού θα σκάει το κύμα, πώς θα έχει περιοριστεί η ακτή κ.ά.
Από το touchscreen στα ολογράμματα
Πάνω στην επαυξημένη πραγματικότητα εργάζεται και ο μεταπτυχιακός φοιτητής Γρηγόρης Δασκαλογρηγοράκης, συγκεκριμένα στα γραφικά. Για να αντιληφθούμε τη δουλειά του φοράμε τα ειδικά γυαλιά (Magic Leap) που μας φέρνουν μπροστά μας ένα ολόγραμμα. Με βάση τις κινήσεις μας το ολόγραμμα χορεύει πραγματικά μπροστά στα μάτια μας, ή μάλλον καλύτερα όπως μας το απεικονίζουν τα ειδικά γυαλιά.
«Η επαυξημένη πραγματικότητα είναι μια νέα τεχνολογία. Όπως μεταβήκαμε από το πληκτρολόγιο και το ποντίκι στην touchscreen του κινητού και του tablet, τώρα εργαζόμαστε για το πως θα περάσουμε από το touchscreen στα ολογράμματα. Τον τρόπο αλληλεπίδρασης, τις τεχνολογίες και τις τεχνικές και το πώς όλα αυτά θα είναι χρηστικά στον χρήστη» εξηγεί ο Γρηγόρης, τονίζοντας πως πέρα από την ανίχνευση της κίνησης ή του βλέμματος στην τεχνολογία της επαυξημένης πραγματικότητας δοκιμάζονται εφαρμογές για το διάβασμα ακόμα και των εγκεφαλικών εντολών!
Ταξίδι στην Κρητική Πολιτεία
για να ταξιδέψει τον χρήστη της εφαρμογής στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας.
Πώς ήταν τα χρόνια που “γεννήθηκε” η Κρητική Πολιτεία; Πώς ήταν να ζεις κοντά σε εμβληματικές μορφές που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για να επιτευχθεί η πολυπόθητη Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα; Πώς ήταν η Κρήτη και τα Χανιά εκείνη την ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή για τον τόπο; Αυτή τη μοναδική εμπειρία, να μεταφερθεί κάποιος στο μακρινό 1897 και να ζήσει από κοντά τα ιστορικά αυτά γεγονότα, φιλοδοξεί να προσφέρει μέσα από τη διπλωματική του εργασία ο προπτυχιακός φοιτητής Γιάννης Κρητικός “παντρεύοντας” αρχειακό υλικό από το Ιδρυμα “Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου” με την εικονική πραγματικότητα (virtual reality).
«Σε συνεργασία με το Ιδρυμα αξιοποιώ αρχειακό υλικό, χαρακτικά και φωτογραφίες, δημιουργώντας ψηφιακούς κόσμους όπου θα μπούνε οι χαρακτήρες και θα υπάρχει μια διάδραση με τον κάθε “παίχτη” που μπαίνει μέσα», εξηγεί ο Γιάννης και πρόσθεσε ότι όταν ολοκληρωθεί η εργασία του θα μπορεί να αξιοποιηθεί από την Οικία – Μουσείο του Ελευθερίου Βενιζέλου προκειμένου ο επισκέπτης να ζει για λίγο την εποχή και τα σημαντικά γεγονότα που καθόρισαν την μετέπειτα πορεία του νησιού. Ουσιαστικά η σύγχρονη αυτή “χρονομηχανή” που δημιουργεί ο Γιάννης και μέσα στο 2020 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί, επιχειρεί να συνδυάσει την ιστορία με τις νέες τεχνολογίες αποσκοπώντας να προσφέρει μια ξεχωριστή εκπαιδευτική εμπειρία.
«Αυτή τη στιγμή δουλεύουμε το πρώτο κεφάλαιο που αφορά την Επανάσταση του Ακρωτηρίου, τον Φεβρουάριο του 1897, όπου έρχονται οι μεγάλες δυνάμεις και βομβαρδίζουν το Ακρωτήρι», τόνισε ο Γιάννης και διευκρίνισε ότι η εμπειρία που θα ζει ο χρήστης της εφαρμογής θα είναι διαδραστική.
Παιχνίδι για την ελλειμματική προσοχή
Πάνω σε ένα Τρισδιάστατο παιχνίδι για παιδιά με ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερικινητικότητας) χρησιμοποιώντας το ρυθμό και τη μουσική εργάζεται η προπτυχιακή φοιτήτρια Μαρίνα Γιανναράκη. Πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο project, με επιβλέπουσα την καθηγήτρια Κατερίνα Μανιά, τον καθηγητή του παιδαγωγικού του Ρεθύμνου Ηλία Κουρκούτα, το μουσικό Γιάννη Παπατζανή και τον Νεκτάριο Μουμουτζή. «To story του παιγνιδιού έχει να κάνει με τις προσπάθειες ενός εξωγήινου που καθοδηγείται από τον χειριστή να ανακαλύψει έναν πλανήτη. Για τα παιδιά με ΔΕΠΥ που έχουν θέμα με τη συγκέντρωση της προσοχής τους, είναι παρορμητικά και υπερκινητικά, το παιγνίδι τραβάει την προσοχή, ο ρυθμός και η μουσική βοηθούν στην έξτρα ενέργεια και στην παρορμητικότητα που έχουν τα παιδιά αυτά, ενώ παράλληλα το παιγνίδι μας είναι multiplayer, δηλαδή μπορούν να παίζουν πάρα πολλά και έτσι βοηθάμε την κοινωνικοποίηση τους» εξηγεί η Μαρίνα.
Η εργασία παρουσιάστηκε σε poster στο GEC2019 -1st Summit on Gender Equality in Computing στην Αθήνα, ενώ έγινε και σχετική δημοσίευση στο συνέδριο IMCL 2019- International Conference on Interactive Mobile Communication, Technologies and Learning, στη Θεσσαλονίκη.
Συνθέτοντας μουσική πάνω σε… τοίχους
Η διπλωματική εργασία του προπτυχιακού φοιτητή Δημήτρη Μαρινόπουλος αξιοποιεί την τεχνολογία της επαυξημένης πραγματικότητας για να δώσει περισσότερη… μουσική στην καθημερινότητά μας. «Αυτό στο οποίο δουλεύω είναι μια multiplayer εφαρμογή, διαδραστική, όπου θα μπορούν να αλληλεπιδρούν δύο χρήστες με το ίδιο μοντέλο», σημειώνει και εξηγεί ότι η εφαρμογή έχει να κάνει με τη σύνθεση μουσικής. «Ουσιαστικά εμφανίζεται ένα τρισδιάστατο μοντέλο πενταγράμμου πάνω σε ένα τοίχο ή σε ένα τραπέζι, επιφάνειες τις οποίες εντοπίζει μια συγκεκριμένη τεχνολογία, και πάνω σε αυτά ο κάθε χρήστης μπορεί να τοποθετεί νότες, συνθέτοντας μαζί ένα μουσικό κομμάτι». Στο τέλος, βεβαίως, οι χρήστες θα μπορούν να ακούνε τη σύνθεσή τους.
Η συγκεκριμένη εφαρμογή μπορεί, μεταξύ άλλων, να αξιοποιηθεί για να γίνει πιο ευχάριστη η διδασκαλία της μουσικής αλλά και για να απελευθερώσει τους μουσικούς από το παραδοσιακό πεντάγραμμο…
Εργαστήριο 30 ετών
Η ιστορία του Εργαστηρίου Διανεμημένων Πληροφοριακών Συστημάτων και Εφαρμογών Πολυμέσων TUC Music της Σχολής ΗΜΜΥ του Πολυτεχνείου Κρήτης πηγαίνει στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Οταν ο Χανιώτης γέννημα θρέμμα κ. Σταύρος Χριστοδουλάκης αποφάσισε να αφήσει πίσω την ακαδημαϊκή του καριέρα στον Καναδά, να γυρίσει στα Χανιά και να στήσει από το “μηδέν” στο Πολυτεχνείο Κρήτης ένα εργαστήριο που θα εξελίξει την έρευνα και το εκπαιδευτικό έργο που παρέχεται. Οπως μας επισημαίνει ο κ. Χριστοδουλάκης που πλέον έχει συνταξιοδοτηθεί, το εργαστήριο ξεκίνησε το 1990 με χρηματοδότηση από πρόγραμμα που κατάφερε να εξασφαλίσει ο ίδιος και με πρώτο δυναμικό μεταπτυχιακούς φοιτητές που προσέλκυσε από την υπόλοιπη Ελλάδα. Από το κτήριο Χειλαδάκη όπου πρωτοφιλοξενήθηκε το εργαστήριο πλέον βρίσκεται στο κτήριο Επιστημών, ενώ πολλοί φοιτητές που πέρασαν από αυτό σταδιοδρομούν στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κινητήριος μοχλός γύρω από πολλά πράγματα που γίνονται στο εργαστήριο, ο Νεκτάριος Μουμουτζής, ΕΔΙΠ. «Στόχος του εργαστηρίου είναι η παραγωγή γνώσης και η αναπαραγωγή της στη νέα γενιά και βέβαια η έρευνα. Μια έρευνα που εστιάζεται στη γραφική, στις πλατφόρμες μάθησης, στα bid data και στις βάσεις δεδομένων. Το εργαστήριο υποστηρίζει παράλληλα κάποια βασικά μαθήματα όπως το εισαγωγικό μάθημα προγραμματισμού, το δομημένο προγραμματισμό, τις βάσεις δεδομένων, το μάθημα θεωρίας υπολογισμού. Διευθυντής του εργαστηρίου είναι ο Αντώνης Δεληγιαννάκης, με καθηγητές τους Κατερίνα Μανιά, Γιώργο Γιαννακάκη». Φέτος στις 5 Ιουλίου, θα γιορταστούν τα 30 χρόνια του Εργαστηρίου θα πραγματοποηθεί reunion των φοιτητών και καθηγητών του!
Ο φοιτητές/ερευνητές Σάλβα Κιρακοσιάν, Δασκαλογρηγοράκης Γρηγόρης, Κατσιόκαλης Μηνάς, Γιανναράκη Μαρίνα, Κρητικός Γιάννης, Μαρινόπουλος Δημήτρης αποτελούν το δυναμικό της ομάδας SURREAL (surreal.tuc.gr) με επιστημονική υπεύθυνη την Αναπλ. Καθηγήτρια Κατερίνα Μανιά. «Η ομάδα μας βασίζεται στη λογική ότι ο οποιοσδήποτε από τα μέλη της μπορεί να υλοποιήσει μια ιδέα, να εργαστεί σε αυτήν και να την κάνει πραγματικότητα», τονίζει χαρακτηριστικά ο Σάλβα και συμπληρώνει πως η καινοτομία αποτελεί βασικό στοιχείο στις εργασίες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Εργαστηρίου.
Σημειώνει, μάλιστα, πως σχεδόν όλες οι διπλωματικές που εκπονούνται γνωστοποιούνται και δημοσιεύονται στο εξωτερικό. «Σκοπός εδώ δεν απλώς να πάρει κάποιος ένα πτυχίο αλλά να συμβάλει στην παγκόσμια έρευνα», επεσήμανε.Παράλληλα, αναφέρθηκε και σε ένα ξεχωριστό εθνικό ερευνητικό πρόγραμμα, με την ονομασία G4M (Serious Games for Computer Aided Manufacturing), με επιστημονική υπεύθυνη για το εργαστήριο MUSIC την Αναπλ. Καθ. Κατερίνα Μανιά και για το εργαστήριο Μ3 του Πολυτεχνείου Κρήτης επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθ. Αριστομένη Αντωνιάδη, σε συνεργασία με μια μεγάλη ιδιωτική εταιρεία και αντικείμενο τη δημιουργία ενός προσομοιωτή μηχανουργείου, αξιοποιώντας την επαυξημένη πραγματικότητα, και στοχεύοντας να διευκολυνθεί σημαντικά η εκπαιδευτική διαδικασία.
Η Αναπλ. Καθ. Κατερίνα Μανιά επισημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια οι επιστημονικοί τομείς που αναπτύσσονται στο εργαστήριο θα αναπτυχθούν ραγδαία με διασύνδεση και με την αγορά, προσφέροντας ευκαιρίες για καινοτομία και παράλληλα δημιουργώντας ευκαιρίες σε νέους επιστήμονες να κάνουν αξιόλογη έρευνα στην Ελλάδα.
