Διαβάζοντας στην έγκριτη εφημερίδα “Χανιώτικα Νέα”, το άρθρο του φίλου Αντώνη Πλυμάκη “Ειρηναίος Γαλανάκης λάτρης και υμνητής των Λευκών Ορέων”, εδιζησάμην εμαυτόν, δηλαδή ζήτησα με επιμονή από τον εαυτό μου να μου επαναφέρει στη μνήμη, τις βαθιές φιλοσοφημένες σκέψεις, απόψεις και ενέργειες, του αείμνηστου* Επισκόπου Ειρηναίου Γαλανάκη, που βρίσκονταν φωλιασμένες στα βάθη του εγκεφάλου μου, από 60 περίπου χρόνια και ιδιαίτερα μετά τις συζητήσεις που είχαμε, εξαιτίας των εργασιών και δημόσιων ομιλιών που το 1963 και 1964 είχα κάνει, και στις οποίες είχα την τύχη να με τιμά με την παρουσία του, να συζητούμε και να με συμβουλεύει.
Οι φιλοσοφημένες απόψεις, σκέψεις και ενέργειες του Ειρηναίου στέριωσαν πιο πολύ στο μυαλό μου με τη μελέτη των βιβλίων του, και με καθοδήγησαν και εξακολουθούν να με καθοδηγούν στην ζωή μου.
Ο Ειρηναίος ήταν ένας από τους κατά καιρούς εκπροσώπους του Χριστιανισμού στη γη, της πολυπληθέστερης εξ αποκαλύψεως θρησκείας οι κανόνες και οι οδηγίες της οποίας, όπως και των άλλων εξ αποκαλύψεως θρησκειών, θεωρούνται απολύτως αληθινές γιατί προέρχονται από τον Θεό και δεν μπορούν ν’ αμφισβητούνται αυτά που λέει ο Θεός. Γι’ αυτό από τους κάθε βαθμού ιερείς, δούλους του Θεού, γίνεται μόνο ερμηνεία και ανάλυση των εντολών του Θεού και δεν επιτρέπονται αμφισβητήσεις ή παρεκτροπές.
Ο Ειρηναίος ήταν ένας άριστος Ιερουργός της θρησκείας- του πνεύματος και των ανθρωπιστικών αξιών, αλλά και ένας άνθρωπος αυστηρός με τον εαυτό του, που είχε ανακαλύψει μέσα του τον άνθρωπο, ήταν ένας αληθινός ανθρωπιστής. Γι’ αυτό δεν αρκούταν μόνο στην ερμηνεία και ανάλυση των εντολών του Θεού αλλά με απλότητα και ταπεινότητα, με έργα και με πίστη στη φύση και στον άνθρωπο δίδασκε ανθρωπιά. Ανθρωπιά που τόσο πολύ λείπει στην εποχή μας.
Πίστευε ότι η θεία λειτουργία πρέπει να έχει άμεση σχέση με την καθημερινή ζωή, πίστευε ότι ο προορισμός του, ως ιερωμένου δεν ήταν μόνο η ανάλυση των λόγων του Θεού, αλλά ταυτόχρονα έπρεπε να κάνει δημιουργικές προτάσεις και πράξεις σε όλα τα επίπεδα, για να γίνεται έτσι καλλίτερη και πιο ανθρώπινη η ζωή. Πίστευε και ενεργούσε ώστε να αποτρέπεται, όσο το δυνατό, η αλλοτρίωση του ανθρώπου από κάθε είδους συμφέροντα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά.
Σε όλες τις προφορικές διδασκαλίες και οδηγίες, αλλά και σε όλα του τα γραπτά κείμενα, ήταν περιγραφικός και με παραβολές δίδασκε στοχασμούς και οραματισμούς για σωστές ανθρώπινες προοπτικές.
Ήταν ένας ιερωμένος με προχωρημένες – πρωτοποριακές ποιμαντικές ιδέες, λάτρης του ανθρωπισμού και των έργων.
Χαρακτηριστικές ήταν επίσης και οι προσφωνήσεις του σε διάφορες εκδηλώσεις όπως π.χ. (……ν’ ανοίγουμε πότε-πότε τους τάφους των ηρώων μας και ν’ ανιστορούμε μνήμες και αθιβολές ανθρώπων που με γνωστικάδα και παλληκαριά, πίστη και τιμιότητα, άλλοι με το τουφέκι και άλλοι με το σωστό κουμάντο διώξανε το τούρκικο φέσι από την Κρήτη.)
Πολλά από τα παραπάνω προκύπτουν σαφώς και από τα αποσπάσματα, από γραφές του Ειρηναίου, τα οποία αναφέρει ο Αντώνης στο άρθρο του, που μου έδωσαν την ώθηση να γράψω αυτές τις σκέψεις. Όπως π.χ. μ’ αρέσουν τα ψηλά βουνά, οι κορυφές, που γεμίζουν τις ψυχές με υψηλά φρονήματα και γενναίους στοχασμούς. Στα ψηλά βουνά-όχι στους κάμπους ( στις ψηλές αγνές περιοχές μαζί με όλους) μ’ αρέσει να ζω μαζί με όλα τα πλάσματα της Μ η τ έ ρ α ς Φ ύ σ η ς , που έχουν ζωή, από τα μικρότερα μέχρι τα μεγαλύτερα. (Μεγάλες κουβέντες-μεγάλα νοήματα. Πόσοι εκπρόσωποι του θεού στη γη αποδέχονται τη φύση ως μητέρα των πάντων;)
Αλλού αναρωτιέται, τι να νοιώθουν άραγε τα ψηλά βουνά (υψηλά ιστάμενοι) όταν βλέπουν τα γάργαρα νερά τους (σοφές ιδέες και συμβουλές) να χύνονται σε βόθρους; (να χάνονται), κι’ ακόμη, Τι να νοιώθουν άραγε οι φρόνιμες κορφές της Κρήτης (οι σωστοί οι νόμιμοι άνθρωποι) όταν βλέπουν τη γνωστικάδα τους (τις σωστές συμβουλές τους) να χύνεται σε λερωμένα από την άρνηση και τον λαϊκισμό, «ακάθαρτα πνεύματα» της εποχής μας; ( «Βαθιά σοφά λόγια». «Αρνήσεις και λαϊκισμοί σοβαρά προβλήματα της εποχής μας».)
Σ’ ευχαριστούμε αείμνηστε Ειρηναίε για όσα μας έδωσες.
Υ.Γ. Για όλα τα παραπάνω, (και όχι λόγω καταγωγής, «Κισσαμίτης» όπως τότε λέχθηκε απ’ ορισμένους), όταν το 1966 σε συνεδρίαση, του δημιουργήματος μου «Σύνδεσμος Διπλωματούχων Οικονομικών Επιστημών Χανίων», συζητούσαμε το πρόβλημα ποιος θα ηγηθεί της προσπάθειας που είχαμε ξεκινήσει για τη δημιουργία ναυτικής εταιρίας, πρότεινα και εντονότατα επέμενα να προταθεί στον Ειρηναίο να ηγηθεί της προσπάθειας. Την πρόταση μου ενστερνίσθηκαν αρκετοί, «τον μόνον που θυμάμαι είναι ο κ. Κρίτων Μαραθάκης, τους άλλους δεν τους θυμάμαι και δεν ξέρω αν βρίσκεται κανείς άλλος μαζί μας σήμερα», η πρόταση τέθηκε σε ψηφοφορία και έγινε αποδεκτή με μεγάλη πλειοψηφία, έτσι προτάθηκε στον Ειρηναίο να ηγηθεί της προσπάθειας, το αποδέχτηκε και ευτυχώς γιατί ήταν εκείνος που έπεισε τον κόσμο, και η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία . Για τον τυχόν ιστορικό ερευνητή που θα ασχοληθεί με το θέμα, σημειώνω ότι το ιστορικό ίδρυσης της Α.Ν.Ε.Κ που έγραψε ο Τζαμαριουδάκης, συμπληρώνει άρθρο της εφημερίδας «Χανιώτικη Ελευθεροτυπία» του Δεκεμβρίου 1977 που αναφέρθηκε λεπτομερώς για ορισμένα από τα παραπάνω, ακριβή ημερομηνία της δημοσίευσης δεν θυμάμαι, αλλά πρέπει να ήταν λίγες μέρες πριν την 18η Δεκεμβρίου 1977, γιατί την ημερομηνία αυτή φίλοι μου στη Αθήνα, που από το 1971 διαμένω μονίμως , με ενημέρωσαν για αυτή τη δημοσίευση, και έστειλα επιστολή στην εφημερίδα για θέματα που αναφέρονταν σε μένα, που τη δημοσίευσε στις 23 Δεκεμβρίου 1977.
Ο Γιάννης Εμμ. Μαναράκης είναι Οικονομολόγος-Νομικός
*Τον προσφωνώ αείμνηστο που σημαίνει εκείνον που πραγματικά αξίζει να μένει στην μνήμη των ανθρώπων, και όχι Μακαριστό που σημαίνει ευδαίμων- ζηλευτός, κάτι που δεν του άρεσε και δεν το επεδίωκε γιατί ήταν λιτός- απλός και ταπεινός, πιστεύω πως δεν θα αποδεχόταν το Μακαριστός.
