Η εικόνα του τεθωρακισµένου οχήµατος να σπάει την θύρα του προεδρικού µεγάρου στην Λα Παζ της Βολιβίας, για να εισέλθουν οι στρατιωτικές δυνάµεις κάνει τον γύρο του κόσµου.
Ήπειρος µε πολιτική αστάθεια και µε πολλά, στο παρελθόν, πραξικοπήµατα η Λατινική Αµερική προσπαθεί να βρει τον πολιτικό βηµατισµό και την οικονοµική ανάπτυξη της.
Η λέξη µπανανία ξεκίνησε αρχικά να περιγραφεί τις χώρες της συγκεκριµένης ηπείρου. Το κύριο εξαγώγιµο προϊόν -ιδίως στην κεντρική Αµερική- είναι η µπανάνα.
Ακριβώς επειδή δεν κατάφεραν επί πολλά έτη, να εµπεδώσουν τον κοινοβουλευτισµό λόγω επαναστατικών κινηµάτων και στρατιωτικών πραξικοπηµάτων οι χώρες αυτές χαρακτηρίζονταν υποτιµητικά µπανανιές.
Η λέξη πλέον περιγραφεί κράτη µε ασταθές πολιτικό περιβάλλον και ποικίλα εσωτερικά προβλήµατα.
Στον αιώνα µας, τα στρατιωτικά κινήµατα, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος -περισσότερο- στην άπω Ανατολή και στην Αφρική.
Σε χώρες του δυτικού κόσµου, η ‘‘παράδοση’’ των στρατιωτικών παρεµβάσεων για δεκαετίες εκλείπει.
Η προσπάθεια του στρατηγού Ζούνιγκα να ανατρέψει την νόµιµη κυβέρνηση έπεσε στο κενό και θα µπορούσε να συγκριθεί µε την περίπτωση της Τουρκίας το 2016.
Στη σηµερινή εποχή η απόπειρα πραξικοπήµατος καταγράφεται από λεπτό σε λεπτό λόγω ιδιωτικών καναλιών και κοινωνικών µέσων.
Ο κόσµος ενηµερώνεται για την έκρηξη του κινήµατος ταχύτατα όπως οµοίως πληροφορείται και για την όποια κυβερνητική αντίδραση.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν τανκς απέκλεισαν δηµόσιες οδούς, γέφυρες και αεροδρόµια, ενώ στρατιώτες, εισέβαλαν στο κρατικό τηλεοπτικό σταθµό, βγήκε ο ίδιος σε ιδιωτικό κανάλι µέσω εφαρµογής κινητού τηλεφώνου να καλέσει τους οπαδούς του σε αντίσταση.
Οι υποστηρικτές του, βλέποντας ότι ο ηγέτης τους ήταν ζωντανός και ασύλληπτος, βγήκαν στους δρόµους και προσπάθησαν άοπλοι, να σταµατήσουν την στρατιωτική εξέγερση.
Μετά το πέρας κάποιων ωρών, και υπό το φόβο γενικευµένης ένοπλης εσωτερικής σύγκρουσης, οι πρωταίτιοι παραδίδονται και τα στρατεύµατα εγκαταλείπουν τα σηµεία κατάληψής τους.
Έκτοτε η 15η Ιουλίου, αποτελεί για τον κόµµα της ∆ικαιοσύνης και της Ανάπτυξης επέτειο θυσίας για τη δηµοκρατία.
Από το συγκεκριµένο χρονικό σηµείο, η κυβέρνηση αρχίζει να εκδιώκει από τις δηµόσιες υπηρεσίες, όλους όσους είχαν συµπάθεια προς τον Φετουλάχ Γκιουλέν, που κατηγορήθηκε ως ο εγκέφαλος της κίνησης.
Με τον ίδιο τρόπο, που βγήκαν οι Τούρκοι στους δρόµους, βγήκαν και οι Βολιβιανοί έπειτα από τηλεοπτικό µήνυµα της κυβέρνησης.
Αν και η στρατιωτική κινητοποίηση, ήταν µικρότερη από αυτή της Τουρκίας το 2016, οι οπαδοί του προέδρου Άρτσε, ήταν διατεθειµένοι να συγκρουστούν µε την στρατιωτική αστυνοµία που εισέβαλε στο προεδρικό µέγαρο.
∆εν είναι συνηθισµένο να βλέπεις τόσους πολλούς ανθρώπους τον 21ο αιώνα να είναι έτοιµοι να κινδυνέψουν την ζωή τους για ένα πολιτικό πρόσωπο.
Οι άνθρωποι ενηµερώθηκαν για το κίνηµα, και συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, για να εκφράσουν την αντίθεση τους.
Χωρίς απήχηση και διεθνή υποστήριξη το κίνηµα κατεστάλη και ο Βολιβιανος πρόεδρος αντικατέστησε την ηγεσία των Ενόπλων ∆υνάµεων.
Βγήκε πανηγυρικά στο µπαλκόνι του µεγάρου, κράτωντας µία σηµαία της χώρας για να απευθυνθεί στο συγκεντρωµένο πλήθος.
Ο στρατηγός Ζούνιγκα κατά τη διάρκεια της σύλληψης του, είπε ότι το πραξικόπηµα έγινε µε την άδεια του προέδρου, ενδεχοµένως για να αποφύγει την ποινική του δίωξη και να γίνει συµπαθής.
Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι και στην Τουρκία ο πρόεδρος Ερντογάν ήξερε ότι θα ξεσπάσει και το επέτρεψε να γίνει.
Αν δώσουµε βάση, σε αυτήν την παραφιλολογία, τότε παραδεχόµαστε ότι σε µεγάλο τµήµα της υφηλίου οι Ένοπλες ∆υνάµεις έχουν πάψει να είναι ανεξέλεγκτες για τις κυβερνήσεις και αποδεικνύεται ότι οι πολιτικοί είναι πιο ισχυροί από τους στρατιωτικούς εν αντιθέσει µε παλαιότερα και πληροφορούνται για την όποια αντρεπτική δραστηριότητα.
Το τι θα συµβεί στην πολύπαθη Βολιβία από τώρα και στο εξής δεν είµαστε σε θέση να το προβλέψουµε, εξάλλου µάς πέφτει και πολύ µακριά.
Ένα ερώτηµα που θα παραθέταµε όµως, είναι ότι µήπως στην εποχή µας η κατάληψη της εξουσίας, δεν περνά αποκλειστικά µέσα από τις ερπύστριες;
Μήπως η οποιαδήποτε µίµηση στρατιωτικού πραξικοπήµατος από τον προηγούµενο αιώνα, δεν χωρά στον δικό µας;
Βέβαιο είναι ότι ο κόσµος ακόµη και σε εποχές αντιηρωικές, απολιτικοποίησης, παγκοσµιοποίησης, και διαδικτυακών εφαρµογών, µπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη των πραγµάτων.
Το θέµα είναι πάντα, σε ποια κατεύθυνση.
*Η φράση ανήκει στον Βολιβιανό υφυπουργό εσωτερικών Τζόνι Αγκιλέρα, ειπώθηκε
την ώρα που οδηγούσε στο αστυνοµικό όχηµα τον στρατηγό Ζούνιγκα.
**Ο Μιχάλης Σµυρλάκης είναι Πτυχιούχος
Ιστορίας Ιονίου Πανεπιστηµίου
