Εκκλησία και Επανάσταση του 1821

Κύριε διευθυντά,
στὸ φύλλο τῆς 15ης τρέχοντος δημοσιεύτηκε στὴν ἔγκριτη ἐφημερίδα σας ἄρθρο μὲ τὸν τίτλο “Η επανάσταση του 1821 και ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας”. Ὅταν τὸ διάβαζα -καὶ πρὶν ὁλοκληρώσω τὴν ἀνάγνωσή του- σκεφτόμουν πὼς ὅσο δύσκολη ὑπόθεση εἶναι ἡ παραχάραξη τῆς Ἱστορίας ἄλλο τόσο εὔκολη εἶναι ἡ λαθροχειρία. Ἂν καὶ φαίνεται ὀξύμωρο, αὐτὰ συμβαδίζουν, ὅταν βρεθεῖ ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ τὰ συντονίσει – ὅπως συνέβη καὶ στὸ ἐν λόγῳ ἄρθρο.

Ἀφοῦ παρακάμψω τὸ ὅτι τὸ περιεχόμενό του πολὺ χαλαρὴ σχέση ἔχει μὲ τὸν τίτλο, ἐπιτρέψτε μου νὰ σημειώσω ὅτι διάχυτη στὸ ἄρθρο εἶναι ἡ κατὰ τῆς Ἐκκλησίας προκατάληψη τοῦ συντάκτη. Ἀποσπώντας σκόρπιες πληροφορίες καὶ ἀπόψεις γνωστῶν γιὰ τὴν ἐχθρικὴ ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας στάση συνθέτει ἐντέχνως κείμενο στὸ ὁποῖο ἐπαναλαμβάνονται γνωστοὶ ἀπὸ πολὺ παλιὰ ἰσχυρισμοὶ περὶ δῆθεν ἀνθελληνικῶν φρονημάτων Ἐκκλησίας.

Τὸ συμπίλημα αὐτὸ ἀνέσυρε ἀπὸ τὴν μνήμη μου παλαιότερο δημοσίευμα μὲ ἐπίκληση τῶν ἴδιων ἀκριβῶς πηγῶν καὶ στοιχείων. Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ σχεδὸν 15 χρόνια κάτι βρέθηκε ἐπιπλέον γιὰ τὸν ἐμπλουτισμὸ τοῦ νέου “κατηγορητηρίου”. Θεωρῶ περιττὸ νὰ ἐπιδοθῶ σὲ προσπάθεια ἀναίρεσης ὅσων ἀνακριβῶς ἢ ἔστω μονομερῶς παρουσιάτηκαν μὲ ἐπιδίωξη τὸν μηδενισμὸ τῆς προσφορᾶς τῆς Ἐκκλησίας στὸν Ἑλληνισμό.

Κρίνω ὅμως σκόπιμο νὰ παραθέσω σύντομες περικοπὲς ἀπὸ δημοσιεύματά μου στὰ “Χαν. Νέα”, τότε ποὺ καὶ πάλι μὲ τὸ ἴδιο θέμα, μὲ τὶς ἴδιες ἀνακρίβειες, μέσω διαστροφῆς τῶν γεγονότων εἶχε ἐπιχειρηθεῖ ὁ “φωτισμὸς” τῶν ἀναγνωστῶν.

13.4.2007: «Δὲν ὑπάρχουν πηγὲς ποὺ νὰ ἀναφέρονται στὸ Κρυφὸ Σχολειό, ἡ οὐσία ὅμως τῶν σχετικῶν μὲ τὴν Τουρκοκρατία θεμάτων δὲν βρίσκεται ἐκεῖ. Τὰ ἴδια ἰσχύουν καὶ γιὰ τὴν Ἁγία Λαύρα καὶ γιὰ τὴν ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ξεκίνησε ἡ Ἐπανάσταση. Τί θέλουν, δηλαδή, νὰ μᾶς ποῦν αὐτοὶ οἱ ὑποκριτὲς τοῦ καιροῦ μας; Μήπως ὅτι ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ γεγονὸς μεγαλύτερη σημασία ἔχει τὸ πότε ξεκίνησε; Ἢ μήπως ὅτι στοὺς τέσσερις αἰῶνες τῆς σκλαβιᾶς καὶ σὲ ὁλόκληρο τὸν ἑλληνικὸ χῶρο οἱ ραγιάδες ἦταν ἐλεύθεροι νὰ στέλνουν τὰ παιδιά τους στὸ σχολεῖο; Καὶ σὲ ποιό σχολεῖο;… Στὸ τέλος θὰ μᾶς ποῦν, ἴσως, ὅτι οἱ τουρκικὲς Ἀρχὲς εἶχαν κάμει ὑποχρεωτικὴ τὴ φοίτηση τῶν παιδιῶν αὐτῶν στὰ (ἀνύπαρκτα) σχολεῖα».
13.3.2007: «Εἶναι ἐλεύθεροι, ὅσοι θέλουν, νὰ διαγράψουν ἀπὸ τὴ συνείδησή τους καὶ ἀπὸ τὴ ζωή τους τὸ φορτίο ποὺ ἔχει ὁ ὅρος «Κρυφὸ Σχολειό». Δὲν θὰ μπορέσουν ὅμως νὰ τὸ διαγράψουν καὶ ἀπὸ τὴ συνείδηση τοῦ ἔθνους… Ὅσο γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ἂς μὴν ξεχνᾶ πώς, ἂν τῆς ἀνήκουν μιὰ φορὰ εὔσημα γιὰ ὅ,τι τέλος πάντων ἦταν τὸ «Κρυφὸ Σχολειό», ἑκατὸ φορὲς τῆς ἀνήκουν γιὰ τὴ φροντίδα καὶ τὴ στήριξη ποὺ ἔδωσε σὲ ΦΑΝΕΡΑ και ΓΝΩΣΤΑ σχολεῖα, ὅπου καὶ ὅποτε καὶ ἂν λειτούργησαν».

21.4.2007: «Τὸ νὰ πολεμᾶ κάποιος τὴν Ἐκκλησία οὔτε παράξενο εἶναι οὔτε καινούργιο. Τὸ νὰ χρησιμοποιεῖ ἀλλοιωμένα στοιχεῖα (ἡ ἀναίρεση τῶν ὁποίων εἶναι πολὺ εὔκολη ὑπόθεση ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει θέμα ἑνὸς ἄρθρου σὲ ἐφημερίδα) γιὰ νὰ τὴ συκοφαντήσει εἶναι δεῖγμα πανικοῦ. Τὸ νὰ θεωρεῖ τὴν Ἐκκλησία ὀλετήρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀποκαλύπτει παχυλὴ ἄγνοια».

13.4.2007: «Στὴ δισχιλιετῆ πορεία τοῦ Χριστιανισμοῦ βρέθηκαν κατὰ καιροὺς ἐκκλησιαστικοὶ ἄνδρες ποὺ δὲν στάθηκαν στὸ ὕψος τὸ ὁποῖο ἐπέβαλλαν οἱ περιστάσεις καὶ ἡ ἀποστολή τους. Οἱ ὑποκριτὲς τοῦ καιροῦ μας ἂς μᾶς ποῦν γιατί ταυτίζουν τὰ πρόσωπα μὲ τὴν Ἐκκλησία. Τὰ πρόσωπα παρέρχονται, ἡ Ἐκκλησία μένει καὶ συνεχίζει τὴν πορεία της. Τὰ πρόσωπα εἶναι εὐάλωτα ἐπειδὴ ἔχουν ἐνδυθεῖ τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἡ Ἐκκλησία εἶναι σταθερὴ καὶ ἀναλλοίωτη, μὲ θέσεις καὶ διδασκαλία ποὺ δὲν ἐπιδέχονται ἀμφισβήτηση ἢ λαθροχειρίες».
20.3.2007 : «Οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας ὀφείλουν (πάντοτε, ὄχι μόνο τώρα) νὰ εἶναι πειστικοί. Καὶ γιὰ νὰ τὸ ἐπιτύχουν αὐτό, ἕνα δρόμο μποροῦν νὰ ἀκολουθήσουν: γιὰ κάθε πρόσωπο, γιὰ ὁποιοδήποτε θέμα ὅλη ἡ ἀλήθεια. Τὸ σπίτι τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ εἶναι ἀπὸ γυαλὶ διάφανο, ποὺ θὰ ἀφήνει ὅλα τὰ βλέμματα νὰ ἔχουν πρόσβαση στὸ ἐσωτερικό. Γιατὶ κάθε φορὰ ποὺ ἐπιχειρεῖται ὁποιασδήποτε ἔκτασης συγκάλυψη ἢ ἀπόκρυψη κάποιοι φίλοι της, κάποιοι πιστοὶ κλονίζονται καὶ ἀποσύρονται. Γιατὶ κάθε λάθος γιὰ τὸ ὁποῖο δὲν ὑπάρχει ἀναγνώριση ἢ συγγνώμη εἶναι μαχαιριὰ ὄχι στῆς Ἐκκλησίας (αὐτὴ εἶναι ἄτρωτη καὶ ἀθάνατη) ἀλλὰ σὲ κάποιων ἀνθρώπων τὸ σῶμα – ἀνθρώπων ποὺ ἀλλιῶς φαντάζονταν τὰ πράγματα καὶ ἀλλιῶς τὰ βρίσκουν».

Μὲ τιμή
Γεώργιος Ἰ. Λουπάσης
Φιλόλογος

Υ.Γ. Θλίψη προκαλεῖ (ὄχι μόνο σὲ μένα…) τὸ ὅτι δὲν ἀκούγεται κάποια φωνὴ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Ἐκκλησίας. Ὄχι γιὰ τίποτε ἄλλο, ἀλλὰ γιὰ νὰ συμβάλει στὴν ἀνάδειξη, χωρὶς παραμορφώσεις, τοῦ ἔργου της “πάλαι τε καὶ ἐπ’ ἐσχάτων”.
Θλίψη, ἀκόμη μεγαλύτερη (ὄχι μόνο σὲ μένα…), προκαλεῖ τὸ ὅτι ἐκκλησιαστικοὶ ἄνδρες, μὲ τὸ τιμημένο ράσο ἐπάνω τους, ἄλλα διδάσκουν καὶ κηρύσσουν καὶ ἄλλα οἱ ἴδιοι πράττουν. Ὁ κόσμος τὰ βλέπει, σκανδαλίζεται, δυσκολεύεται ὅμως, γιὰ διάφορους λόγους, νὰ ἀντιδράσει δημοσίως. Εὔχομαι νὰ γίνουν ἀντιληπτὲς οἱ συνέπειες αὐτῆς ὑποκρισίας. Καὶ νὰ μὴ διασπείρεται ἡ κατηγορία (ἐπειδὴ καὶ αὐτὸ συμβαίνει…) ὅτι ὅσοι ἐπισημαίνουν λάθη ἢ κάνουν ὑποδείξεις γιὰ διόρθωση τῶν κακῶς κειμένων κινοῦνται ἀπὸ φθόνο κατὰ τῆς Ἐκκλησίας καὶ κατὰ προσώπων. Εἶμαι βέβαιος ὅτι γνωρίζουν (θυμοῦνται ὅμως;…) τὰ λόγια τοῦ Ἰησοῦ «οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ δι’ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται» (Ματθ. 18, 7).