Η Εκκλησία και η γερμανική κατοχή

Στους εθνικούς αγώνες ο κλήρος της Κρήτης ακολούθησε και με τα λόγια και τα όπλα τον λαό κι έγινε και ηγέτης. Ποιοι άνθρωποι ακολούθησαν ρωμαλέα την πολεμική παράδοση του ράσου στη Κίσσαμο.
Ο ηγούμενος της Ι.Μ. Γωνιάς Ιωακείμ Λατινάκης, ο οποίος με πολλούς τρόπους βοήθησε και φιλοξένησε καταζητούμενους. Φυλακίστηκαν οι μοναχοί Παρθ. Αναγνωστάκης, Καλλίνικος Σιδεράκης, Σεραφείμ Νοφινάκης, Γιώργος Ντουσάκης και Γεράσιμος Βροσιμάκης και ο παπά Τοράκης από την Σκλαβοπούλα.
Στη Μονή “Παρθενώνας, Κισάμου φιλοξενήθηκαν αρκετοί Άγγλοι και με τη συγκατάθεση της ηγουμένης Τιμοθέας Σκουλουδάκη, οι μορφωμένες μοναχές Χριστονύμφη Λαγουδάκη, και η Παρθενία Ζαχαράκη (μιλούσε γαλλικά) και η Καλλίνικη Ανυφαντάκη, οργανωμένη στη Αγγλική αντικατασκοπία κατάφερε και αποφυλάκισε έναν Άγγλο αξιωματικό από τις φυλακές της Αγιάς.
Στη Κίσαμο εποίμανε ο Μακαριστός Ευδόκιμος Συγγελάκης με επιβλητικό παράστημα, προερχόταν από το στρατό καταγόμενος από το χωριό Σίβα Ηρακλείου ο οποίος εξορίστηκε από τις Γερμανικές Αρχές. Κοιμήθηκε στις 08-08-1956.
Όταν οι Γερμανοί κάλεσαν τη θρησκευτική ηγεσία των Χανίων αυτός δεν προσήλθε και ως εκ τούτου συνελήφθη κι εγκλείστηκε στις φυλακές της Αγιάς.
Λέγεται ότι στη παρατήρηση των Γερμανών ότι διεπράχθησαν σε βάρος των Αλεξιπτωτιστών ακρότητες στη Κίσαμο τους απάντησε: «Καταχτητές ήλθετε, πώς ηθέλατε να σας υποδεχθεί ο κρητικός λαός; Δεν γνωρίζετε την ιστορία τους».
Με τη μεσολάβηση του παπά Βασίλη Ρουμελιωτάκη και του επισκόπου Αγάθ. Ξηρουχάκη ο επίσκοπος αποφυλακίστηκε και στη συνέχεια εξορίστηκε.
Ο μακαριστός Ειρηναίος Γαλάνακης αγάπησε την επαρχία Κισάμου την οποία ευεργέτησε με θρησκευτικό, κοινωνικό και πνευματικό έργο.
Βίωνε τη δοκιμασία του κρητικού λαού από τα στρατεύματα κατοχής και η πατριωτική του συνείδηση αντέδρασε με ένα κήρυγμα στις 20 Νοεμβρίου του 1943, παραμονή των Εισοδίων της Θεοτόκου, στη Τριμάρτυρη Χανίων
Το θέμα το οποίο ανέπτυξε στο κήρυγμα του ήταν “Περί ελευθερίας και της ευθύνης των Αρχόντων”. Μετά το τέλος της ομιλίας συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο τμήμα Ασφαλείας, κατόπιν στο σπίτι του, όπου είχε αφήσει το πλάνο της ομιλίας του και ύστερα οδηγήθηκε στον Πασσαδάκη (Γενικός Διοικητής, ιατρός από Ηράκλειο και Διοικητής του τμήματος Ασφάλειας Χανίων ο Γερωνυμάκης)
Στο γραφείο τον πίεζαν να επαναλάβει όσα είχε πει στη εκκλησία μιας και το σχέδιο της ομιλίας, που βρέθηκε στο σπίτι του, κακογραμμένο και ατελές, δεν στοιχειοθετούσε επαρκείς ενδείξεις για να τον στείλουν στο τόπο του Μαρτυρίου στις φυλακές της Αγιάς.
Φύση ευαίσθητη και πατριωτική καθώς ήταν, φαίνεται πως ήλθε στο νου του η πορεία του Γένους και το κατάντημα μερικώς και αναλύθηκε σε λυγμούς.
Ο Πασσαδάκης τότε είπε:
Τον βλέπετε πως κλαίει;
Είναι ένοχος.
Η κοινωνία των Χανίων Φοβήθηκε για την τύχη του Ειρηναίου και βρήκε λύση:
Ο γιατρός Μαντωνανάκης θα του χορηγούσε πιστοποιητικό ότι δεν ήταν καλά στα λογικά του, και θα τον έσωζε, προσκομίζοντάς το στις γερμανικές Αρχές: η δικαιολογία θα ήταν επαρκής.
Τον πίεζαν ν’ ανακαλέσει τα όσα είπε.
Ούτε τη βοήθεια της ιατρικής επιστήμης δέχτηκε ο Ειρηναίος, αλλά ούτε και ανακάλεσε.
Τότε ορθώθηκε το ανάστημα του επίσκοπου Αγαθάγγελου Ξηρουχάκη, πολεμιστή στο πλευρό των Αυστριακών μιας και είχε διατελέσει εφημέριος στην ελληνική παροικία της Βιέννης το 1897:
«Εάν εκτελέσετε τον Γαλανάκη», είπε στους Γερμανούς, «εγώ θα χτυπήσω τις καμπάνες και θα τον ανακηρύξω Άγιο!»
Είχε ερωτηθεί ο μακαριστός Ειρηναίος από το μακαρίτη Γιάννη Εμμ. Ανδρουλάκη καθηγητή φιλόλογο, εάν κατά τη διάρκεια του κηρύγματος ήταν στην εκκλησία Γερμανοί.
Ο Ειρηναίος είχε απαντήσει με δυο λέξεις: «Οι δικοί μας τα κάμανε».
Σε άλλη ερώτηση αν καταφέρθηκε κατά των Γερμανών, απάντησε «όχι, ανέπτυξα το θέμα “Περί ελευθερίας».
Κάποτε που συζητούσα με ένα μεγάλο Κισσαμίτη δάσκαλο που έφυγε πρόσφατα από τη  ζωή τον Νταγκουνάκη για το θέμα αυτό μου είχε πει κάτι από τον επιτάφιο του Θουκυδίδη, ότι «η γενναιότητα είναι συνυφασμένη με την ελευθερία κ όποιος είναι ελεύθερος είναι και γενναίος», έτσι σκεπτότανε ο Ειρηναίος…
Τελειώνοντας αυτό το οποίο μπορεί να πει κανείς είναι ότι χάρη στη κοινωνική του επιβολή επέζησε ο Ειρηναίος και εξακολουθούσε να ευεργετεί το Έθνος
*Εκπαιδευτικός