Τη στρατηγική τους για το δεύτερο γύρο της 28ης Μαΐου χαράσσουν οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι στην Τουρκία.
Με τον «αέρα» της υπεροχής του πρώτου γύρου ο Ταγίπ Ερντογάν δημοσιοποίησε το νέο προεκλογικό σποτ στο οποίο υπενθυμίζει στους ψηφοφόρους του ότι αποτελεί «το ασφαλές φρούριο» όπου μπορούν πάντοτε να καταφεύγουν. Το βράδυ θα εμφανιστεί σε διακαναλική τηλεοπτική συνέντευξη.
Στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης, επικρατούν κατήφεια και γκρίνια για το αποτέλεσμα που διέψευσε δημοσκοπήσεις και προσδοκίες. Ο Κιλιτσντάρογλου, που έχασε το κοινοβούλιο και πρέπει να καλύψει μια δύσκολη διαφορά 5 μονάδων για την προεδρία, απέλυσε τον υπεύθυνο της επικοινωνίας. Έντονη δυσφορία υπάρχει και για την εκλογική επίδοση της Μεράλ Ακσενέρ. Η αντιπολίτευση προσπαθεί να προσεγγίσει κυρίως τα εκατομμύρια νεαρών ψηφοφόρων που δεν έχουν γνωρίσει άλλον ηγέτη εκτός από τον Ερντογάν.
Ο Κιλιτσντάρογλου στοχεύει στους νέους ενόψει του β’ γύρου
Ο αντίπαλος του Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές προσπάθησε σήμερα (16/5) να προσελκύσει τους νεαρούς Τούρκους ψηφοφόρους για να τον υποστηρίξουν στον δεύτερο γύρο της 28ης Μαΐου, στην προσπάθειά του να αποτρέψει μια τρίτη δεκαετία υπό τη διακυβέρνησή του στην Τουρκία, χώρα μέλος του ΝΑΤΟ.
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποψήφιος μιας συμμαχίας έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, κέρδισε το 45% των ψήφων στις εκλογές που διεξήχθησαν προχθές Κυριακή, ενώ ο Ερντογάν εξασφάλισε το 49,5%, υπολειπόμενος της πλειοψηφίας που απαιτείτο προκειμένου να αποφύγει έναν δεύτερο γύρο που θεωρείται δημοψήφισμα για την αυταρχική διακυβέρνησή του.
Ο 74χρονος Κιλιτσντάρογλου προσπάθησε να εμψυχώσει τους υποστηρικτές του δίνοντας μια θετική ερμηνεία στο αποτέλεσμα.
Εκλογικό θρίλερ στην Τουρκία: Πώς αποτιμούν τα αποτελέσματα τα επιτελεία των κομμάτων
«Ένα μήνυμα αλλαγής βγήκε από την κάλπη. Εκείνοι που θέλουν την αλλαγή σε αυτή τη χώρα είναι τώρα περισσότεροι από εκείνους που δεν τη θέλουν», είπε ο Κιλιτσντάρογλου, αναφερόμενος στο ότι ο Ερντογάν δεν κατάφερε να συγκεντρώσει το 50%, σε μια σειρά τουίτ προς “στους αγαπητούς νέους”.
Στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τις προεδρικές, το κόμμα AKP του Ερντογάν και οι εθνικιστές και ισλαμιστές εταίροι του εξασφάλισαν 322 από τις 600 έδρες του νέου κοινοβουλίου, επιτυγχάνοντας μια πλειοψηφία που θα του επιτρέψει να επιχειρηματολογήσει πως η ψήφος υπέρ του θα διασφαλίσει τη σταθερότητα.
Ο Κιλιτσντάρογλου προσπάθησε να προσελκύσει τους νεαρούς ψηφοφόρους με αναφορές στην κρίση του κόστους διαβίωσης, η οποία στην Τουρκία επιτάθηκε σε μεγάλο βαθμό από την επιμονή του Ερντογάν στη μείωση των επιτοκίων, με αποτέλεσμα την υποχώρηση της λίρας και την εκτόξευση του πληθωρισμού.
«Δεν έχετε αρκετά λεφτά για τίποτα», είπε. «Σας πήραν τη χαρά της ζωής. Ενώ η νεότητα πρέπει να είναι ελεύθερη από έγνοιες».
«Δεν θα πάρετε πίσω ξανά τα νιάτα σας. Έχουμε 12 ημέρες για να βγούμε από αυτή τη σκοτεινή σήραγγα…», πρόσθεσε ο Κιλιτσντάρογλου.
Ο Κιλιτσντάρογλου έχει υποσχεθεί να αναζωογονήσει τη δημοκρατία έπειτα από χρόνια κρατικής καταστολής, να επιστρέψει στην ορθόδοξη οικονομική πολιτική, να ενισχύσει τους θεσμούς που έχασαν την αυτονομία τους υπό τον Ερντογάν και να αποκαταστήσει τις τραυματισμένες σχέσεις με τη Δύση.
Οι εκλογές παρακολουθούνται στενά στην Ουάσινγκτον, την Ευρώπη και σε όλη την περιοχή, όπου ο Ερντογάν έκανε αισθητή την ισχύ της Τουρκίας. Ενίσχυσε επίσης τους δεσμούς με τη Ρωσία, προσθέτοντας ένταση στην παραδοσιακή συμμαχία της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής, ο εθνικιστής υποψήφιος Σινάν Ογάν ήρθε τρίτος με ποσοστό 5,5% των ψήφων και θα υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον για το πώς θα ψηφίσουν οι υποστηρικτές του στις 28 Μαΐου.
Ο Ογάν δήλωσε την Δευτέρα σε συνέντευξη στο Reuters πως θα υποστηρίξει τον Κιλιτσντάρογλου μόνο αν ο τελευταίος αποκλείσει οποιεσδήποτε παραχωρήσεις προς ένα φιλοκουρδικό κόμμα, το τρίτο μεγαλύτερο του κοινοβουλίου.
Το κόμμα αυτό, το HDP, υποστηρίζει τον Κιλιτσντάρογλου αλλά κατηγορείται για σχέσεις με τους Κούρδους μαχητές, κάτι το οποίο αρνείται.
Δημοσκοπήσεις έδειχναν τον 69χρονο Ερντογάν να έρχεται δεύτερος μετά τον Κιλιτσντάρογλου, όμως το αποτέλεσμα της Κυριακής μοιάζει να δείχνει πως εκείνος και το ισλαμικών καταβολών κόμμα του AKP κατάφεραν να συσπειρώσουν τους συντηρητικούς ψηφοφόρους παρά τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας.
Ο Κιλιτσντάρογλου και η συμμαχία του θέλουν να επαναφέρουν το κοινοβουλευτικό σύστημα και να καταργήσουν το σύστημα της ισχυρής προεδρίας που εγκαθίδρυσε ο Ερντογάν.
Το AKP ήρθε πρώτο στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής εκλέγοντας 267 βουλευτές, με δεύτερο το κοσμικό CHP του Κιλιτσντάρογλου που εξασφάλισε 169 έδρες και τρίτο το φιλοκουρδικό κόμμα που εξέλεξε 61 βουλευτές.
Η προοπτική άλλων πέντε χρόνων διακυβέρνησης του Ερντογάν θα δυσκολέψει τις εκστρατείες ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για μεταρρυθμίσεις που θα διορθώσουν τη ζημιά που λένε πως προκάλεσε στη δημοκρατία στην Τουρκία. Ο ίδιος λέει πως σέβεται τη δημοκρατία.
Χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι και ακτιβιστές θα μπορούσαν να αφεθούν ελεύθεροι αν η αντιπολίτευση υπερισχύσει.
«Άντε γεια» από Καλίν στα ξένα ΜΜΕ
Ο προεδρικός σύμβουλος Ιμπραχίμ Καλίν δεν δίστασε να ειρωνευτεί τα διεθνή ΜΜΕ που είχαν επικρίνει προεκλογικά τον Τούρκο πρόεδρο, παραθέτοντας μια σειρά από πρωτοσέλιδα σε ανάρτησή του στο Twitter υπό τη λεζάντε «άντε γεια».
Όσο για τον ίδιο τον Κιλιτσντάρογλου, εκείνος υπογραμμίζει μέσα από δική του ανάρτηση στο Twitter, ότι η Τουρκία έχει πλέον μπροστά της 12 ημέρες έως τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 28 Μαΐου για να καταφέρει να βγει από το «σκοτεινό τούνελ» στο οποίο την έχει βάλει ο Ερντογάν.
Πώς ο Ερντογάν πέτυχε τη μεγάλη ανατροπή – Ε. Ζεμενίδης και Κ. Τσάκωνας αναλύουν
Ο Έντι Ζεμενίδης εκτελεστικός διευθυντής του συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής ηγεσίας ανέφερε μεταξυ άλλωνστην εκπομπή «Συνδέσεις»: «Ήταν μεγάλη έκπληξη, οι πιο πολλοί Τούρκοι εδώ είναι της αντιπολίτευσης και όλες οι αναλύσεις τους ήταν βασισμένες σε μια νίκη στον πρώτο γύρο του Κιλιτσντάρογλου. Μέχρι και χτες ήταν μερικοί που λέγανε ότι θα κερδίσει και στον πρώτο γύρο ο κ. Κιλιτσντάρογλου. Σήμερα όλοι έχουν βγει, κάνουν αναλύσεις, το περιγράφουν σαν καταστροφή, όχι μόνο επειδή τελείωσε ο Ερντογάν πρώτος, αλλά επειδή κέρδισε και τη Βουλή. Αυτό το είχαν δεδομένο ότι θα έχανε τουλάχιστον τη Βουλή, αλλά το γεγονός που τρίτος ήταν ο Ογκάν και κάτι που δεν το έχουμε παίξει πολύ ότι και ο γιος του Ερμπακάν και το δικό του κόμμα έφτασε στο 3%. Αυτό που βλέπουμε ότι ο συνασπισμός του Ερντογάν, οι εθνικιστές που είναι αντιδυτικοί έχουν φτάσει στα 58 με 60%.»
Από την πλευρά του ο Παναγιώτης Τσάκωνας καθηγητής Διεθνών Σχέσεων ΕΚΠΑ, αναφέρθηκε στην «ανάγνωση» του εκλογικού αποτελέσματος, λέγοντας: «Θα προσέθετα στις σωστές δύο επισημάνσεις όσον αφορά την κακή διαχείριση των σεισμών και το θυμό που δημιουργήθηκε, όπως επίσης και την τραγική δεινή κατάσταση της οικονομίας και μια σειρά από άλλους παράγοντες που αναμέναμε ότι θα παίξουν ρόλο σε αυτές τις εκλογές ή θα έλεγα το μεγαλύτερο μέρος περίπου 6 εκατομμυρίων νέων ψηφοφόρων που φαίνονταν να κινούνται προς τον κύριο Κιλιτσντάρογλου. Ένα μεγάλο επίσης μέρος του κουρδικού στοιχείου που θα κινείτο προς τον κύριο Κιλιτσντάρογλου Η αποχώρηση του κυρίου Ιντζέ την τελευταία στιγμή.
Για τη νέα εκλογική αναμέτρηση ο Π. Τσάκωνας, τόνισε: «Το επιχείρημά του ενόψει των επαναληπτικών εκλογών, είναι η σταθερότητα την οποία μπορεί να εξασφαλίσει κατά κύριο λόγο ο κ. Ερντογάν και το αφήγημα που περιέγραψα πιο πριν της της ανασφάλειας, το οποίο μπορεί να καλλιεργεί ο Τούρκος πρόεδρος προσφέροντας και λύσεις στους Τούρκους πολίτες σε μια μακρά ιστορία σχέσεων με το κοινωνικό σώμα της Τουρκίας που είναι ιδιαίτερη. Δεν είναι χαρισματική, μόνο ιδιαίτερα θετική.Ο κ. Ερντογάν αυτά τα χρόνια δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό έδωσε φωνή σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας το οποίο τον εμπιστεύεται. Θα σας έλεγα ότι τον κοιτάζει λατρευτικά σχεδόν και τον υποστηρίζει πάθος. Πάντως αυτή ακριβώς τη σχέση έχει το πρόσθετο θα έλεγα πολιτικό ταλέντο να μπορεί να την καλλιεργεί και να την ενισχύει. Τώρα σε αυτή λοιπόν τη δεδομένη κατάσταση νομίζω ότι τα πράγματα είναι σαφώς για να το πω τελειωμένα. Νομίζω φοβάμαι ότι στις επαναληπτικές εκλογές ο κ. Ερντογάν θα τα πάρει όλα.
Ίσως είναι και η μοναδική ευκαιρία να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του, δηλαδή να αναμετρηθεί με τον με τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, τον Κεμάλ Ατατούρκ».
Τα κρατικά ομόλογα και οι τράπεζες της χώρας υφίστανται πλήγμα μετά την ισχυρή εκλογική επίδοση του Ερντογάν
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, τα τουρκικά κρατικά και εταιρικά ομόλογα και οι τραπεζικές μετοχές συνέχισαν για δεύτερη ημέρα σήμερα να πωλούνται αφειδώς, καθώς οι επενδυτές αναμένουν πως ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα μπορέσει να παρατείνει σε μια τρίτη δεκαετία την κυριαρχία του και τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του.
Το κόστος των ασφαλίστρων για έκθεση στο τουρκικό χρέος αυξήθηκε επίσης περαιτέρω αφού η επίδοση του Ερντογάν ήταν πολύ καλύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής, καθώς συγκέντρωσε λίγο λιγότερες ψήφους από το όριο του 50% που θα τον αναδείκνυε νικητή από τον πρώτο γύρο. Ο Ερντογάν και ο κύριος αντίπαλός του, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, θα μονομαχήσουν στο δεύτερο γύρο στις 28 Μαΐου.
«Οι αγορές αντιδρούν τώρα στο γεγονός ότι θα έχουμε πιθανόν μια επιστροφή στην προηγούμενη διακυβέρνηση και μια συνέχεια των πολιτικών που έκαναν την Τουρκία σχεδόν αρνητική στις επενδύσεις για τους διευθυντές των δυτικών ταμείων», δήλωσε ο Τζον Χάρισον, διαχειριστικός διευθυντής μακροστρατηγικής αναδυόμενων αγορών στην TS Lombard.
Πριν από τις εκλογές, δημοσκοπήσεις έδειχναν πως ο Κιλιτσντάρογλου θα ήταν ο νικητής και οι επενδυτές περίμεναν απ’ αυτόν πως θα καταργήσει μερικές από τις οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν, περιλαμβανομένων των δαπανηρών προσπαθειών του για τη στήριξη της τουρκικής λίρας.
Σήμερα η λίρα δεν κατέγραψε μεγάλες αλλαγές στην ισοτιμία της έναντι του δολαρίου, η οποία ήταν 19,70 για ένα δολάριο, αν και βρίσκεται ακόμη κοντά στη φετινή χαμηλή ισοτιμία της, που είχε πέσει στις 19,80 λίρες το δολάριο.
Τα μακροχρόνια κρατικά ομόλογα σε δολάρια κατέγραψαν τη μεγαλύτερη πτώση, αν και ομόλογα εταιρειών και του τραπεζικού τομέα κινήθηκαν επίσης χαμηλότερα.
Τα CDS, τα οποία δείχνουν την τιμή της ασφάλισης του κυβερνητικού χρέους έναντι του ενδεχομένου της χρεοκοπίας, αυξήθηκαν επίσης στις 652 μονάδες βάσης, καταγράφοντας αύξηση κατά 18 μονάδες βάσης από το χθεσινό κλείσιμο και 160 μονάδες βάσης πάνω από τα επίπεδα της Παρασκευής, πριν από τις εκλογές.
«Το γεγονός ότι οι προεδρικές εκλογές δεν είχαν οριστικό αποτέλεσμα από τον πρώτο γύρο παρατείνει την αβεβαιότητα για την πολιτική και την οικονομία τουλάχιστον μέχρι το δεύτερο γύρο», ανέφερε ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch.
Οι τραπεζικές μετοχές, η τιμή των οποίων είχε αυξηθεί την εβδομάδα πριν από τις εκλογές στη βάση ελπίδων για αλλαγή πολιτικής, κατέγραψαν πτώση 8%, αυξάνοντας τις απώλειές τους μετά τις εκλογές σε σχεδόν 20%.
Εντούτοις το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης στο σύνολό του, το οποίο είχε καταγράψει χθες, Δευτέρα, πτώση 6,1%, τη μεγαλύτερη σε μία ημέρα από τις αρχές Φεβρουαρίου, ανέκτησε απώλειές του.