Τα παιδιά πρόσφυγες που έρχονται στην Ελλάδα αντιµετωπίζουν πολλά προβλήµατα που σχετίζονται µε την πρόσβαση στις Υπηρεσίες Υγείας αλλά και στις ίδιες τις δοµές που διαµένουν. Είναι γεγονός ότι ειδικά τα παιδιά πρόσφυγες είναι η πιο ευαίσθητη κοινωνική οµάδα, µε πολλά υφιστάµενα προβλήµατα πέρα από την διαµονή και την ενσωµάτωσή τους στον κοινωνικό ιστό.
Σύµφωνα µε στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου υπάρχουν πάντως ήδη προγράµµατα στήριξης των παιδιών.
Συγκεκριµένα στο πρόγραµµα «Όλα τα παιδιά στην Εκπαίδευση» – ACE, από το 2021 µέχρι σήµερα ωφελήθηκαν 25.366 πρόσφυγες και µετανάστες µαθητές, λαµβάνοντας γλωσσική υποστήριξη και υποστήριξη στη σχολική µελέτη σε 40 τοποθεσίες σε όλη την επικράτεια. Ανάµεσά τους, 5.982 ασυνόδευτα ή χωρισµένα από τις οικογένειές τους ανήλικα και 273 παιδιά µε αναπηρίες.
Το πρόγραµµα λειτούργησε, όπως αναφέρει το υπουργείο ως µια πραγµατική «γέφυρα» ανάµεσα στην µη τυπική και στην τυπική εκπαίδευση, που επιπλέον που αποτρέπει την σχολική διαρροή: το 75% των µαθητών του ACE έχουν εγγραφεί και παρέµειναν στο ελληνικό δηµόσιο σχολείο.
Παράλληλα µε την µη τυπική εκπαίδευση, 8.322 παιδιά του ACE ενισχύθηκαν µε δράσεις δοµηµένης ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, 532 παραπέµφθηκαν σε εξειδικευµένες υπηρεσίες, 4.642 παιδιά έχουν υποστηριχθεί για την εγγραφή τους στο δηµόσιο σχολείο, 379 σχολεία έλαβαν υποστήριξη µέσω υπηρεσιών διερµηνείας.
Τα προβλήµατα όµως για τα παιδιά – πρόσφυγες παραµένουν µιας και η πρόσβαση εξακολουθεί να είναι δύσκολη και σύνθετη. Η κατάστασή τους αναδεικνύει τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν συνολικά, πέρα από την ενσωµάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία.
Στα πλαίσια αυτά, το Ελληνικό Συµβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και η οργάνωση Save the Children (SC) παρουσίασαν έκθεση για την κατάσταση των παιδιών – προσφύγων στην Ελλάδα µε τίτλο «∆εν µοιάζει µε την αληθινή ζωή: Η καθηµερινή ζωή των παιδιών στις προσφυγικές δοµές στην Ελλάδα», η οποία αποκαλύπτει τις προκλήσεις που αντιµετωπίζουν τα παιδιά που ζουν στις προσφυγικές δοµές σε όλη την Ελλάδα.
Η µελέτη παρέχει µια εις βάθος µατιά στις βιωµένες εµπειρίες αυτών των παιδιών, βασιζόµενη σε 32 συνεντεύξεις µε παιδιά, τους φροντιστές τους και εµπειρογνώµονες, συµπεριλαµβανοµένων κρατικών αξιωµατούχων.
Μέσα από την έκθεση αποκαλύπτονται οι δυσκολίες που υφίστανται τα παιδιά προσφύγων και µεταναστών, τα οποία αποτελούν έναν στους τέσσερις αιτούντες διεθνή προστασία στην Ευρώπη.
Στην Ελλάδα, ως κύριο σηµείο εισόδου στην Ευρώπη, έφτασαν πάνω από 6.400 παιδιά πρόσφυγες και µετανάστες τους πρώτους έξι µήνες του 2024 – µια εντυπωσιακή τετραπλάσια αύξηση σε σχέση µε την ίδια περίοδο του 2023. Είναι ανησυχητικό ότι το 86% αυτών των παιδιών είναι κάτω των 15 ετών.
Σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία, περισσότεροι από 58.226 άνθρωποι εισήλθαν στην Ελλάδα µέχρι τον ∆εκέµβριο του 2024, µε 1 στα 4 άτοµα που ζητούν προστασία να είναι παιδί.
Το 2024, υποβλήθηκαν 18.634 αιτήσεις ασύλου από παιδιά. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά (11.775) είναι κάτω των 13 ετών.
Η έκθεση αφορά το 2024 και στηρίχθηκε στις µαρτυρίες παιδιών, γονέων και εµπειρογνωµόνων.
Πολλά από αυτά τα παιδιά έχουν διαφύγει από ζώνες συγκρούσεων, όπως η Συρία, το Αφγανιστάν και η Σοµαλία, υποµένοντας επικίνδυνα ταξίδια για να αντιµετωπίσουν περαιτέρω δυσκολίες σε περιοριστικά και αποµονωµένα κέντρα υποδοχής.
Αυτές οι δοµές, οι οποίες συχνά βρίσκονται µακριά από τα αστικά κέντρα, περιορίζουν σηµαντικά την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονοµική περίθαλψη, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη και τις ευκαιρίες για παιχνίδι -βασικά συστατικά της παιδικής ανάπτυξης.
Παρά τα υφιστάµενα ευρωπαϊκά και εθνικά πλαίσια που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία των δικαιωµάτων των παιδιών, η έκθεση εντοπίζει συστηµικά κενά που στερούν από τα παιδιά στους δοµές προσφύγων στην Ελλάδα βασικές ανάγκες και ευκαιρίες για ένταξη.
Βασικά ευρήµατα της έκθεσης:
• Αποµόνωση σε αποµακρυσµένες δοµές υποδοχής
• Έλλειψη υπηρεσιών ψυχικής υγείας και εξειδικευµένων υπηρεσιών παιδικής προστασίας.
• Κενά υγειονοµικής περίθαλψης λόγω περιορισµένου προσωπικού και πόρων.
• Κακή ποιότητα παρεχόµενου φαγητού και ασυνεχής οικονοµική βοήθεια που θέτει σε κίνδυνο την ευηµερία των παιδιών.
• Υποβαθµισµένες συνθήκες διαβίωσης µε ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής.
• Εµπόδια στην εκπαίδευση και την κοινωνική ένταξη.
• Περιορισµένη πρόσβαση σε υπηρεσίες διερµηνείας, αφήνοντας τις οικογένειες σε νοµική εκκρεµότητα.
• Μοναξιά, άγχος και στρες που συνδέονται µε το περιβάλλον διαβίωσης, το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις προσοµοιάζει µε περιβάλλον κράτησης.
