Βελτιωμένη ποιότητα και αποδόσεις αλλά αρκετά μειωμένη η φετινή παραγωγή
■ Προβλήματα εργατικών και υπολειμμάτων κατά περιοχές
Με γοργούς ρυθμούς, παρά την έλλειψη εργατών, προχωρεί η φετινή συγκομιδή ελαιοκάρπου και ήδη στα μέσα του Δεκέμβρη έχει γενικευτεί σε όλη την χώρα. Στις περισσότερες περιοχές εχει υπερβεί το 50% , ενώ σε κάποιες περιοχές της Δυτικής Κρήτης και Πελοποννήσου έχει φτάσει στο 80-90%.
Δειγματοληπτική έρευνα του ΣΕΔΗΚ σε ελαιοτριβεία της χώρας, έδειξε ότι οι αποδόσεις και η ποιότητα έχουν βελτιωθεί αρκετά, ενώ η παραγωγή ελαιολάδου είναι αρκετά μειωμένη.
Οι αποδόσεις φτάνουν στα 5,5-4,0 προς ένα (18,5%-25 %) καίτοι σε κάποιες περιοχές (Κέρκυρα, Μονεμβασία) είναι χαμηλότερες (7-10/1) Σε γενικές γραμμές φέτος είναι καλύτερες από τις αντίστοιχες περσινές, προφανώς εξαιτίας της χαμηλότερης φετινής παραγωγής.
Οι οξύτητες στην πλειονότητα τους ( 80-90%) κυμαίνονται μεταξύ 03ο -0,4ο , ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις (Αίγιο, Σπάρτη, Μονεμβασία, Μεσσαρά Κρήτης) με 0,2ο καθώς και άλλες με 0,5ο -0,7ο . Σε αυτό συνετέλεσαν οι χαμηλές θερμοκρασίες που δεν επέτρεψαν πολλαπλασιασμό του Δάκου μετά τον Οκτώβριο, καθώς και οι ισχυροί άνεμοι που έπνευσαν κατά περιοχές προκαλώντας πτώση του προσβεβλημένων καρπών.
Η παραγωγή ποσοτικά διαπιστώνεται αρκετά μειωμένη. Στην Πελοπόννησο αναφέρετε 50-60 % χαμηλότερη σε σχέση με πέρυσι και εκτιμάται γύρω στους 85.000 τόνους, ενώ στην Κρήτη φαίνεται ίδια η και χαμηλότερη, από την επίσης χαμηλή περσινή και εκτιμάται γυρω στους 65.000 τόνους.
Επομένως σε επίπεδο χώρας μάλλον θα επαληθευτούν οι εκτιμήσεις Ιταλών μεσιτών για παραγωγή κάτω από 200.000 τόνους.
Η έλλειψη εργατικών χεριών και η αύξηση των ημερομισθίων , αναδεικνύεται σε σημαντικό πρόβλημα για την φετινή συγκομιδή. Πλήττει κυρίως τους παραδοσιακούς δύσβατους ελαιώνες και θέτει επί τάπητος την ανάγκη της ιδιαίτερης υποστήριξης τους με την νέα ΚΑΠ.
Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο φαίνεται εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα. Διαπιστώθηκε, περιορισμένη παρουσία υπολειμμάτων σε ευτυχώς επιτρεπτά όρια των Phosmet και Beta –Cylfuthrin σε 2-3 ελαιοτριβεία στα Χανιά και Ηράκλειο, η οποια λογω του ότι η κρατική δακοκτονία, ως γνωστόν φέτος , εφαρμοστηκε σε όλη την Κρήτη μόνο με το ακριβό και συνιστώμενο σε βιοκαλλιέργειες εντομοκτόνο Spinosad, πρέπει να αποδοθεί σε ψεκασμούς κάλυψης από υπερβολικά «φοβισμένους» και λάθος ενημερωμένους ιδιώτες.
Τιμές: Συνεχίζουν σταθερές παρά την πίεση της νέας σοδειάς
Υψηλότερες στην Κέρκυρα από ό,τι στην Κρήτη και Πελοπόννησο
Τα νέα λάδια έκαναν αισθητή την παρουσία τους στις αποθήκες των ελαιοτριβείων, αλλά δεν εμφανίστηκαν σημαντικά στην αγορά με συνέπεια η πίεση τους στις τιμές να είναι σχετικά μικρή.
Έτσι οι μέγιστες αλλά και ελάχιστες τιμές σε όλες τις χώρες και περιοχές σύμφωνα με το Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 14 -12-21 (Πιν.1), διατηρούνται στα ίδια περίπου επίπεδα των προηγούμενων εβδομάδων.
Στην Ελλάδα, οι τιμές για παλιά και νέα λάδια της ίδιας ποιότητας δεν έχουν μεγάλες διαφορ’ες. Τα έξτρα με 0,3ο οξύτητα, στην Κρήτη έφτασαν στα 3,30 €/κ , στην Πελοπόννησο στα 3,40€/κ. Ωστόσο στην Κέρκυρα εφτασαν στα 3,80€/κ!.
Στην Ισπανία όπου στις αρχές Νοεμβρίου παρατηρήθηκε κάποια εκτίναξη των τιμών, τελευταία, τα ελαιόλαδα από τα μεγάλα υπέρ-εντατικά αγροκτήματα και τα ελαιόλαδα που έρχονται από την γειτονική Πορτογαλία (που έχει υψηλή παραγωγή) πίεσαν τις τιμές κοντά στα επίπεδα της Ιταλίας. Έτσι οι μέγιστες τιμές έφτασαν στα 3,80€/κ, οι μέσες στα 3,31€/κ και οι ελάχιστες στα 3.00 € /κ. Γενικά όμως η κινητικότητα της αγοράς της χώρας ήταν μειωμένη και το ενδιαφέρον των Βιομηχανιών τυποποίησης στρεφόταν κυρίως σε παλαιά ελαιόλαδα.
Στην Ιταλία, όπου η αναμενόμενη παραγωγή εκτιμάται λίγο υψηλότερη από την περσινή, οι τιμές του έξτρα με την νέα σοδειά έπεσαν ελαφρά, κυμαινόμενες μεταξύ 3,65-4,01€/κ.
Στην Τυνησία με την έναρξη της συγκομιδής της νέας σοδειάς που αναμένεται πολύ υψηλή, παρουσιάστηκε αρχικά μια φυσιολογική πτώση και οι τιμές από 3,50€/κ που ήταν τον Οκτώβριο έπεσαν στα 3,06€/κ. Τελευταία όμως πλησίασαν τις τιμές Ελλάδας και Ισπανίας και κυμαίνονται στα 3,18€/κ.
Συνεχίζεται η αδράνεια των ελαιοπαραγωγών για τη νέα ΚΑΠ
Σκέψεις στο ΥπΑΑΤ για ειδική περιφέρεια για την Ελαιοκαλλιέργεια
Ανεξήγητη συνεχίζει να παραμένει η αδράνεια και έλλειψη διεκδικητικότητας των Ελαιοπαραγωγών σε όλη την χώρα, για όλα όσα σε βάρος της ελαιοκαλλιέργειας σχεδιάζονται με το νέο στρατηγικό σχέδιο για την ΚΑΠ.
Όπως και σε προηγούμενα ΕΛΑΙΟΝΕΑ αναφερθηκε η Ελαιοκαλλιέργεια, η οποία ήταν η πρώτη καλλιεργεια που ενισχύθηκε με την ΚΟΑ Ελαιολάδου από το 1966, σήμερα με τους σχεδιασμούς που γίνονται φαίνεται να βρίσκεται υπό κατάργηση. Οι ενισχύσεις που προβλέπονται για τους ελαιοπαραγωγούς είναι αντιστρόφως ανάλογες με τον συνολικό αριθμό τους. Αυτό φαίνεται καθαρά από στοιχεία του ΟΣΔΕ (Πιν.1) σύμφωνα με τα οποία οι ελαιοκομικές εκμεταλλεύσεις ενώ αποτελούν το 40% περίπου του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της χώρας απολαμβάνουν μονό το 20% περίπου του συνόλου των ενισχύσεων.
Επομένως το ΥπΑΑΤ, όπως πληροφορούμαστε (Agrenda 11.12.21), σωστά συζητά την πρόταση του ΣΕΔΗΚ και άλλων φορέων για ένταξη της ελαιοκαλλιέργειας σε μια χωριστή, 4η αγρονομική περιφέρεια.
Και αυτό γιατί εκτός από την κατάφωρη αδικία που υφίστανται οι ελαιοπαραγωγοί, όπως με υπόμνημα του ο ΣΕΔΗΚ προς το ΥπΑΑΤ έχει υπογραμμίσει, οι ελαιώνες, αποτελούν το κυριότερο όπλο για την επιτυχία των στρατηγικών «από το χωράφι στο τραπέζι» και «βιοποικιλότητα» που σχεδιάζει η ΕΕ.
Και αυτό γιατ, ολοι γνωριζουν ότι:
– Το φυτικό κεφάλαιο των ελαιωνων,τα ελαιόδεντρα, έχουν απαιτήσει μόχθους γενεών για να δημιουργηθούν και είναι πολλαπλάσιας αξίας του εδάφους. Επομένως οι ελαιώνες δεν πρέπει να συγκρίνονται με άλλες καλλιέργειες, ούτε πολύ περισσότερο με βοσκότοπους και πρεπει να αποτελέσουν ειδική αγρονομική περιφέρεια .
-Οι παραδοσιακοί δύσβατοι ελαιώνες έχουν υψηλή περιβαλλοντική αξία αλλά και υψηλό κόστος καλλιέργειας. Έτσι, εγκαταλείπονται και γίνονται παρανάλωμα των πυρκαγιών με πλείστες περιβαλλοντικές συνέπειες. Επομένως πρέπει να προστατευτούν και υποστηριχτούν με την νέα ΚΑΠ όπως θα κάνει και η Ισπανία
– Η περικοπή ενισχύσεων των ελαιοπαραγωγών με κάτω από 4 στρέμματα, είναι και άστοχη και άδικη και πρέπει να σταματήσει και ρυθμιστεί η υπαγωγή τους στα μέτρα που συζητήθηκαν στην ΕΕ για μικρούς παραγωγούς
Αυξάνονται οι αντιθέσεις κατά του Nutri-Score σε όλη την Ευρώπη
■ Η Γαλλία αρχίζει να επανεξετάζει τη θέση της
■ Υποτιμά τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες του ελαιόλαδου
Το σύστημα της διατροφικής σφραγίδας Nutri-Score που προσπάθησε να επιβάλει η Γαλλία στην επισήμανση των τροφίμων φαίνεται ότι δέχεται ισχυρές διεθνείς πιέσεις οι οποίες κλονίζουν σημαντικά την επίσημη αποδοχή και εφαρμογή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε διαδικτυακή εκδήλωση, που οργάνωσε η Farm Europe οι περισσότεροι ομιλητές τάχθηκαν ενάντια στο Nutri-Score και εξέφρασαν ανοιχτά τις ανησυχίες τους ότι τα πιθανά οφέλη του συστήματος αφορούν κυρίως τις μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων και ότι η υποστήριξη της Γαλλίας απορρέει από ιδιοτελή κίνητρα.
Ωστόσο, και ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας, Julien Normandie, δήλωσε ότι «η Κυβέρνηση δεν σκοπεύει να καταστήσει υποχρεωτικό το Nutri-Score, εκτός αν αυτό γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρέπει να το δούμε προσεκτικά και να αναθεωρήσουμε τη μεθοδολογία του σε Ευρωπαϊκό επίπεδο»
Τι είναι και που στοχεύει το Nutri Score
Tο Nutri-Score που αναπτύχθηκε το 2017 από την υπηρεσία δημόσιας υγείας της Γαλλίας, Sante Publique France στοχεύει να αποτελέσει μια καθολική και υποχρεωτική ένδειξη στις ετικέτες των τροφίμων για την προστασία της υγείας των πολιτών της.
Το σύστημα που πέρασε αρχικά στην αγορά της Γαλλίας, μετά υιοθετήθηκε από το Βέλγιο, την Ισπανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ελβετία και το Λουξεμβούργο». Ωστόσο, άλλες χώρες, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Σουηδία, η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο τάχθηκαν αντίθετες προς το σύστημα και υποστήριξαν ότι απαιτεί σοβαρές τροποποιήσεις καθιερώνει στην σήμανση των τροφίμων μια ετικέτα με την οποία θα παρουσιάζεται η διατροφική ποιότητα τους με μια κλίμακα χρωμάτων και γραμμάτων η οποία αρχίζοντας με το σκούρο πράσινο (γράμμα Α) με το οποίο χαρακτηρίζει τα πιο υγιεινά τρόφιμα, κλιμακώνεται χρωματικά μέχρι το κόκκινο (γράμμα Ε) με το οποίο χαρακτηρίζει τα λιγότερο υγιεινά.
Με το κίτρινο χρώμα (γράμμα C) που καταλαμβάνει την μεσαία θέση αντιπροσωπεύει τα μέσης υγιεινής άξιας τρόφιμα στα οποία κατατάσσει και το Ελαιόλαδο παραβλέποντας την διεθνώς τεκμηριωμένη με επίσημες ιατρικές μελέτες υγιεινή άξια του για τις καρδιόπαθειες, τους καρκίνους, το Αλτχάϊμερ, τον διαβήτη και τόσες άλλες παθήσεις του ανθρώπου.
Επιστημονικές αντιδράσεις στην Ισπανία
Στην Ισπανία, παρά το ότι το σύστημα έγινε αποδεκτό από την Κυβέρνηση, στην πράξη δέχεται σωρεία αντιρρήσεων από Επιστήμονες και φορείς.
Πρόσφατα τέσσερεις Καθηγητές του (Rosa, Marcolini, Zafra και Torres) καθώς η Διοίκηση της Αγροτικής Τράπεζας του Χαέν, σε ανακοίνωση τους το καταδίκασαν. Το σύστημα Nutri-Score, δηλώσαν, κατατάσσει τις τροφές λαμβάνοντας υπόψη μόνο την περιεκτικότητα τους σε λιγότερο και περισσότερο υγιεινά κυρία στοιχεία ενώ παραλείπει τελείως τα «ευεργετικά» στην υγεία συστατικά όπως βιταμίνες, πολυφαινόλες, μέταλλα, απαραίτητα λιπαρά οξέα κ.α. του ελαιόλαδου,
Παράλληλα, εξομοιώνει τα παρθένα ελαιόλαδα που αποτελούν πλήρη φυσικό χυμό, με τα εξευγενισμένα και σπορέλαια κάτω από την κοινή βαθμολόγηση με το γράμμα C.
Πολιτικές αντιδράσεις στην Ιταλία
Στην Ιταλία, η υπουργός Γεωργίας Teresa Bellanova επισήμανε ότι το σύστημα Nutri-Score, εισάγει δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος παραδοσιακών τροφίμων και ζητά από τους πολίτες να το απορρίψουν και να υιοθετήσουν το Ιταλικό σύστημα Nutri-form.
Παράλληλα προσκάλεσε και άλλες Κυβερνήσεις της ΕΕ να συμπαραταχτούν στην προστασία των τροφίμων που αποτελούν «πυλώνες της Μ», εξασφαλίζοντας μέχρι στιγμής την υποστήριξη και της Ελλάδας,
Παράλληλα η μεγάλη Αγροτική Οργάνωση Coldirreti (Αυτοκαλλιεργητές) επισήμανε ότι η κατάταξη των τροφών και ποτών με βάση μόνο την περιεκτικότητα τους σε κοινά θρεπτικά συστατικά μειονεκτεί γιατί ενώ υπερεκτιμά δυσμενή συστατικά όπως ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά οξέα και νάτριο, υποβαθμίζει ευνοϊκά για την υγεία τρόφιμα όπως ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, φυτικές ίνες και πρωτεΐνες κ.α.
Επίσης η μεγάλη αγροτική οργάνωση Unaprol δήλωσε ότι «δεν μπορεί να γίνει κατανοητό ότι οι τηγανητές πατάτες είναι πιο υγιεινές από μια κουταλιά της σούπας εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ή ότι έχουν την ίδια αξία με ένα χάμπουργκερ».
Παράλληλα η Αρχή Ανταγωνισμού (AGCM) της Ιταλίας ανακοίνωσε έρευνα σε πέντε εταιρείες (GS, Carrefour Italia, Pescanova Italia Srl, Valsoia, Regime Dukan, Diet Lab, Weetabix) που χρησιμοποιουν το σύστημα εμπρόσθιας επισήμανσης Nutri –Score, όπως η Γαλλική εφαρμογή Yuka.
Οι θέσεις ΥπΑΑΤ και Φορέων στην Ελλάδα
Σύμφωνα με ανακοίνωση του, ΥπΑΑΤ η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία και Τσεχία αρνήθηκαν την έγκριση του συστήματος Nutri Score κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της EE, τον Δεκέμβριο του 2020 και ζήτησε να εξαιρεθούν από μια τέτοια επισήμανση τρόφιμα όπως Προϊόντα ΠΟΠ.
Από την άλλη πλευρά διάφοροι φορείς στην Ελλάδα όπως τα Επιμελητήρια Λακωνίας και Χανίων, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης κ.α. με πρόσφατες αναφορές τους προς τον Υπουργό ΥπΑΑΤ επισημαίνουν τις επιπτώσεις που θα επιφέρει το σύστημα στο ελαιόλαδο, αλλά και σε όλα τα εξαγώγιμα προϊόντα μας και τονίζουν ότι παρουσιάζει σημαντικές στρεβλώσεις
Πλατφόρμα με ελληνική έμπνευση και στις ΗΠΑ
Τελευταία κυκλοφορήσει στις ΗΠΑ μια ελληνικής έμπνευσης πλατφόρμα που φέρει το ελληνικότατο όνομα ΖΟΕ (Ζωή). Πρόκειται για ένα σύστημα παροχής επιστημονικών υπηρεσιών υγείας που προσφέρει σε ημερησία βάση εξατομικευμένα προγράμματα διατροφής στηριγμένα σε μαζικού χαρακτήρα διεθνείς έρευνες και στις απαντήσεις πελατών σε ένα αναλυτικό ερωτηματολόγιο.
Η ΖΟΕ, κεντρικό πρόσωπο της όποιας είναι ο Γιώργος Χατζηγεωργίου που είναι εγκατεστημένος στην Βοστώνη, χρησιμοποιεί πρακτικές τεχνητής νοημοσύνης και αντλεί στοιχεία από διεθνή big data, προκειμένου να παρουσιάσει στον κάθε ενδιαφερόμενο μια πρόταση διατροφής που υπόσχεται μακροχρόνια υγεία.
