Εκτινάσσει τις τιμές η σημαντική μείωση της ελαιοπαραγωγής της Ισπανίας
■ Στα 6,10 στην Ιταλία, στα 5,10 στην Ισπανία, στα 4,50 Πελοπόννησο και μόνο στα 4,06 στην Κρήτη
Νέες αυξήσεις τιμών στην Ισπανία, αλλά και Ιταλία, πυροδότησε η επίσημη επιβεβαίωση της μειωμένης φετινής παραγωγής της Ισπανίας η οποία με την χθεσινή ανακοίνωση του ίδιου του Υπουργείου Γεωργίας της χώρας, εκτιμάται σε μόνο 778.000 τόνους και επομένως μειωμένη κατά -46% σε σχέση με την μέση παραγωγή της τελευταίας 4/ετιας (Πιν.1).
Έτσι, οι μέγιστες τιμές για το εξτρά εκτοξευτήκαν στα 5,11€/κ στην Ισπανία και στα 6,10€/κ στην Ιταλία (Πιν.2).
Βεβαία η επίσημη επιβεβαίωση για την μειωμένη παραγωγή της Ισπανίας, ήλθε μετά από αρκετές ανάλογες εκτιμήσεις διαφόρων φορέων της χώρας, αλλά και την επίσημη ανακοίνωση της Περιφέρειας της Ανδαλουσίας σύμφωνα με την οποια η παραγωγή της περιοχής της θα φτάσει σε μόλις 587.000 τόνους, δηλαδή μειωμένη κατά -49% σε σχέση με την παραγωγή της προηγούμενης χρονιάς.
Έτσι, οι αυξητικές τάσεις στην Ισπανία εντάθηκαν περισσότερο και οδήγησαν σε νέες αυξήσεις των τιμών οι οποίες σε ένα βαθμό μεταδοθήκαν και στη Ιταλία αλλά περιέργως όχι στην Ελλάδα!
Τελικά, σύμφωνα και με το Δελτιο τιμών του ΣΕΔΗΚ, (www.sedik.gr) οι εξελίξεις στις τιμές κατά χώρα στις 18 Οκτωβρίου 2022 έχουν ως εξής:
Στην Ισπανία, στις 18-10-22 οι τιμές του έξτρα κυμάνθηκαν από 5,11-4,39 €/κ, οι τιμές του (κοινού) Παρθένου (οξ.< 2ο ) σε 4,47€/κ και του Λαμπάντε (οξυτ.>2ο) στα 4,33€/κ. Παρατηρείται επομένως μια αύξηση όλων των ποιοτικών κατηγοριών αλλά και μια ανεξήγητη εξίσωση των τιμών μεταξύ των χαμηλών και μέσων ποιοτήτων!
Στην Ιταλία οι τιμές αυξήθηκαν επίσης και για το έξτρα κυμάνθηκαν από 4,30€/κ – 6,10 €/κ και από 9,20-14,60€/κ τα ΠΟΠ/ΠΓΕ
Στην Ελλάδα, οι τιμες στην Πελοπόννησο έφτασαν τα 4,50 €/κ και στην Κρήτη στα 4,06€/κ τιμή που πέτυχε με διαγωνισμό ο Α.Σ. Ζάκρου Σητείας. Αρχισαν όμως σιγά- σιγά να ανεβαίνουν και οι χαμηλότερες τιμές, ώστε τελικά στην Κρήτη οι χαμηλότερες τιμές έφτασαν τα 3,70€/κ. και στην Πελοπόννησο στα 3,80 €/κ, και στην Κέρκυρα στα 4,30€/κ.
Αρκετές και ωφέλιμες για τις ελιές οι βροχές
Ανώφελη όμως η πρόωρη συγκομιδή!
Καταστροφές αλλά ωφέλειες από τις βροχές
Ήλθαν επί τέλους οι πολυαναμενόμενες βροχές και στην Κρήτη στο διάστημα 15-18 Οκτωβρίου και οι ελιές δέχτηκαν ένα καλό πότισμα σε όλες σχεδόν τις περιοχές του νησιού.
Bέβαια σε κάποιες περιοχές (Σητεία και Αγία Πελαγία στο Ηράκλειο) ήταν αρκετά ραγδαίες και δυστυχώς καταστροφικές, αλλά στις περισσότερες περιοχές για τις ελιές ήταν ωφέλιμες. Σε λίγες περιοχές (Γόρτυνα, Παλαιόχωρα) ήταν κάτω από 20 mm ενώ στις περισσότερες κυμάνθηκαν από 50-100 mm και επομένως ήταν αρκετά ικανοποιητικές (Πιν.1).
Η πρόωρη και η κανονική συγκομιδή
Bέβαια η συγκομιδή του ελαιοκάρπου που είχε αρχίσει πριν τις βροχές σε πολύ λίγες περιπτώσεις, κυρίως βιοκαλλιεργειών, στην Κρήτη και ειδικών ποικιλιών στην Πελοπόννησο, μετά τις βροχές άρχισε και σε συνήθεις συμβατικές καλλιέργειες
Στην Κρήτη τα αποτελέσματα ήταν περίπου τα αναμενόμενα. Η ποιότητα δεν είναι βέβαια σαν πέρυσι, αλλά πάντως φαίνεται Ακίτα καλή (οξύτητα 0,3-0,5). Όμως οι αποδόσεις είναι τόσο χαμηλές (11-14%) που θεωρούνται μάλλον ασύμφορες.
Ωστόσο, και αμέσως μετά τις βροχές οι αποδόσεις δεν αναμένονται πολύ καλύτερες αφού ο ελαιόκαρπος θα ενυδατωθεί και θα αυξηθεί σε βάρος, ενώ η ελαίωση δεν θα έχει προχωρήσει ακόμη ανάλογα.
Έτσι, κάποια αναμονή για την συγκομιδή μέχρι αρχές Νοεμβρίου για τους ελαιώνες με χαμηλή παραγωγή και λίγο αργότερα μέχρι μέσα Νοεμβρίου για ελαιώνες με μεγάλη παραγωγή, θα είναι μάλλον ωφέλιμη.
Η αναμονή αυτή επιβάλλεται και για αποφυγή υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο σε περιπτώσεις που έχει γίνει εφαρμογή ψεκασμών κάλυψης.
Στην Πελοπόννησο επίσης αρκετά νωρίς, από αρχές Οκτωβρίου, άρχισε η συγκομιδή, για τις πρώιμες ποικιλίες Μαυρελιά, Αθηνολιά και Μανάκι.
Ειδικά για την πρώιμη Μαυρελιά στην χωρά Μεσσηνίας, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Α.Σ. «Νηλέας» κ. Δημητρακόπουλο, οι καλύτερες αποδόσεις ήταν μέχρι 7-6/1 και οι τιμές 4,50€/κ
Στο μεταξύ άρχισε σποραδικά η συγκομιδή και στις άλλες ποικιλίες σε διαφορές περιοχές.
Προβλήματα και διλήμματα
Βέβαια ενώ οι αποδόσεις σε λάδι επιβάλλουν κάποια καθυστέρηση, αυτή δεν είναι άμοιρη κίνδυνου όψιμων δακοπροσβολών αν έχουμε ημέρες με ηλιοφάνεια!
Από την άλλη πλευρά, ενώ η έναρξη της συγκομιδής πρέπει να καθυστερήσει, η λήξη πρέπει αντίθετα να επισπευστεί όσο γίνεται για να μην έχουμε επιπτώσεις στην παραγωγή του επόμενου έτους. Και όλα αυτά τα κάνει δυσκολότερα η φετινή έλλειψη εργατικών χεριών και η αύξηση των ημερομισθίων!
Ολοκληρώθηκε η δολωματική δακοκτονία
Ο κίνδυνος όμως δεν εξέλειπε και η επαγρύπνηση χρειάζεται !
Ο δάκος είναι έτοιμος για εναποθέσεις μόλις ο καιρός βελτιωθεί.
Ήδη ολοκληρώνεται η κρατική δολωματική δακοκτονία, στην Κρήτη, σύμφωνα και με πρόσφατες ανακοινώσεις της Αντιπεριφέρειας Πρωτογενούς Κρήτης.
Στις περισσότερες περιοχές του νησιού έχει τελειώσει ο 5ος ψεκασμός , ενώ σε λίγες άλλες, όπου απαιτήθηκε, αρχίζει και ο 6ος.
Βέβαια οι δακοσυλήψεις παρουσιάζουν σύμφωνα με την Αντιπεριφέρεια κάποια ύφεση και οι δακοπροσβολές σύμφωνα και με δικές μας πληροφορίες τελικά μέχρι σήμερα δείχνουν να είναι περιορισμένες και εντοπισμένες. Οι περισσότερες δείχνουν να εντοπίζονται σε περιοχές της Σητείας, κυρίως σε ελαιώνες Κορωνέϊκης αρδευόμενους, καθώς σε μεγαλόκαρπες ποίκιλες σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές όπως στην Χονδρολιά στα ορεινά της Τεσσάρας στο Ηράκλειο και στο Αμάρι Ρέθυμνου, καθώς και στην Τσουνάτη στο Σέλινο στα Χανιά.
Ωστόσο συμφωνα και με την «Επιστημονικη Επιτροπη Φυτοπροστασιας» ΕΣΕΦΕ του ΣΕΔΗΚ ο κίνδυνος δακοπροσβολών εξακολουθεί να υπάρχει. Και αυτό γιατί δακοπληθυσμοι πρέπει να υπάρχουν υψηλοί και επομένως όταν ο καρπός, μετά τις πρόσφατες βροχές και στην Κρήτη, βελτιωθεί και παράλληλα υπάρξει και περίοδος καλοκαιρίας, οι συνθήκες για δακοπροσβολές θα είναι, δυστυχώς, ευνοϊκές.
Επομένως, παραγωγοί και υπηρεσίες δεν πρέπει να εφησυχάζουν!
Ενιαία επισήμανση τροφίμων σχεδιάζει η Ε.Ε. στα πρότυπα του Nutri Score
Θετικές δηλώσεις της Επιτρόπου Υγείας Κυπρίας κας Κυριακίδη, αλλά αρνητικές αντιδράσεις του Ευρωκοινοβουλίου
Τα τρόφιμα που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχουν ενιαία ετικέτα στη συσκευασία τους. Αυτό δήλωσε πρόσφατα η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Κύπρια Στέλλα Κυριακίδη, σε συνάντηση με Ευρωπαίους Υπουργούς Γεωργίας προσθέτοντας ότι με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύντομα θα δημοσιευτεί Πανευρωπαϊκή ετικέτα τροφίμων.
Και αυτό γιατί, όπως είπε, πολλές ετικέτες αυξάνουν το κόστος για τις επιχειρήσεις και συμβάλλουν στη σύγχυση των καταναλωτών. Παραλληλα, συμπλήρωσε η κ. Κυριακίδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει και τα αποτελέσματα μελέτης του Κέντρου Ερευνών της ΕΕ, η οποία δείχνει ότι οι καταναλωτές προτιμούν την απλή, έγχρωμη μπροστινή ετικέτα που δημοσιεύεται στη συσκευασία του προϊόντος, όπως το Nutri-Score, παρά έναν κωδικό QR.
Από την άλλη πλευρά απόψεις αρκετά επικριτικές και αρνητικές για το Nutri Score διατυπώθηκαν σε ευρεία συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που οργάνωσε ο Ισπανός Ευρωβουλευτής Jordi Canas με πολλούς προσκεκλημένους από την επιστήμη της διατροφής, τα ΜΜΕ και τις ενώσεις καταναλωτών.
Βελτιώνει τη θέση του ελαιολάδου
το Nutri Score
Η εξέλιξη αυτή βέβαια στην ΕΕ, έρχεται μετά την απόφαση της 26 Ιουλίου της Διοικούσας Επιτροπής του Nutri Score, με την οποια αποφασίζει τροποποίηση του αλγορίθμου, με την οποια το ελαιόλαδο και αλλά φυτικά λαδια θα μετακινηθούν από την θέση C στην θέση B της ετικέτας Nutri Score και δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσανατολίζεται σε μια μέση λύση, η οποία όμως και πάλι δεν φαίνεται να ικανοποιεί τους φορείς του ελαιολάδου.
Υπόψη ότι το σύστημα Nutri Score που επινοήθηκε το 2017 στην Γαλλία από Ομάδα του Πανεπιστήμιου του Παρισιού με επικεφαλής τον Καθηγητή διατροφής Serge Hercberg, αρχικά υιοθετήθηκε από 7 άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ισπανία και Ελβετία). Προκάλεσε όμως σοβαρές αντιδράσεις μεταξύ κρατών και επιστημόνων των όποιων τα συμφέροντα θίγονται ή ευνοούνται αναλόγως.
Το σύστημα Nutri-Score καθιερώνει μια ετικέτα με την οποια αξιολογεί την διατροφική ποιότητα των τροφίμων με μια κλίμακα χρωμάτων και γραμμάτων η οποια αρχίζοντας με το σκούρο πράσινο (γράμμα Α) με το οποίο χαρακτηρίζει τα πιο υγιεινά τρόφιμα, κλιμακώνεται χρωματικά μέχρι το κόκκινο (γράμμα Ε) με το οποίο χαρακτηρίζει τα λιγότερο υγιεινά.
Το Ελαιόλαδο στο σύστημα αυτό κατατάσσεται στην θέση με το γράμμα C (με το κίτρινο χρώμα) η οποια αντιπροσωπεύει τα μέσης υγιεινής άξιας τρόφιμα, πράγμα που έχει προκαλέσει σειρά σοβαρών αντιδράσεων σε ελαιοπαραγωγικές και άλλες χώρες!
Ωστόσο, σύμφωνα με Ισπανικά ΜΜΕ, παρά το γεγονός ότι το σύστημα Nutri Score τώρα μεταθέτει το ελαιόλαδο στην θέση Β αντί για C , βελτιώνοντας τη βαθμολογία του, υπάρχουν ακόμη αρκετές χώρες που έχουν αντιρρήσεις, ενώ άλλες, όπως η Ιταλία, έχουν απαγορεύσει το Nutri-Score, αναγκάζοντας τις μεγάλες αλυσίδες διακίνησης και τα super markets να αποσύρουν αυτήν την επισήμανση από τα προϊόντα που εμπορεύονται στην Ιταλία.
Τελικά, όπως αναμένεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να ανακοινώσει την τελική της απόφαση για την επισήμανση των τροφίμων πριν από τον Μάρτιο του 2023.
Εκστρατεία ελέγχων στις τηγανητές πατάτες στην Ισπανία!
Χρησιμοποιείται το όνομα του ελαιολάδου αλλά όχι το ελαιόλαδο!
Εκστρατεία έλεγχων για τις τηγανητές πατάτες με ελαιόλαδο και τις κονσέρβες τροφίμων που αναφέρουν στις συσκευασίες τους ότι παρασκευάζονται με ελαιόλαδο άρχισαν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Ανδαλουσίας στην Ισπανία.
Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι η συμμόρφωση των πωλητών αυτών των ειδών με τους ισχύοντες κανονισμούς και η διασφάλιση της προστασίας των καταναλωτών από ψευδείς πληροφορίες για τα τρόφιμα.
Φαίνεται ότι στην Ισπανία η διάθεση τηγανητών πατατών με ελαιόλαδο τόσο στα εστιατόρια , όσο και με διανομή στα σπίτια έχει πάρει διαστάσεις και έχει γίνει της μόδας αφού φαίνεται ότι η επίκληση του ελαιολάδου αποτελεί επιχείρημα για υψηλότερες τιμές. Παρουσιάζει όμως, ως φαίνεται ενδιαφέρον και για επιτήδειους οι όποιοι διαφημίζουν και αναγράφουν στους καταλόγους τους «πατάτες τηγανητές με ελαιόλαδο» αλλά στην πράξη άλλα πράττουν!
Έτσι, η Περιφέρεια Ανδαλουσίας η οποία ενδιαφέρεται για το ελαιόλαδο διεξάγει ελέγχους για την προστασία του σε καταστήματα λιανικής πώλησης ενεργώντας επιθεωρήσεις και δειγματοληψίες για τον έλεγχο της αναγραφής των υποχρεωτικών πληροφοριών που πρέπει να συνοδεύουν τα παρασκευασμένα με ελαιόλαδο τρόφιμα.
Σύμφωνα με την Περιφέρεια της Ανδαλουσίας, η εκστρατεία θα επικεντρωθεί στις τηγανιτές πατάτες που πρεπει να παρασκευάζονται από υγιεινές πατάτες, χωρίς σημεία πρασινίσματος, καλά καθαρισμένες και κομμένες και προφανως τηγανισμένες σε ελαιόλαδο
Ερωτήματα για την Ελλάδα
Και ενώ όλα αυτά γίνονται στην Ισπανία , στην Ελλάδα ούτε ακούγεται, ούτε γράφεται τίποτε σχετικό προκαλώντας την εύλογη απορία. Είναι όλα εντάξει άραγε εδώ ; Είναι όλα σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και αγορανομικές διατάξεις; Οι αρμόδιες υπηρεσίες τι λένε;
Από την άλλη πλευρά γεννάται και το ερώτημα πως εμείς εδώ δεν χρησιμοποιήσαμε ακόμα την καινοτομία της διάθεσης πατατών τηγανητών με ελαιόλαδο; Μήπως η κατανάλωση τους είναι τόσο υψηλή και με σπορέλαια ώστε η χρήση του ελαιολάδου να αποτελεί πολυτέλεια; Όμως τώρα και τα σπορέλαια ακρίβυναν!
Διατίθεται πλέον μόνο από τον ΣΕΔΗΚ
Σημαντικό ήταν το ενδιαφέρον που συγκέντρωσε η έκδοση «Μνημειακά Ελαιόδεντρα- Ζωντανά Μνημεία της φύσης και του ανθρώπου» του Νικ. Μιχελάκη, που εκδόθηκε από τον ΣΕΔΗΚ.
Αυτό έδειξαν οι αθρόες κριτικές και τα σχόλια της έκδοσης από έγκριτους επιστήμονες και συγγραφείς, που δημοσιεύτηκαν στα τοπικά ΜΜΕ και παρουσιάζονται σε ειδική στήλη της ιστοσελίδας sedik.gr.
Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι τα λίγα αντίτυπα που διατέθηκαν από τον ΣΕΔΗΚ για το ευρύ κοινό σε συγκεκριμένα βιβλιοπωλεία εξαντλήθηκαν.
Βέβαια, αντίτυπα του βιβλίου διατέθηκαν στην Περιφέρεια, στους Δήμους της Κρήτης, σε Πανεπιστήμια, δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες.
Η διάθεση των λίγων αντιτύπων του βιβλίου που έχουν μείνει γίνεται πλέον μόνο από τα Γραφεία του ΣΕΔΗΚ (τηλ 28210-50800, info@sedik.gr. και acomcha@otenet.gr )
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του (nmixel@otenet.gr)
