Γενικεύεται πρόωρα φέτος η συγκομιδή

■ Σχετικά καλές οι πρώτες ενδείξεις σε αποδόσεις και ποιότητα
Παρά την φυσιολογική οψίμιση της φετινής παραγωγής εξαιτίας της υψηλής καρποφορίας και της καθυστέρησης των βροχών, αρκετοί παραγωγοί ιδίως στην Κρήτη υποκινούμενοι από διάφορους λόγους μεταξύ των όποιων και από την έλλειψη εργατών, προχώρησαν πρόωρα φέτος αμέσως μετά τις βροχές την συγκομιδή και έκθλιψη του ελαιόκαρπου. Έτσι ήδη αρχές Νοεμβρίου η συγκομιδή έχει σχεδόν γενικευτεί σε όλη την χώρα.
Αντίθετα στην Ισπανία εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, η συγκομιδή εξαιτίας της συνεχιζόμενης ξηρασίας αναμένεται να γενικευτεί μετά τις 20 Νοεμβρίου.
Πάντως όπως πρόεκυψε από δειγματοληπτική έρευνα του ΣΕΔΗΚ στα Ελαιοτριβεία με τα οποια συνεργάζεται για το Δελτιο Τιμών, οι αποδόσεις του ελαιόκαρπου σε ελαιόλαδο κι οι οξύτητες δεν είναι οπωσδήποτε εξαιρετικές αλλά πάντως σχετικά καλές για αυτή την περίοδο.
Οι αποδόσεις γενικά παρουσιάζουν πολύ μεγάλο εύρος κυμαινόμενες από 9 έως 4,5 προς ένα δηλαδή από 11,1- 22,5% με τις χαμηλότερες να προέρχονται από δέντρα με υψηλή παραγωγή και τις υψηλότερες να προέρχονται από νεαρά δέντρα με χαμηλή παραγωγή.
Η πλειονότητα ωστόσο των αποδόσεων για την ποικιλία Κορωνέϊκη ήταν στα Χανιά (ΑΣ Μεσκλών, Κολυμπάρι Α.Ε. ,Α.Σ. Χανίων) γύρω στο 4,8-6/1, στο Ηράκλειο ( Ασήμι, Βασ. Ανώγεια, Στάβιες) 4,5-6/1 , στην Λακωνία ( Σκούρας ΑΕ) 5,5-9/1
Καλύτερες ήταν οι αποδόσεις για τις πρώιμες ποικιλίες Αθηνολιά στην Σπάρτη (15,5-25%) και Μαυρολιά στην Μεσσηνία ( 18-20%) και την Τσουνάτη στα Μεσκλά Χανίων (18,2-20,8%)
Οι οξύτητες γενικά παρουσιαστήκαν σε αρκετά καλά επίπεδα και κυμάνθηκαν από 0,2ο -0,5ο με την πλειονότητα τους να είναι γύρω στο 0,3ο .
Στην Κρήτη κυμάνθηκαν στα Χανιά (Μεσκλα, Κολυμπάρι ΑΕ, ΑΣ Χανίων) από 0,4ο -0,5ο , στο Ηράκλειο (Ασήμι, Β. Ανώγεια, Στάβιες) από 0,3ο

Τιμές: Σταθερά υψηλές στην Ιταλία και Ισπανία, ανοδικά στην Ελλάδα και Τυνησία

■ Ανορθόδοξες προσπάθειες στην Ισπανία και αμηχανία στην Ελλάδα

Ενώ η συγκομιδή άρχισε σε διάφορους βαθμούς σε όλες σχεδόν τις Μεσογειακές χώρες η πρόσφορα νέων λαδιών δεν φαίνεται να είναι αρκετά αυξημένη όσο αναμενόταν, πράγμα που συντελεί στην διατήρηση των αυξημένων τιμών που υπήρχαν και προ της έναρξης συγκομιδής η και σε ελαφρές αυξήσεις.
Βασικός λόγος φαίνεται να είναι η γενικά μειωμένη παραγωγή σε όλες της Μεσογειακές χώρες, πλην Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία έχει προκαλέσει σημαντική αναστάτωση στην διεθνή αγορά.
Στην Ελλάδα το γενικότερο κλίμα της αγοράς παρουσιάζει κάποια νευρικότητα. Μερικά ελαιοτριβεία, σύμφωνα και με το Δελτιο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 8-11-22 (βλ. www.sedik.gr), δίδουν τιμές μόνο για λάδια νέας εσοδείας, ενώ άλλα δεν φαίνεται να κάνουν αυτή την διαφοροποίηση και δίδουν την ίδια τιμή για νέα και παλιά λαδια της ίδιας ποιότητας.
Βέβαια, εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την ανάγκη που έχουμε τονίσει πολλές φορές, η αποθήκευση του ελαιολάδου σε δεξαμενές ελαιοτριβείων, που πράγματι είναι αρκετά καλύτερος και συμφερόμενος τρόπος αποθήκευσης να γίνεται με βάση κάποια έγγραφη συμφωνία η οποία να προβλέπει και τους όρους διάθεσης.
Το θέμα αποτελεί αντικείμενο έρευνας του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. αναρτημένης στην ιστοσελίδα του www.sedik.gr , όπου ελεύθερα και ανώνυμα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κατάθεσαν την άποψή τους.
Τελικά οι τιμές του εξτρά 0,3ο αυτή την εβδομάδα παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα στην Πελοπόννησο και κυμαίνονται μεταξύ 4,20-4,90€/κ. Αντίθετα στην Κρήτη διατηρούνται στα ίδια επίπεδα μεταξύ 3,70-4,50€/κ
Στην Ισπανία όπου η συγκομιδή δεν έχει ακόμη γενικευτεί λογω της συνεχιζόμενης ξηρασίας αλλά και λογω της ανεπάρκειας εποχιακών εργατών τα ημερομίσθια των όποιων έχουν ανέλθει σε 50-60€, σύμφωνα με ΜΜΕ κάποιοι μεγάλοι αγοραστές φαίνεται να εξετάζουν περιπτώσεις αναμείξεων όχι και τόσο ορθόδοξες.
Έτσι, οι τιμές για το έξτρα διατηρούνται μεταξύ 4,55-4,90 €/κ επίπεδο ρεκόρ στην Ισπανία για την περίοδο αυτή (Πιν.2).
Στην Ιταλία όπου η παραγωγή είναι επίσης μειωμένη, οι τιμές διατηρούνται σε επίσης υψηλά επίπεδα και κυμαίνονται για το έξτρα μεταξύ 4,30€/κ – 6,50 €/κ και τα ΠΟΠ/ΠΓΕ από 9,50-15,0€/κ.
Στην Τυνησία όπου επίσης η παραγωγή φαίνεται να είναι κάπως μειωμένη οι τιμές έχουν αυξηθεί στα 4,43€/κ

Αιφνίδιες αλλαγές στην εμπορία με νέο Κανονισμό της Ε.Ε.

■ Απορίες και ερωτηματικά για τις επιπτώσεις τους

Ερωτηματικά προκαλούν οι δυο νέοι Κανονισμοί που ξαφνικά ανακοίνωσε στις 4/11/2 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προβλέπεται να ισχύουν από 24/11/22 αφού με αυτούς συμπληρώνει έναν προηγούμενο και καταργεί δύο άλλους επιφέροντας σημαντικές τροποποιήσεις στα χαρακτηριστικά των ποιοτικών κατηγοριών και τα πρότυπα εμπορίας ελαιολάδων.
Τόσο οι ασχολούμενοι με την εμπορία (χύμα και τυποποιημένου) όσο και οι παραγωγοί ελαιολάδου αιφνιδιάζονται αφού δεν γνωρίζουν και φυσικά δεν μπορούν να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις των νέων τροποποιήσεων
Ο ΣΕΒΙΤΕΛ όπως πληροφορούμαστε έχει προσκαλέσει ήδη σύσκεψη των μελών του για συζήτηση των εξελίξεων και το ίδιο πιθανόν να κάνουν και οι οργανώσεις των παραγωγών παρά την ένταση στην οποια βρίσκονται λογω γενίκευσης της συγκομιδής.
Σύμφωνα με Ισπανικά ΜΜΕ η εξέλιξη οφείλεται στην κατάσταση που προκάλεσε στη αγορά η σημαντική πτώση της Ισπανικής παραγωγής η οποια επηρεάζει το παγκόσμιο ισοζύγιο ελαιολάδου και κατά επέκταση τις τιμές και την λειτουργία της αγοράς.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την άποψη της θεωρεί ότι είναι σκόπιμο να θεσπιστούν πρότυπα εμπορίας για το ελαιόλαδο που να εγγυώνται την ποιότητα του και να καταπολεμούν αποτελεσματικά την απάτη, καθώς και να βελτιώνουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των προτύπων εμπορίας.
Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα διευκρινιστεί ποιοι ωφελούνται και ποιοι όχι, αλλά και ποιοι και γιατί εισηγήθηκαν την περίοδο αυτή τις αλλαγές αυτές!

Ενδιαφέρουσα περιηγητική Ημερίδα για τον Ελαιοτουρισμό στην Κρήτη

■ Δυνατότητα δωρεάν μετακίνησης με πούλμαν οργανωτών

Μια πρωτότυπη και σημαντική για την προώθηση  του τουρισμού και του ελαιολάδου, περιηγητική ημερίδα θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου στις περιοχές Βατολάκκου, Σκηνέ και Βοτανικού Πάρκου στα Χανιά
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσκεψη στην “Υψωμένη Ελιά” και “Μουσείο Ελιάς” στον Βατόλακκο, εισηγήσεις και βραβεύσεις στο “Τσιράκειο” στον Σκηνέ, επίδειξη γευσιγνωσίας και πρόσφορα ελαιοεδεσμάτων στο Βοτανικό πάρκο
Η ημερίδα αυτή που οργανώνεται από τον ΣΕΔΗΚ σε συνεργασία με τον Δήμο Πλατανιά, την Περιφέρεια Κρήτης, το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου και τον Σύνδεσμο Τουριστικών Γραφείων Δ. Κρήτης, αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού και των τουριστικών επιχειρήσεων της Κρήτης για την προώθηση του Ελαιοτουρισμού, σαν μιας μορφής εναλλακτικού τουρισμού στην Κρήτη.
Η μορφή αυτή αναμένεται ότι κατάλληλα προβαλλόμενη θα προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών μέσης και άνω ηλικίας τουριστών που ενδιαφέρονται για την γαστρονομία αλλά και την υγεία τους. Έτσι θα επιτευχθεί ανάπτυξη του τουρισμού στην ενδοχώρα ενώ έμμεσα θα προβάλλεται και το ελαιόλαδο της Κρήτης.

Το πρόγραμμα της εκδηλωσης

Το πρόγραμμα θα αρχίσει από την «Υψωμένη ελιά» και το «Μουσείο Ελιάς» στον Βατόλακκο, θα συνεχιστεί με σύντομες εισηγήσεις και βραβεύσεις επιχειρήσεων για Ελαιοτουριστικές δράσεις στο Τσιράκειο ίδρυμα στον Σκηνέ και θα ολοκληρωθεί με επίδειξη γευσιγνωσίας ελαιολάδου και κέρασμα ελαιοεδεσμάτων στο Βοτανικό Πάρκο.
Το πληρες προγραμμα της εκδηλωσης εχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του και μπορει να το δουν οι ενδιαφερομενοι με κλικ εδώ.
Ποιοι και πως μπορούν να συμμετάσχουν
Στην εκδήλωση προσκαλούνται να συμμετάσχουν, εκτός από τους κατοίκους της περιοχής και ενδιαφερόμενοι από τα Χανιά και άλλες περιοχές οι όποιοι μπορούν να μετακινηθούν στην προβλεπόμενη διαδρομή είτε με αυτοκίνητα ΙΧ είτε με πούλμαν το οποίο θα διατεθεί δωρεάν από τους οργανωτές.
Ιδιαίτερα προσκαλούνται να συμμετάσχουν άμεσα ενδιαφερόμενοι εκπρόσωποι αγροτουριστικών επιχειρήσεων, ελαιομουσείων, επισκέψιμων ελαιοτριβείων και γενικά όσοι δραστηριοποιούνται η πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στο άμεσο μέλλον και με τον Ελαιοτουρισμό.
Προσκαλούντο επίσης να συμμετάσχουν και όποιοι άλλοι ενδιαφέρονται να γνωρίσουν η και να απολαύσουν τις επισκέψεις και ξεναγήσεις του προγράμματος.
Όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στην Ημερίδα μπορούν να μετακινηθούν είτε με δικά τους ΙΧ αυτοκίνητα, είτε με Λεωφορείο που θα διατεθεί δωρεάν από τους Οργανωτές και θα ξεκινήσει από το ΚΤΕΛ Χανιών 09.15 ακριβώς.
Και στις δυο περιπτώσεις για λόγους οργανωτικούς είναι τελείως απαραίτητο οι ενδιαφερόμενοι να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο τηλέφωνο 28210-50800η στa e-mail: info@sedik.gr και acomcha@otenet.gr αναφέροντας ονοματεπώνυμο ,κινητό τηλέφωνο και e-mail

Απογοήτευση και φέτος από τα αγουρέλαια

■ Αρνητικά και θετικά της πρόωρης συγκομιδής

Επαναλήφθηκε και φέτος η συγκομιδή από τα μέσα-τέλη Οκτωβρίου για αγουρέλαια με τα αποτελέσματα να επαληθευθούν δυστυχώς οι προβλέψεις και συστάσεις μας για περίσκεψη και προεξασφάλιση τιμών πριν την συγκομιδή τους.
Έτσι, παρά το ότι οι συστάσεις των υπηρεσιών φέτος, αντίθετα από πέρυσι, συνέπεσαν με τις δικές μας, συνιστώντας όχι βιασύνη, κάποιοι παραγωγοί προχώρησαν πολύ ενωρίς την συγκομιδή για παραγωγή αγουρελαίων.
Μερικοί από αυτούς πληρωθήκαν με 4,5€/κ ενώ άλλοι φαίνεται ότι ενεπλάκησαν σε περιπέτειες αφού συμφωνά με δημοσιεύματα ΜΜΕ του Ηρακλείου κάποια βυτία επεστράφησαν από Ελβετία ως ακατάλληλα.

Αρκετοί οι κίνδυνοι των αγουρελαίων

Διαπιστώνεται έτσι ότι η πρόωρη συγκομιδή έχει αρκετούς κινδύνους και σοβαρές πιθανότητες αποτυχίας. Και αυτό γιατί στην πράξη εκτός του ότι αποδίδει περίπου το μισό μονό ελαιόλαδο (12-14%) από ότι η κανονική συγκομιδή ( 23-25%), περικλείει και τον κίνδυνο της παραγωγής αγουρελαίων με γεύση ξύλου η πυρήνα οπότε βεβαία κρίνονται οργανοληπτικά ακατάλληλα.
Και ο κίνδυνος αυτός είναι προφανής αφού όταν ο ελαιόκαρπος συγκομίζεται νωρίς και ιδίως «άβροχος», όπως λένε οι παραγωγοί, η σχέση σάρκας –πυρήνα είναι χαμηλή και η γεύση του πυρήνα κυριαρχεί προσδίδοντας γεύση ξύλου στο λάδι.
Πέραν όπως από τους κινδύνους αυτούς υπάρχει και το φυσικό μειονέκτημα των αγουρελαίων να χάνουν την χαρακτηριστική πικάντικη γεύση τους πολύ σύντομα ακόμα και μέσα στις φιάλες.
Έτσι εκτός από τους παραγωγούς κινδυνεύουν και οι εμπορευόμενοι το προϊόν να μειωθεί στο ράφι η άξια και φυσικά η τιμή του!

Απώλειες και οφέλη για τα συμβατικά

Εκτός όμως από τα αγουρέλαια και τα βιολογικά και συμβατικά που συγκομίζονται αρκετά νωρίς, αντιμετωπίζουν κινδύνους
Η χαμηλή απόδοση του ελαιόκαρπου σε ελαιόλαδο είναι μάλλον δεδομένη ιδίως για δέντρα με πλούσια παραγωγή. Και αυτό γιατί η ελαιώδη (περιεκτικότητα του ελαιόκαρπου σε λαδι) που μπορεί να αρχίζει τέλη Αύγουστου, επιταχύνεται Οκτώβριο – Νοέμβριο και συνεχίζεται ακόμα και τον Δεκέμβριο όταν υπάρχει ηλιοφάνεια.
Έτσι έχει διαπιστωθεί και πειραματικά ότι για την Κρήτη το 80-90% του ελαιολάδου σχηματίζεται μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου – αρχές Δεκεμβρίου με κάποιες βεβαία διαφοροποιήσεις αναλόγως της χρονιάς, της περιοχής και του φορτίου του δέντρου.
Επίσης η συγκομιδή μετά τα μέσα Νοεμβρίου πλεονεκτεί και στο ότι οι τυχόν προσβεβλημένοι από τον Δάκο καρποί, με τις συνήθεις κακοκαιρίες του φθινόπωρου (αέρας, βροχή κ.α.) πέφτουν στο έδαφος και η οξύτητα του ελαιολάδου βελτιώνεται.
Ωστόσο φθινόπωρο και χειμώνα υπάρχει πάντοτε και ο κίνδυνος από όψιμες δακοπροσβολές σε περιπτώσεις παρατεταμένης καλοκαιρίας, όπως ο κίνδυνος για καταστροφές από ισχυρούς ανέμους, χιονοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις και αλλά ακραία καιρικά φαινόμενα. Όμως οι πιθανότητες για αυτά είναι λιγότερες!

*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του (nmixel@otenet.gr)