Αγώνας της Περιφέρειας για εποπτεία ψεκασμών, διαθεσιμότητα φαρμάκων και καθολικότητα διαβροχών
Μια μόλις εβδομάδα νωρίτερα από πέρυσι, με νέα φάρμακα αλλά και πολλά απο τα παλιά προβλήματα, κατάφερε να αρχίσει φέτος η Δακοκτονία. Και αυτό παρά το ότι είναι νωπές ακόμα οι σοβαρές συνέπειες της περσινής αναποτελεσματικότητας και παρά το ότι με πλήθος επισημάνσεων απο επιστήμονες, φορείς και παραγωγούς η έγκαιρη εφαρμογή θεωρήθηκε σαν μια απο τις κύριες αιτίες της αστοχίας.
Σύμφωνα με ανακοινώσεις των ΔΑΟΚ στην Κρήτης οι δολωματικοί ψεκασμοί κατά του Δάκου με το κρατικό πρόγραμμα συλλογικής καταπολέμησης του έτους 2020, άρχισαν απο 11-12 Ιουνίου στις παραλιακές περιοχές των Χανίων, Ηρακλείου και Λασιθίου και απο 15 Ιουνίου σε όλους τους Δήμους της ΠΕ Ρέθυμνου.
Ωστόσο οι ψεκασμοί αυτοί που γίνονται στα πλαίσια της καθιερωμένης και πολύ κρίσιμης πρώτης γενικής διαβροχής, καίτοι γίνονται σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, των υπηρεσιών με νέα φάρμακα, συνοδεύονται απο πολλά παλιά προβλήματα.
Και μεταξύ των προβλημάτων αυτών σημαντική βαρύτητα έχουν, η έλλειψη της προβλεπόμενης εποπτείας της εκτέλεσης, η διαθεσιμότητα όλων των απαιτούμενων φαρμάκων, αλλά και ο βαθμός της καθολικότητας της εφαρμογής των ψεκασμών.
Η εποπτεία της εκτέλεσης
Η εποπτεία της εκτέλεσης της όλης διαδικασίας απο τους τομεάρχες που προβλέπονται, με κάποια ανακατανομή σε επίπεδο χώρας και όχι με ουσιαστική αύξηση, ως θα έπρεπε, είναι φέτος αυξημένοι στην Κρήτη κατά 9.
Ωστόσο, εξαιτίας της γραφειοκρατικής διαδικασίας που ακολουθείται δεν βρίσκονται ακόμα όλοι στις θέσεις τους. Έτσι το καθήκον της εποπτείας θα αναπληρώσουν, στον βαθμό που μπορούν, μόνιμοι υπάλληλοι των ΔΑΟΚ και οι ίδιοι οι ελαιοπαραγωγοί, οι όποιοι με ανακοινώσεις των υπηρεσιών καλούνται να βρίσκονται στους ελαιώνες τους κατά την διενέργεια των ψεκασμών και να παρακολουθούν την καλή εκτέλεσή τους.
Η διαθεσιμότητα φάρμακων
Τα φάρμακα που είναι διαθέσιμα σήμερα στην Κρήτη, σύμφωνα με δήλωση του Αντιπεριφερειάρχη κ. Χνάρη στην συνεδρίαση ΔΣ του ΣΕΔΗΚ, επαρκούν για 2 ψεκασμούς. Και σε αυτά, όπως είπε, «δεν περιλαμβάνεται το φάρμακο του όποιου η δραστικότητα βρέθηκε μειωμένη στο 20% , αντί του 90% που είχε το 2014 αφού μετά απο επαφή με το ΥπΑΑΤ τον Νοέμβριο του 2019 (σ.σ. δηλαδή μετά την καταστροφική προσβολή του Δάκου) αντικαταστάθηκε με άλλο με το όποιο θα γίνουν τώρα οι ψεκασμοί»
Το φάρμακο αυτό, που κατά πληροφορίες είναι το Imidan 50 WG (δρ. ουσία Phosmet 47,7%) και θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά στην Κρήτη, δεν είναι νέο και πιθανότατα μεταφέρθηκε από άλλες περιοχές.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Χνάρη, απο την πίστωση των 2 εκατ. € που διατέθηκε επί πλέον στη Περιφέρεια Κρήτης, 1,5εκατ. €, θα διατεθεί για προμήθεια φαρμάκων ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια απο τέλη Ιουλίου μέχρι αρχές Φθινοπώρου όποτε αναμένεται να παραδοθούν τα φάρμακα απο το διεθνή διαγωνισμό του ΥπΑΑΤ.
Η καθολικότητα των ψεκασμών
Η εφαρμογή της πρώτης γενικής διαβροχής σε όλους συνολικά τους ελαιώνες, στοιχείο απολύτως απαραίτητο για την επιτυχία τους, φαίνεται ότι με διάφορες νομότυπες η και παράτυπες εξαιρέσεις ελαιώνων απο τους ψεκασμούς, στην πράξη καταστρατηγείται σε βαθμό τέτοιο που επηρεάζει σημαντικά την αποτελεσματικότητα τους.
Βεβαία η Περιφέρεια με ανακοινώσεις της καλεί τους παραγωγούς να συνδράμουν ανοίγοντας τους περιφραγμένους ελαιώνες, αλλά αυτό δεν φαίνεται να λύνει το πρόβλημα. Οι εξαιρούμενοι απο τους ψεκασμούς ελαιώνες νομότυπα αλλά και παράτυπα είναι παρά πολλοί.
Με πρωτοβουλίες παραγωγών άρχισε από τον Μαΐο η δακοκτονία στο Ηράκλειο
Η αγωνία για το μέλλον της ερχόμενης ελαιοπαραγωγής και οι συνεχιζόμενες γραφειοκρατικές καθυστερήσεις της κρατικής δακοκτονίας, οδήγησαν παράγοντες και παραγωγούς σε μερικές περιοχές του Ηράκλειου να αρχίσουν με δική τους πρωτοβουλία, δολωματικούς ψεκασμούς από τέλη Μαΐου.
Έτσι, με τοπική αυτή πρωτοβουλία των κατοίκων της Γέργερης του Δήμου Γόρτυνας, έγιναν ψεκασμοί σε Περού 100 χιλιάδες ελαιόδεντρα του χωρίου όπως μας είπαν ο Αντιδήμαρχος Γόρτυνας κ. Σηφάκης, και ο Πρόεδρος του τοπικού Συμβούλιου Προσκοπάκης Μανώλης,
Στόχος της ήταν την έγκαιρη εφαρμογή του πρώτου κρίσιμου ψεκασμού, μετά την διαπίστωση ότι σε δίκτυο 110 παγίδων που είχαν αναρτηθεί υπήρχαν σακουλέψεις 5-15 δάκων ανά παγίδα
Η εκτέλεση του ψεκασμού που αποφασίστηκε σε τοπική συνέλευση των παραγωγών, έγινε με την συνδρομή των απο το χωριό καταγόμενων Γεωπόνων Σηφάκη Όλγας και Κουτεντάκη Νίκου και εθελοντικά συμμετοχή 16 τρακτέρ και 35 ψεκαστών. Σε δυο μέρες (30-31 Μαΐου) ψεκαστήκαν με δολωματικό ψεκασμό τα μισά περίπου απο τα ελαιόδεντρα του χωρίου (200 χιλ.) με φάρμακα άξιας 5,5 χιλ €. που αγοράστηκαν με χορηγίες ελαιοτριβείων και κατοίκων του χωριού.
Η δακοκτονία στο χωριό θα συνεχιστεί στα πλαίσια της Κρατικής δακοκτονίας απο τον Συν/σμο Γέργερης, εάν ως αναμένεται, εγκριθεί ο φάκελος τον όποιο έχει καταθέσει στον διαγωνισμό της Περιφέρειας μόλις υπάρξουν οι σχετικές εντολές και άλλες προϋποθέσεις
Τιμές παραγωγού: Χαμηλότερες και από ένα καφέ
Παρά την ψήφιση νόμου και τις αντιδράσεις οργανώσεων στην Ισπανία
Το ίδιο χαμηλά, σε επίπεδα όχι μονο κάτω του κόστους αλλά χαμηλότερα και από 2 €/κ , δηλαδή την τιμή ενός καφέ όπως λένε κάποιοι παράγωγοι, εξακολουθούν να κυμαίνονται οι πραγματικές τιμές παραγωγού στην Ελλάδα για την συνήθη ποιότητα λαδιών (0,6-0,8 βαθμών οξύτητας) της φετινής ελαιοπαραγωγής.
Και αυτό παρά το ότι στην Ισπανία, η υπερπαραγωγή της οποίας αποτελεί τον κυριότερο λόγο της πτώσης των τιμών στην διεθνή αγορά, ο ειδικός νομός για την διατροφική αλυσίδα, που ψηφίστηκε πρόσφατα (Β.Δ.-Νόμος 5/2020) καθορίζει ότι η τιμή παραγωγού για το ελαιόλαδο πρέπει να καλύπτει το κόστος παραγωγής και η πληρωμή του παραγωγού να γίνεται το αργότερο μέσα σε 30 μέρες από την παράδοση του ελαιοκάρπου η του ελαιολάδου.
Συνοπτικά, σύμφωνα με το Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 16-6-20 (www.sedik.gr) οι εξελίξεις στις τιμές έχουν ως εξής:
Στην Ελλάδα, οι μέγιστες και ελάχιστες τιμές που προσφέρονται (Πιν.1.) κυμαίνονται στα 2,40-2,10€/κ, αφορούν όμως ελαιόλαδα οξύτητας 0,3 βαθμών. Ενώ για λάδια με μεγαλύτερες οξύτητες, οι τιμές μειώνονται κατά 0,1€/κ ανά γραμμή (0,1ο) αύξησης της οξύτητας και έτσι οι τιμές για τα συνήθη φετινά λάδια με οξύτητες 0,6-0,8 βαθμούς είναι κάτω από 2 ευρώ!
Μια καλύτερη εικόνα παρέχουν τα στοιχεία του διαγωνισμού του Α.Σ. Ζάκρου της 3/6/20 στον όποιο ποσότητα 60 τόνων οξύτητας 0.65% κατακυρώθηκε με 2,34€/κ , ενώ 60 τόνοι οξύτητας 0,86% κατακυρώθηκαν με 1,82€/κ.
Στην Ισπανία η μέγιστη τιμή για το έξτρα ήταν 3,00 €/κ (από 2,35 €/κ που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα), ενώ για το απλό παρθένο και λαμπάντε υπήρξε κάποια ελαφρά άνοδος και οι τιμές κυμάνθηκαν στα 1,76-1,68€/κ
Στην Ιταλία δεν σημειώθηκε κάποια σοβαρή αλλαγή και οι συνήθεις τιμές κυμάνθηκαν από 3,00-3,50€/κ και μέσος όρος της χώρας αυξήθηκε ελαφρά στα 3,38 €/κ
Σιωπή του ΕΛΓΑ για τις ζημιές από καύσωνες στις ελιές
Απαιτείται αναθεώρηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ με μέριμνα των βουλευτών του τόπου
Οι καύσωνες του πενθημέρου 15-19 Μάιου (www.sedik.gr ΕΛΑΙΟΝΕΑ 28.05.20) φαίνεται ότι τελικά προκάλεσαν στην Κρήτη, αρκετές ζημιές και στην άνθηση αλλά και στην καρπόδεση και έτσι η ήδη μετρία φετινή παραγωγή φαίνεται ότι θα μειωθεί ακόμα περισσότερο.
Επίσημες ποσοτικές εκτιμήσεις δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη, αλλά ως φαίνεται η ερχομένη παραγωγή στην Κρήτη δεν θα ξεπεράσει τα επίπεδα της μέσης και θα κυμανθεί γύρω στους 70-80 χιλ. τον.
Ωστόσο ο ΕΛΓΑ, παρά την υπόσχεση του Πρόεδρου του στον Περιφερειάρχη κ. Αρναουτάκη κατά την συνάντηση τους στις 2 Ιουνίου ότι οι υπηρεσίες του θα εξετάσουν τις ζημιές και σύντομα θα υποβάλλουν σχετική έκθεση, μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινώσει τίποτε, πράγμα που δείχνει ότι η απάντηση θα είναι μάλλον αρνητική
Έτσι, μετά τις τεράστιες ζημιές του 2013, που μείωσαν την παράγωγη του νησιού στο ιστορικό χαμηλό των 25.000 τόνων, αλλά και των σημαντικών ζημιών που έγιναν απο καύσωνες το 2016, οι ελαιοπαραγωγοί θα αποκλειστούν για τρίτη φορά απο αποζημιώσεις ΕΛΓΑ στον όποιο όμως ανελλιπώς καταβάλουν τις εισφορές τους που κατακρατούνται απο τις επιδοτησεις.
Βασικό επιχείρημα του ΕΛΓΑ είναι το άδικο για τους ελαιοπαραγωγούς όλης της χώρας άρθρο 6, παρ. 4 του Ισχύοντος Κανονισμού του (Απ. αριθ. 157562/27.7.2011-ΦΕΚ 1668/27/7/11) σύμφωνα με το όποιο «εξαιρούνται αποζημιώσεων οι ζημιές στα καρποφόρα δέντρα πριν απο το δέσιμο των καρπών» .
Ωστόσο οι καύσωνες του 5/νθημερου 15-19 Μαΐου που ξεπέρασαν τους 40ο σε αρκετές περιοχές (και άρα εμπίπτουν στο αρθρ. 3 παρ.6, που ορίζει την έννοια «καύσωνας»), συνέπεσαν όχι μονο με την άνθηση αλλά σε αρκετές περατώσεις και με την καρπόδεση της ελιάς. Επομένως αν υπάρχει πολίτικη βούληση ένα μεγάλο μέρος των ζημιών μπορεί να καλυφθεί και απο τον ισχύοντα Κανονισμό.
Όμως αυτό που πρέπει να γίνει επί τέλους, είναι η αναθεώρηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ πράγμα για το όποιο κύρια ευθύνη έχουν οι πολιτικοί και ιδίως οι Βουλευτές που νομοθετούν, ώστε οι Ελαιοπαραγωγοί, να μην πληρώνουν μόνο, όπως λένε οι ίδιοι, αλλά κάποτε να λαμβάνουν και κάποιες αποζημιώσεις!
Ο ΣΕΔΗΚ, απο την πλευρά του, μετά απο απόφαση του ΔΣ του, θα υποβάλλει ακόμα ένα υπόμνημα για την αναθεώρηση του Κανονισμού. Απαιτείται όμως και η ομόθυμη συνδρομή και των αλλων ελαιοκομικών Περιφερειών αλλά και των Βουλευτών των περιοχών τους, Διαφορετικά, θα παραπεμφθεί και αυτό στις καλένδες όπως και τα προηγούμενα.
Θολό το τοπίο για τον Φάκελο των περσινών καταστροφών στην Ελαιοπαραγωγή
Απαιτείται άμεση αποζημίωση από τα de minimis η άλλους εναλλακτικούς πόρους
Αλλάζει τελικά κατεύθυνση ο Φάκελος που ετοιμάζεται απο τον περασμένο Ιανουάριο απο ειδική Επιτροπή για αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών για τις ποσοτικές και ποιοτικές ζημιές που υπέστησαν εξαιτίας του Δάκου κατά τη περσινή περίοδο.
Η αποζημίωση θα διεκδικηθεί, τελικά, λόγω «έκτακτων κλιματολογικών συνθηκών και όχι λόγω της κλιματικής αλλαγής καθώς η Ε.Ε. δεν καλύπτει ζημιές απο την δεύτερη» όπως δήλωσε ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Χνάρης στην συνεδρίαση του ΣΕΔΗΚ στις 11 Ιουνίου σο Ρέθυμνο.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από την πορεία του φακέλου, υπάρχει ανάγκη έκτακτης αποζημίωσης με εναλλακτικούς τρόπους (π.χ. de minimis) πράγμα που, όπως είπε, αναγνώρισε και ο Υπουργός σε προσωπική τους συνάντηση.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί τελικά, δυστυχώς, δική μας δικαίωση, αφού όπως επανειλημμένα είχαμε υποστηρίξει και σε συσκέψεις και σε επανειλημμένα δημοσιεύματα (βλ. www.sedik.gr ΕΛΑΙΟΝΕΑ 20.12.2019) «η αναζήτηση ως αιτίου της κλιματικής αλλαγής, δεν φαίνεται καθόλου εύκολο να τεκμηριωθεί….. και επομένως, η σημερινή Κυβέρνηση μάλλον οφείλει να ερευνήσει σε βάθος τις πραγματικές αιτίες της καταστροφής, ενώ για τις αποζημιώσεις καλό είναι να προσεγγίσει τρόπους άμεσης επούλωσης των πληγών. Οι ήσσονος σημασίας (de minimis) άμεσες αποζημιώσεις ίσως είναι προτιμότερες, έστω και αν είναι μικρότερες απο ότι οι όποιες αποζημιώσεις απο την ΕΕ, οι οποίες και χρονοβόρες θα είναι αλλά και λιγότερες πιθανότητες συγκεντρώνουν.».
Πάντως, συμφωνά με τον κ. Χνάρη, η ειδική Επιτροπή που είχε συγκροτηθεί για τον Φάκελο, έχει ολοκληρώσει το έργο της και αναμένεται αυτή την εβδομάδα (15-19/6) να τον παραδώσει στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπΑΑτ για να αναλυθεί περεταίρω.
Και το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η Επιτροπή, όπως είπε ο κ. Χνάρης, είναι ότι «οι ζημιές της περυσινής ελαιοκομικής περιόδου προκλήθηκαν λόγω των έκτακτων κλιματολογικών συνθηκών που επικράτησαν από Οκτώβριο έως αρχές Δεκεμβρίου και συγκεκριμένα, απο τις ασυνήθιστα υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την υγρασία, οι οποίες οδήγησαν σε αύξηση του δάκου και στη συνέχεια σε προσβολές από μύκητες. Μάλιστα όπως είπε, υπάρχει το προηγούμενο παρόμοιας αποζημίωσης για έκτακτες συνθήκες στην Β. Ιρλανδία
