Ελεύθερη κυκλοφορία Ευρωπαίων πολιτών

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής, χθες στις Βρυξέλλες, δημοσιεύθηκε οδηγός για την εφαρμογή του «ελέγχου της συνήθους διαμονής», για την κοινωνική ασφάλιση.
Πρόκειται για έναν πρακτικό οδηγό σχετικά με τον «έλεγχο της συνήθους κατοικίας» για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τους κανόνες της Ε.Ε. σχετικά με τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης για τους πολίτες της Ε.Ε. που έχουν μετοικήσει σε άλλο κράτος μέλος. Ο νέος οδηγός παρέχει μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τον «έλεγχο συνήθους κατοικίας» της Ε.Ε. και θα διευκολύνει την εφαρμογή του στην πράξη από τις αρχές των κρατών μελών.
Το εγχειρίδιο αποτελεί μέρος των ενεργειών της Επιτροπής που βρίσκονται σε εξέλιξη για την διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων ανά την Ε.Ε.»
Ο οδηγός, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, αποσαφηνίζει τις διαφορετικές έννοιες της “συνήθους κατοικίας” και της “προσωρινής διαμονής” ή “διαμονής”. Σύμφωνα με το δίκαιο της Ε.Ε., μπορεί να υπάρχει μόνο ένας τόπος συνήθους κατοικίας και, ως εκ τούτου, μόνο ένα κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο για την καταβολή παροχών κοινωνικής ασφάλισης με βάση την κατοικία.
Μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι πληρούν τις προϋποθέσεις όσον αφορά την κοινωνική ασφάλιση στη χώρα όπου εργάζονται, ενώ τα μη ενεργά άτομα (π.χ. συνταξιούχοι, σπουδαστές), στο κράτος μέλος που είναι «η συνήθης κατοικία τους». Ο καθορισμός του κράτους μέλους «συνήθους κατοικίας» ενός ατόμου είναι επίσης σημαντικός για τους εργαζομένους που εργάζονται σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη.
Ο οδηγός υπενθυμίζει τα ειδικά κριτήρια τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον καθορισμό του τόπου «συνήθους κατοικίας» ενός ατόμου, όπως:
• Οικογενειακή κατάσταση και οικογενειακοί δεσμοί.
• Διάρκεια και συνεχής παρουσία στο οικείο κράτος μέλος.
• Κατάσταση απασχόλησης (ιδίως ο τόπος όπου ασκείται συνήθως η δραστηριότητα.
• Η σταθερότητα της δραστηριότητας και η διάρκεια της σύμβασης εργασίας).
• Ασκηση μη αμειβόμενη δραστηριότητας.
• Στην περίπτωση σπουδαστών, η πηγή των εισοδημάτων τους.
• Πόσο μόνιμες είναι οι συνθήκες στέγασης ενός ατόμου
το κράτος μέλος που το πρόσωπο καταβάλει φόρους.
• Οι λόγοι μετακίνησης.
• Οι προθέσεις του ατόμου που βασίζονται σε όλες τις περιστάσεις και
• υποστηρίζονται από πραγματικά αποδεικτικά στοιχεία.
Αλλα στοιχεία είναι δυνατόν επίσης να λαμβάνονται υπόψη, ανάλογα με την περίπτωση.
Ο οδηγός παρέχει επίσης συγκεκριμένα παραδείγματα και καθοδήγηση για τις περιπτώσεις στις οποίες ο καθορισμός του τόπου κατοικίας μπορεί να είναι δύσκολος, όπως οι μεθοριακοί εργαζόμενοι, οι εποχικοί εργαζόμενοι, οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι, οι σπουδαστές, οι συνταξιούχοι, και τα μεγάλης κινητικότητας μη ενεργά άτομα.
Για παράδειγμα, εάν ένας πολίτης του Ηνωμένου Βασιλείου συνταξιοδοτηθεί και ζει στην Πορτογαλία και περνά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του στην Πορτογαλία, ο τόπος της «συνήθους κατοικίας» του είναι πλέον η Πορτογαλία ακόμη και εάν εξακολουθεί να κατέχει ένα σπίτι στο Ηνωμένο Βασίλειο και να διατηρεί πολιτισμικούς και οικονομικούς δεσμούς με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Για την ιστορία αναφέρουμε ότι ο οδηγός «συνήθους κατοικίας» αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου εγχειριδίου που έχει ως σκοπό να βοηθήσει τα ιδρύματα, τους εργοδότες και τους πολίτες στον καθορισμό τίνος κράτους μέλους η νομοθεσία περί κοινωνικής ασφάλισης θα πρέπει να εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Το εγχειρίδιο διευκρινίζει επίσης τους κανόνες που ισχύουν για τους αποσπασμένους εργαζομένους και για άτομα που εργάζονται σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων που εφαρμόζονται για τους εργαζομένους στις μεταφορές, ιδίως για τα μέλη του πληρώματος πτήσης και θαλάμου επιβατών.