Η “Περίφημη Ελαία” στον Βουτά Σελίνου

» Μια συμβολική συμμετοχή στις εορτές της 1ης εκατονταετηρίδας του 1821 στην Κρήτη!

Μια “δεκαοχτούρα” ελιά, τα απομεινάρια της οποίας φαίνεται πως υπάρχουν ακόμη στο Βουτά του Σελίνου, φαίνεται πως έπαιξε τον δικό της συμβολικό ρόλο κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις που έγιναν για την επέτειο της πρώτης εκατονταετίας από το 1821 στην Κρήτη.

Oι εκδηλώσεις αυτές, που ενώ είχαν προγραμματιστεί για το 1921, δηλαδή εκατό χρόνια μετά, αναβλήθηκαν λόγω των έκτακτων τότε γεγονότων της Μικρασιατικής εκστρατείας, και έγιναν τελικά το 1930 και αποτέλεσαν αφορμή να βρεθούν στο Σέλινο εκατοντάδες επίσημοι και παράγοντες της εποχής.

Οι εορτασμοί, τους οποίους διοργάνωνε και επόπτευε η Κεντρική Επιτροπή

Εκατονταετηρίδος (ΚΕΕ), έγιναν σε πολλές περιοχές όλης της Ελλάδας και της Κρήτης. Στο Σέλινο, σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής, άρχισαν στις 22 Ιουνίου 1930 και η τότε εφημερίδα των Χανίων ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ δημοσίευσε δυο μέρες μετά, στις 24-6-1930, κάποιες από τις προσφωνήσεις και ομιλίες που έγιναν κατά τις εκδηλώσεις, ενώ η εφημερίδα ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ δημοσίευσε στις 25-9-1930 την Ομιλία του τότε Ιερέα Παπαηλιάκη.

Κατά τον Σταμάτη Αποστολάκη, γνωστό Δάσκαλο Λαογράφο, στους εορτασμούς του Σελίνου, οι όποιοι διάρκεσαν 8 ήμερες, προσκλήθηκαν και συμμετείχαν πολλοί επίσημοι από την Αθήνα μεταξύ των όποιων Καθηγητές και Πρυτάνεις Πανεπιστημίων μεταξύ των οποίων και της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής.

Κατά τους εορτασμούς οργανώθηκαν αθλητικοί αγώνες και άλλες εκδηλώσεις κατά τις οποίες κάτοικοι του Σέλινου τραγουδούσαν διάφορα ριζίτικα τραγούδια και μαντινάδες στις οποίες αναφερόταν και οι «δεκοχτούρες ελιές» του Σελίνου, οι ελιές δηλαδή που παρήγαγαν άνω από 18 μίστατα, δηλαδή 180 οκάδες η 230 κιλά λάδι.

Μεταξύ των καλεσμένων στις εκδηλώσεις του Σέλινου, ήταν και 18 Γεωπόνοι της «Ένωσης Γεωπόνων Ελλάδας» , οι όποιοι όταν άκουσαν στις μαντινάδες για τις «δεκαοχτούρες ελιές» θέλησαν και επισκέφτηκαν τον Βουτά με σκοπό να θαυμάσουν την περίφημη «δεκαοχτούρα» που πληροφορήθηκαν ότι υπήρχε εκεί, στην οποία και φωτογραφήθηκαν.

Η φωτογραφία της Ελιάς και των επισκεπτών της, υπάρχει στο Βιβλίο «Πάνθεον Αθανασίας» (φωτ. 1) το οποίο μας έδειξε ο Σταμάτης Αποστολάκης, αλλά υπάρχει και στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης.

Φέρει λεζάντα στα Ελληνικά και Αγγλικά στην όποια αναγράφονται αναλυτικά οι διαστάσεις του εδάφους και του δέντρου (φωτ. 1α), δεν γίνεται όμως αναφορά για το ποιά είναι τα πρόσωπα.

Αυθεντικό και ευκρινέστερο αντίτυπο της ίδια φωτογραφίας διαπιστώσαμε ότι υπάρχει και στα Γραφεία της Ένωσης Συν/σμων Σελίνου (Εικ. 2) στην Παλαιόχωρα, μέσα σε κάδρο, μαζί με άλλες Φώτο και μάλιστα περιέχει χειρόγραφες τις ίδιες πληροφορίες.

Στο αντίγραφο αυτό φαίνονται καθαρότερα τα 5 πρόσωπα με τις ενδυμασίες της εποχής (στιβάνια) και καπέλα (σκούφους).

Η Ελιά φαίνεται να είναι κατάφορτη με καρπό και μάλιστα να έχει και υποστυλώματα με ραβδιά στα οποία φαίνεται να ακουμπούν οι φωτογραφούμενοι.

Η πραγματική Ελιά σήμερα, μετά από σχετικές έρευνες διαπιστώθηκε ότι υπάρχει ακόμα, αλλά οπωσδήποτε είναι αρκετά ταλαιπωρημένη και σε κατάσταση τελείως διάφορη από ότι φαίνεται στην φωτογραφία.

Προσπάθειες που έγιναν από τον ΣΕΔΗΚ για ανάπλαση του δέντρου δεν τελεσφόρησαν λόγω προβλημάτων σχετικά με το ιδιοκτησιακό του καθεστώς. Αξίζει όμως να καταβληθούν προσπάθειες ώστε αυτά να επιλυθούν και το δέντρο να αναπλαστεί και ανανεωθεί ώστε σιγά-σιγά να ανακτήσει την παλιά εικόνα του.

Σχετική αναφορά για το δέντρο αυτό γίνεται και στο βιβλίο ΜΝΗΜΕΙΑΚΑ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΑ που εκδόθηκε πρόσφατα.