Στο ηλιόγερµα, που η σαγήνη των συναισθηµάτων ενορχηστρώνεται απ’το παιχνίδισµα των χρωµάτων στη θέαση του σκηνικού της δύσης, µια αιωνόβια ελιά µονάχη σ’ένα ξέκορφο, έλυσε την αιώνια σιγή και άρχισε µονόλογο, συνεπαρµένη, καθώς τα κρέπια του λυκόφωτος απλώνονταν στο έρηµο τοπίο. Μιλούσε αργά και ταπεινά, σεµνά ως είναι από τη φύση της πλασµένη. Την άκουγε η µοναξιά και η σιωπή, πιστές συντρόφισσες στο ξέκορφο απ’τα παλιά. `Ελεγε:
«… Είµαι του ήλιου η θυγατέρα
η πιο απ’ όλες χαϊδευτή,
κι η τόση αγάπη του πατέρα
σ’ αυτόν τον κόσµο µε κρατεί….
….Είµαι η ελιά η τιµηµένη…»
….«…Αυτά τα όµορφα στιχάκια τα έγραψε για τη χάρη µου κάποιος καλός περαστικός από τα πλάσµατα του ίδιου µας ∆ηµιουργού, ένας άνθρωπος…και’ γώ τους αγαπάω τους ανθρώπους γιατί από τα χρόνια τα παλιά έχουµε στεριωµένη µια καλή σχέση, σαν µου’δωσαν θέση ξεχωριστή σαν δένδρο του καλού…µου δίνουν και τους δίνω…µα για τούτα θα σας µιλήσω παρακάτω… …Μ’έκαναν σύµβολο γαλήνης, γονιµότητας, ειρήνης, µε χρησιµοποίησαν και στον αθλητισµό. `Εγιναν τα κλαδιά µου στεφάνια για να στεφανώνουν τους νικητές των Ολυµπιακών Αγώνων, και το λάδι µου ήταν το βραβείο για τους νικητές των Παναθηναϊκών Αγώνων της εποχής. Κι ένας σοφός γέρο-γιατρός, ο Ιπποκράτης, έφτιαξε πάνω από εξήντα συνταγές µε το λάδι µου για να γιατρεύει τους ανθρώπους, που το συνδύαζαν οι Έλληνες µε στάρι και κρασί. Να τι έγραφε ο γερο-Ιπποκράτης για εντριβές µε το λάδι µου: “…Το χειµώνα το λάδι εµποδίζει την ψυχρότητα…Tο καλοκαίρι η εντριβή µε λάδι και νερό µαλακώνει το σώµα και δεν το αφήνει να ζεσταθεί υπερβολικά…”. Με ζεστό λάδι αλείφονταν και οι γυναίκες που απέβαλαν και κυρίως σε περιπτώσεις προχωρηµένης εγκυµοσύνης ενώ σε περιπτώσεις µητρορραγίας δινόταν ένα µείγµα από βρασµένα φύλλα άγριας ελιάς µέσα σε ξίδι.…θυµάµαι ακόµη πως το λάδι µου δεν έλειψε κι από τις νεκρικές τις τελετές. Μάλιστα, η συνήθεια να αλείφουν το σώµα των νεκρών µε λάδι χρονολογείται απ’τα οµηρικά τα χρόνια. Όταν σκοτώθηκε στην Τροία ο Σαρπηδόνας, ο αδερφός του Μίνωα και βασιλιάς της Λυκίας, ο ∆ίας (απαρηγόρητος από το θάνατο του αγαπηµένου του γιου) έδωσε εντολή στον Απόλλωνα να βοηθήσει να τον πάρουν απ’το πεδίο της µάχης, να τον περιποιηθούν, να τον πλύνουν και να τον αλείψουν µε λάδι. Το ίδιο έκανε και η Αφροδίτη µε το άψυχο σώµα του Έκτορα. Το άλειψε µε αρωµατισµένο λάδι. Όµως, εκτός από την περιποίηση του σώµατος στις νεκρικές τελετουργίες οι οµηρικοί ήρωες χρησιµοποίησαν το λάδι µου, µαζί και το κρασί, ως νεκρική προσφορά. Μια τέτοια προσφορά έκανε ο Αχιλλέας στον Πάτρολο…
…Από τα προϊστορικά χρόνια µάλιστα, το λάδι µου το χρησιµοποίησαν και για το φωτισµό των σπιτιών και των δηµόσιων οικοδοµηµάτων. Στο ναό της Πολιάδος Αθηνάς στην Αθήνα έκαιγε «ακοίµητο λυχνάρι», σύµφωνα µε τα γραφτά του γέρο-Στράβωνα. Στις νυχτερινές τελετές που απαιτούσαν φωτισµό, ο ρόλος του λαδιού ήταν ιερός Στις νησιωτικές περιοχές του Αιγαίου, στην Κρήτη και γενικά στις περιοχές που δεν απέχουν πολύ από τη θάλασσα, οι φωτιστικοί λύχνοι δεν αποτελούσαν προνόµιο µονάχα των πλουσίων αφού χρησιµοποιούνταν και από τις φτωχότερες οικονοµικά τάξεις…Το λάδι µου, πέρα από τις χρήσεις που ανάφερα, ήταν απαραίτητο κυρίως ως βασικό διατροφικό αγαθό από την προϊστορική ακόµη εποχή. Η χρήση του στη µαγειρική εξαπλώθηκε στα κλασικά χρόνια και σήµερα (απ’ότι βλέπω και µαθαίνω) έχει αναγνωριστεί η διατροφική του αξία. …Μα πέρα απ’όλα τούτα, όταν ο Θεός έστειλε το µεγάλο του κατακλυσµό στους ανθρώπους της εποχής, ένα δικό µου µικρό κλαδάκι είχα δώσει τότε στο περιστέρι για να το δει ο γερο-Νώε και να καταλάβει πως τέλειωσε ο κατακλυσµός και υπάρχει ελπίδα. Και πολύ αργότερα, όταν ο Ιησούς έβλεπε πως πλησίαζε το τέλος Του, το δικό µου ίσκιο διάλεξε για να δροσιστεί, να κλάψει, ας ήταν δίπλα και παραδίπλα άλλα ξαδέρφια µου δένδρα. Και από τότε, δεν έλειψα για αιώνες από το καντήλι της Παναγίας και των Αγίων από τις εκκλησίες σε όλο τον κόσµο. Και οι χριστιανοί οι όπου γης µε χρησιµοποιούν στα µυστήρια της λατρείας τους. Μα και µε λίγες σταγόνες λάδι από το καντήλι του Αϊ-Νικόλα γαλήνευαν οι ναυτικοί τη θάλασσα…Μα πέρα απ’όλα τούτα, όταν λαοί ή άνθρωποι φιλιώνουν ακόµη και σήµερα, ένα κλαδάκι µου κρατούν στο χέρι, «δείγµα ειρήνης και φιλίας…»… …Όλα τούτα που ‘ξοµολογήθηκα, ήταν από ανάγκη γιατί µε στενοχωρούν οι όπου γης νέο-ανθρώποι γνωστοί µου κι άγνωστοι, καθώς, ξέροντας την αξία µου, έχουνε γίνει άπληστοι και θέλουν, µε πιέζουν να τους δίνω όλο και πιο πολλά. Για τούτο, µε ραντίζουνε µε δηλητήρια για να σκοτώσουν τα κάθε λογής ζουζούνια και ευρώτες, λες και περίµενα αυτούς να µε γλυτώσουν, αιώνες τώρα, από δαύτα. Κι όµως, αιώνες ατελείωτους ζήσαµε πλάι – πλάι µε όλα τα ζουζούνια και δε µ’εµπόδισαν να’µαι αυτή που είµαι. Και τί πετύχανε µ’όλα αυτά τα δηλητήρια; …θα σας το πω: να δηλητηριάσουνε το λάδι µου, τη γης και τον αγέρα, ακόµη το νερό που πίνουν. Και γίνονται συφοριασµένοι αυτοί και τα παιδιά τους και το λάδι µου που το’χε φάρµακο ο γερο-Ιπποκράτης, γίνεται δηλητήριο…
…«…∆εν το µπορώ να συνεχίσω…και τι να πω…Τέλειωσαν οι αρχαιο-`Ελληνες…µαζί µ’αυτούς πολλές από τις χάρες τους…και τ’είναι οι νέο-`Ελληνες στ’αλήθεια; Θα σας το πω εγώ: “Τυµβωρύχοι”…µάλιστα, “τυµβωρύχοι”. Σκύβουν, σκάβουν τη γης, βγάζουνε ένα κόκαλο απ’τους προγόνους, ένα γλυπτό, µία ασπίδα και καµαρώνουν…για τους αρχαιο-`Ελληνες! Τούτοι οι σηµερνοί, τι είναι; τι έχουνε να δείξουν στους επόµενους;….ας το σκεφτούνε…Θα’θελα µόνο να µ’αφήσουνε στην ερηµιά µου, δεν το κάνουν. Τουλάχιστον ας το’καναν σωστά, µα δεν κοτούν, σαν τους υπόταξε ο Μαµµωνάς κ’οι directives των ανάδελφων αλλόφυλων. Ένα είναι σίγουρο: ∆εν θα καθίσει στη σκιά µου άλλη φορά ο Ιησούς…πήρε τη θέση του ο Μαµµωνάς…µα ότι και να κάνει τούτος και η «παρέα» του, κανείς δε θα µπορέσει να το αµφισβητήσει πως: “είµαι η ελιά η τιµηµένη”, έχω την καταξίωση αιώνων, ας µε υποτιµάει η «πολιτική» των νέο-Κρητικών-νέο-Ελλήνων, µιας και δεν ξέρουνε τι έχασαν, τι έχουν, τι τους πρέπει…»…..
*Ο δρ Γιάννης Θ. Πολυράκης
είναι γεωπόνος – συγγραφέας
