Μια Ελλάδα ασπρόμαυρη δίχως τα φτιασίδια της πλαστικής ευμάρειας, εκείνη του Νίκου Ξανθόπουλου όπως “παρουσιάζεται” μέσα από τις ταινίες που τον έκαναν είδωλο μιας τόσο μακρινής (!) εποχής!
Αυτές οι ταινίες τον τοποθέτησαν στη συνείδηση του Έλληνα ως “το παιδί του λαού”!
Είναι εμφανέστατο σε όποιον τις παρακολουθήσει ότι είναι γεμάτες με τύπους ανθρώπων που οι πράξεις, οι συμπεριφορές και τα έργα τους καθρεπτίζουν ξεκάθαρα τους χαρακτήρες τους και δημιουργούν έναν ολόκληρο κόσμο που λειτουργεί, προσφέροντας στον θεατή τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από την αλήθεια ή έστω μία πλευρά της αλήθειας για την κοινωνία εκείνης της εποχής!
Ωστόσο αυτή η πτυχή της αλήθειας όπως ισχύει μέσα στις ταινίες του Ξανθόπουλου, ήταν ως φαίνεται και μια ολοκάθαρη αλήθεια, ωμή, προερχόμενη από τα σπλάχνα μιας μάνας Ελλάδας που προσπαθούσε να ορθοποδήσει, να επιβιώσει στις δύσκολες συνθήκες εκείνων των χρόνων!
Εδώ η τέχνη απευθυνόταν στο συναίσθημα κυρίως και δίχως να ξεπουληθεί έχω τη γνώμη – όπως πολλές φορές έχουμε δει να γίνεται!
Η έβδομη Τέχνη και η τεράστια οθόνη μάγευε τότε τους θεατές που “έβλεπαν” στις ταινίες του Ξανθόπουλου τους εαυτούς τους, τους γείτονες, τους γνωστούς τους, την ίδια τη ζωή της μικρής γειτονιάς ή του χωριού τους αλλά πρωτίστως τα παιχνίδια της μοίρας!
Οι θεατές μπορούσαν και ταυτίζονταν γιατί οι ταινίες αποτυπώνουν τις αληθείς συνθήκες, συγχρόνως δε αναγνωρίζουν την πάλη ενός “μεταξωτού ανθρώπου” ενός καλού παιδιού, σωστού άντρα με τα δεδομένα της λαϊκής κουλτούρας, ενάντια στο κακό, στο άδικο, στο ανοίκειο!
Η Ελλάδα έχει “προχωρήσει” έκτοτε!
Ο κόσμος έχει “προχωρήσει”, έχει αλλάξει, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά!
Ωστόσο στην “προχώ” εποχή μας ποια είναι τα σημερινά πρότυπα που πλασάρονται στα παιδιά μας; Με ποιους ήρωες θα μπορούσε να ταυτιστεί ο σύγχρονος Έλληνας, ειδικά στη σύγχρονη κοινωνία που εξακολουθεί να είναι άδικη, ανοίκεια· όπως είναι κοινώς παραδεκτό;