Ι.- Η Κρήτη, πρωτοπόρα πάντα σε αγώνες, με τον Δασκαλογιάννη (1770) επαναστάτησε εναντίον των Τούρκων, τουλάχιστον 51 χρόνια πριν από το 1821.
Δεν έπαψε να αγωνίζεται για την ελευθερία και ανεξαρτησία της, μέχρι το 1913, οπότε, επί κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, ενώθηκε με την Ελλάδα, μετά από πολλές εκατόμβες θυσιών.
Περιέργως, εγχειρίδια Ιστορίας και Έλληνες ιστορικοί υποτιμούν ή και αποσιωπούν το απελευθερωτικό επαναστατικό κίνημα των Κρητών κατά το 1821, που σημειώθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με εκείνο της υπόλοιπης Ελλάδας. Η διαστρέβλωση μάλιστα έφτασε και στα χείλη σύγχρονου πολιτικού (Θ. Πάγκαλου) που, ούτε λίγο ούτε πολύ, ισχυρίστηκε παλαιότερα πως κατά την εξέγερση του 1821 οι Κρήτες δεν έριξαν ούτε μια ντουφεκιά!
Ο κρητικός ξεσηκωμός κατά των Τούρκων αποφασίστηκε από τη Γενική Επαναστατική Επιτροπή των Σφακιανών στις 7 Απριλίου 1821 στα Γλυκά Νερά και στις 15 Απριλίου στην Παναγία τη Θυμιανή (φωτ.), την αποκαλούμενη και “Αγία Λαύρα” της Κρήτης.
Οι επιτυχίες των Κρητών επαναστατών στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης ανάγκασαν τους Τούρκους να κλειστούν στα μεγάλα κάστρα του νησιού (Ηρακλείου, Ρεθύμνου, Χανίων και Σητείας). Η Κρήτη ήταν σχεδόν ελεύθερη τον Μάιο του 1822, όταν ο Τούρκος Σουλτάνος Μαχμούτ ο Δ’ κάλεσε εσπευσμένα σε βοήθεια τον Αιγύπτιο Μωχάμεντ Αλη. Ακολούθησαν επιτυχίες και αποτυχίες…
ΙΙ. -Μόνο ύστερα από πολυαίμακτο δεκαετή αγώνα και ουσιαστικά χωρίς τη βοήθεια από την Ελλάδα -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- η επανάσταση στην Κρήτη κατέληξε, με τεράστιες θυσίες, χωρίς δυστυχώς δικαίωση.
Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (22 Ιανουαρίου 1830) -η πρώτη επίσημη, διεθνής διπλωματική πράξη που αναγνώριζε την Ελλάδα ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος- άφηνε την Κρήτη εκτός των ορίων του νέου ελληνικού κράτους. Μάλιστα την εγκατέλειπε στην απόλυτη δικαιοδοσία του Σουλτάνου με την ψευδή αιτιολογία ότι στο Πρωτόκολλο συμπεριελήφθησαν μόνο οι επαναστατημένες περιοχές της χώρας, ενώ η Κρήτη θεωρήθηκε -κατά αγγλική απαίτηση- ότι “δεν εκινήθη παντάπασιν”!
Η αδυναμία λοιπόν της ελληνικής πολιτικής να επιβάλει την ένωση της Κρήτης με το νέο ελληνικό κράτος και η αγγλική πολιτική που ήθελε την Κρήτη αποκλειστικά “αγγλική βάση” για την εξάπλωση της επιρροής της στη Μέση Ανατολή, συνετέλεσαν σ’ αυτήν τη δραματική εξέλιξη.
Επιπλέον, η αγγλική πολιτική θεωρούσε ότι ο Καποδίστριας, ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ήταν πράκτορας των Ρώσων! Έτσι, σε περίπτωση ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, ο Καποδίστριας θα διευκόλυνε την κάθοδο των ανταγωνιστών της Αγγλίας (τους Ρώσους) στο Αιγαίο!
Εξάλλου υπήρχαν και “αγγλόφιλοι” καλοθελητές Έλληνες πολιτικοί που υποστήριζαν τις αγγλικές θέσεις.
Η Αγγλία θεωρούσε τον έλεγχο της Κρήτης -όπως συμβαίνει σήμερα με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ- υψίστης σημασίας για την υποστήριξη των συμφερόντων της στη Μεσόγειο. Η θέση του νησιού, το καθιστούσε «κλειδί του ελληνικού αρχιπελάγους» που μαζί με την Κύπρο αποτελούσαν «τα κλειδιά της Αιγύπτου».
Τα βιβλία ιστορίας, που σήμερα ένοχα σιωπούν τα γεγονότα της Κρήτης, οφείλουν να αναδείξουν και να εκλαϊκεύσουν όλα τα σχετικά με την κρητική επαναστατική περιόδου 1770-1843 (γεγονότα, ονόματα, θυσίες), μέχρι την περίοδο που ένας άλλος Κρητικός, ο μαχητής της Γραμπούσας Δημήτριος Καλλέργης (1803-1867), μαζί με τον Μακρυγιάννη επέβαλαν στο βασιλιά Όθωνα, τη νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, την αποδοχή του πρώτου συντάγματος της χώρας…
Στο 40ο επεισόδιο, ελπίζουμε σε ομαλή επανεκκίνηση της αγοράς και… μετακομίζουμε για ασφάλεια σε τέρμιναλ αεροδρομίου!
