Στην Ελλάδα της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και της κοινωνικής αναταραχής, είναι σήμερα αναγκαίο, περισσότερο παρά ποτέ, να επαναπροσδιορίσουμε τις παθογένειες αλλά και τις παλινωδίες, που δυσκολεύουν αφάνταστα την έξοδο της χώρας μας από το τούνελ.
Επισημαίνω παρακάτω τα εξής, κατά τη γνώμη μου, εμπόδια:
Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και η υψηλή φορολογία που έχει επιβληθεί εξακολουθούν δυστυχώς να εμποδίζουν την οικονομία μας να διαγράψει την αναγκαία σταθερή πορεία.
Το δημόσιο χρέος εξακολουθεί να μην είναι διαχείρισιμο. Αν και το 2012 έγινε «κούρεμα» ύψους 100 δισ. ευρώ, η οφειλές μας στις 30.04.2019 ανέρχονταν σε 355 δισ. ευρώ περίπου. Σημειωτέον ότι το 2010 το δημόσιο χρέος ανερχόταν σε 320 δισ. ευρώ περίπου.
Ο κρατισμός, όμως, καλά κρατεί. Τα στοιχεία στη δεκαετία της κρίσης δείχνουν ότι οι κρατικοί οργανισμοί αυξάνονται αντί να μειώνονται, όπως θα ήταν ορθό στη βάση του περιορισμού των δαπανών του Δημοσίου.
Το υπερπλεόνασμα που διανέμεται δεν έχει παραχθεί από μια αναπτυξιακή θετική πορεία της χώρας μας. Δεν έχει παραχθεί από μια δυνατή οικονομία. Δυστυχώς προέρχεται από μη καταβολή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου στους προμηθευτές, στην καθυστέρηση εκκαθάρισης χιλιάδων συντάξεων του Δημοσίου, αλλά και καθυστερήσεις στην επιστροφή φόρων στις επιχειρήσεις.
Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν την δυσβάσταχτη φορολογία με τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές και περιμένουν να ανασάνουν από την ήδη ψηφισθείσα νομοθετική ρύθμιση των 120 δόσεων αλλά και επιπρόσθετα προσδοκούν με βάση την κοινή λογική σε μια δίκαιη νομοθέτηση ώστε να μην καταβάλουν τον ΦΠΑ εκδοθέντων τιμολογίων, εάν αντίστοιχα δεν τα έχουν, ήδη πληρωθεί.
Η χώρα μας δυστυχώς εξακολουθεί να παραμένει «πρωταθλητής» με σημαντική διαφορά από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα κόκκινα δάνεια, αλλά και την ανεργία.
Τα κόκκινα δάνεια είναι η μεγάλη τροχοπέδη και της μηχανής της οικονομίας και του Τραπεζικού συστήματος της. Ειδικά τα κόκκινα δάνεια που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των Ελληνικών τραπεζών συνιστούν σοβαρό πρόβλημα στα θεμέλια του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο μέσος όρος των κόκκινων δανείων στην Ευρωζώνη ανήλθε στο τέλος του 2018 στο 4,5 % των χορηγηθέντων δανείων, ενώ στη χώρα μας ανέρχεται σε 44,8 %. Για παράδειγμα: Κύπρος 34,1%, Πορτογαλία 12,4%, Ιταλία 9,7%, Ισπανία 4,2%, Γαλλία 3%, Γερμανία 1,7% και Σουηδία 1%. Σημειωτέον, ότι τα κόκκινα δάνεια αξιολογούνται ως η βασική αιτία για υψηλά και απαγορευτικά spreads, που δεν επιτρέπουν στην χώρα μας μια άνετη έξοδο στις αγορές. Αυτό, το μεγάλο αγκάθι του τραπεζικού συστήματος αντικατοπτρίζεται στο ταμπλό του χρηματιστηρίου. Οι τράπεζες επεξεργάζονται σχέδια μείωσης των κόκκινων δανείων και έχουν κάνει σημαντικά βήματα, αλλά ο μεγάλος όγκος των κόκκινων δανείων εξακολουθεί να υφίσταται.
Για αυτό τον λόγο, απαιτείται άμεση και δραστική μείωση των κόκκινων δανείων. Σε αντίθετη περίπτωση, οι τράπεζες αλλά και το ελληνικό δημόσιο θα βρεθούν στην δυσάρεστη θέση να αντιμετωπίσουν την ανάγκη εξεύρεσης και εισφοράς νέων κεφαλαίων. Μια τυχόν τέτοια εξέλιξη θα είναι όχι μόνον δυσάρεστη αλλά και με απρόβλεπτες συνέπειες για την ήδη χειμαζόμενη Ελληνική Οικονομία.
Παρά το γεγονός ότι «βγήκαμε από τα μνημόνια» δυστυχώς εξακολουθούμε να δανειζόμαστε με υψηλά επιτόκια περίπου 4% ενώ άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρος κατάφεραν μετά την κρίση που πέρασαν να δανείζονται σήμερα με 1,0% – 1,5% και να συμβάλλουν ουσιαστικά στην μακροχρόνια αναπτυξιακή πορεία της χώρας τους.
Η ανεργία στη χώρα μας με στοιχεία της Eurostat Φεβρουαρίου 2019, αν και έχει σημαντικά μειωθεί σε ποσοστό 18,6% και σε απόλυτο αριθμό οι άνεργοι στη χώρα μας ανέρχονται σε 872.000 εξακολουθεί να είναι η χειρότερη επίδοση ανεργίας στην Ευρωζώνη. Οι καλύτερες επιδόσεις με βάση τον ενεργό πληθυσμό καταγράφηκαν στην Γερμανία 3,2%, Ολλανδία 3,3%, Μάλτα 3,5% Εσθονία 4,1% Αυστρία και Σλοβενία με ποσοστά 4,7% και 4,4% αντίστοιχα. Επιπρόσθετα η χώρα μας δυστυχώς κατέγραψε και τα μεγαλύτερα ποσοστά στους νέους ανέργους με 38,8%, Ισπανία 32,7% και τα χαμηλότερα η Γερμανία και Ολλανδία 5,3% και 6,4% αντίστοιχα.
Οι επενδύσεις που θα μπορούσαν να φέρουν την ανάκαμψη συναντούν αξεπέραστα εμπόδια.
Απαιτούνται δραστικές περικοπές φόρων ,αλλά και δημοσίων δαπανών, μικρότερη κρατική παρέμβαση και σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές με πρώτη τη δραστική μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Οι επενδύσεις παρεμποδίζονται από τη γραφειοκρατία, την έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού αλλά και την αργοκίνητη δικαιοσύνη.
Η ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας έχει να αντιμετωπίσει εκτός των άλλων, το ευνοϊκότερο φορολογικό και ασφαλιστικό καθεστώς των γειτονικών βαλκάνιων χωρών, που ως γνωστό βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό από ό,τι ισχύει στη χώρα μας.
Η αναξιοκρατία στον Δημόσιο Τομέα και μη αντικειμενική αξιολόγηση των στελεχών του συμβάλλει ουσιαστικά στη μη παραγωγική απόδοση τους, με συνέπεια ο δημόσιος τομέας να εξακολουθεί να υπολειτουργεί και να απέχει σημαντικά από την ανταγωνιστικότητα του ιδιωτικού τομέα.
Στις παθογένειες και τις παλινωδίες που δυσκολεύουν την έξοδο από την κρίση στον τόπο μας προσθέτω, τέλος, τη λανθασμένη διαχείριση των διαδοχικών κυβερνήσεων της χώρας, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, που επέτρεπε την αύξηση των δημοσίων δαπανών με ρυθμούς πιο γρήγορους από αυτούς της ανάπτυξης.
