Ελληνοϊταλικός πόλεμος του ’40

Πολλά γράφονται κάθε χρόνο αυτές τις μέρες για τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Τα σχετικά κείμενα, σχεδόν όλα, είναι αυτά που έχουμε ξαναδιαβάσει.
Σήμερα θα προσπαθήσουμε να δούμε τον πόλεμο εκείνο από τη σκοπιά των στενών συνεργατών του Ιταλού δικτάτορα. Και ξεκινούμε από το λακωνικό ανακοινωθέν του Ιταλικού Γενικού Στρατηγείου που ανήγγειλε επίσημα την έναρξη του πολέμου εναντίον της Ελλάδας: «Την χαραυγήν της χθες, 28ης Οκτωβρίου τα εν Αλβανία σταθμεύοντα στρατεύματά μας διέβησαν την Ελληνικήν μεθόριον και εισεχώρησαν διά διαφόρων σημείων εις το εχθρικό έδαφος. Η προέλαση συνεχίζεται…».
Ολοι οι Ιταλοί αρμόδιοι ήταν βέβαιοι πως θα πραγματοποιήσουν μια κεραυνοβόλο επιτυχία, όπως εκείνες που είχαν καταπλήξει τον κόσμο οι Γερμανοί.
Η φασιστική προπαγάνδα είχε καλλιεργήσει πως οι Ελληνες δεν θα αντέτασσαν σοβαρή αντίσταση. Ολοι εφαντάζοντο πως επρόκειτο για έναν στρατιωτικό περίπατο. Η αναχώρηση των τμημάτων για το μέτωπο κατά τον στρατηγό Ράντσα είχε λάβει τον χαραχτήρα αληθινής γιορτής. Ολοι οι στρατιώτες αποχαιρετούσαν τους φίλους των με την κραυγή «αριβερντέρτσι μετά δύο εβδομάδες». Ο υπουργός Εξωτερικών Τσιάνο γράφει στο ημερολόγιό του την 29η Οκτωβρίου: «Ο καιρός είναι άσχημος, αλλά η προέλασις συνεχίζεται. Ουδείς κινείται διά να βοηθήσει τους Ελληνες…».
Το ίδιο αισιόδοξο πνεύμα μαρτυρούν και τα πολεμικά ανακοινωθέντα του Ιταλικού Γενικού Στρατηγείου: «Τα ημέτερα στρατεύματα συνεχίζουν την προέλασίν τους εντός του Ελληνικού εδάφους…».
Ο Μουσολίνι ικανοποιημένος από την έκβαση των επιχειρήσεων ανέθεσε στον στρατηγό Πρίκολο να μεταβεί στην Αλβανία και να επιδώσει στον εκεί αρχιστράτηγο Πράσκα συγχαρητήρια επιστολή.
Ο Πράσκα απευθυνθείς στον Πρίκολο του είπε: «Δύναστε να ανακοινώσετε στον Ντούτσε πως πρέπει να είναι εντελώς ήσυχος πως θα γίνουν όπως θέλει. Πιστεύω πως σε τρεις ημέρες θα είμαστε στα Γιάννενα και σε μια εβδομάδα στην Πρέβεζα. Οι Ελληνες ετράπησαν σε φυγή».
Ομως στις 6 Νοεμβρίου ο Τσιάνο γράφει στο ημερολόγιό του: «Ο Ντούτσε είναι δυσαρεστημένος από την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Είναι γεγονός πως σήμερα 8η μέρα του πολέμου η πρωτοβουλία περιήλθε στον εχθρό. Δεν νομίζω πως φτάσαμε στο σημείο να χτυπάμε το κεφάλι μας, αν και πολλοί άρχισαν να το πράττουν».
Στις 9 Νοεμβρίου τη διοίκηση των Ιταλικών στρατευμάτων στην Αλβανία αναλαμβάνει ο Ουλμπάντο Σοντού αντικαθιστώντας τον Πράσκα. Μετά την ανάληψη της ηγεσίας του Ιταλικού στρατού στην Αλβανία από τον Σοντού ο Τσιάνο γράφει: «Οι ειδήσεις είναι καλύτεραι. Η Ελληνική επίθεσις εξασθενεί εις όλους τους τομείς. Η κατάστασις είναι στάσιμος. Η Ελληνική επίθεσις έχασε την ορμή της και βαίνει προς εξασθένηση».
Ομως τη 14η Νοεμβρίου εξαπολύεται γενική Ελληνική αντεπίθεση σ’ όλο το μέτωπο και οι Ιταλικές δυνάμεις υποχωρούν από τον Καλαμά μέχρι την Ερσέκα και την Κοριτσά.
Στις 17 Νοεμβρίου ο Αρμελίνη γράφει: «Η κατάσταση εις Αλβανία είναι σοβαρή…».
Και συνεχίζει στις 19 Νοεμβρίου: «Ολόκληρο το μέτωπο πιέζεται και υποχωρεί από τον Καλαμά μέχρι την Ερσέκα και την Κοριτσά». Και οι καταθλιπτικές πληροφορίες για τους Ιταλούς πολλαπλασιάζονται.
Στις 28 Νοεμβρίου ο Τσιάνο γράφει: «Ασχημα τα νέα από την Αλβανία. Η Ελληνική πίεση συνεχίζεται, ενώ η δική μας αντίσταση εξασθενεί…».
Στις 30 Νοεμβρίου ο Μουσολίνι συγκαλεί υπουργικό συμβούλιο και εκθέτει στους απληροφόρητους υπουργούς την κατάσταση στο μέτωπο: «Η κατάσταση είναι σοβαρά. Δεν αποκλείεται μάλιστα να αποβεί δραματική…». Και οι εξελίξεις επαληθεύουν τις δυσοίωνες προβλέψεις του Ιταλού δικτάτορα.
Τέλος ο Αρμελίνη στο ημερολόγιό του στις 4 Δεκεμβρίου γράφει: «Η κατάσταση εις την Αλβανία πάντοτε σοβαρά, ήδη επιδεινούται. Αντιστάμεθα όπως μπορούμε με όλα τα στρατεύματά μας τα οποία από σαράντα ημερών μάχονται με ελλιπή μέσα(!) Εξακολουθούμε να εξαποστέλουμε εις Αλβανία τάγματα επί ταγμάτων άνευ καταλλήλων μέσων. Υπό τοιαύτας συνθήκας εισέρχονται εις την κάμηνον του μετώπου διά να καταστραφούν ταχέως.
Οι Ελληνες προελαύνουν πάντοτε με μονάδας οργανικάς, νέας και μαχητικάς. Από της μιάς στιγμής εις την άλλη δυνατό να επέλθει η πλήρης κατάρρευση η οποία να μας φέρει εις την θάλασσα χωρίς να έχωμε τα μέσα να πραγματοποιήσωμε μία δεύτερη Δουνκέρκη» (λιμάνι των γαλλικών παραλίων της Μάγχης όπου εσώθησαν 355.000 Αγγλογάλλοι ναυτικοί τον Μάη του 1940 από τον εγκλωβισμό των Γερμανών).
Και τη ζοφερή για τους Ιταλούς εικόνα της μέρας αυτής, της 4ης Δεκεμβρίου 1940, ολοκληρώνει η λακωνική ομολογία του Καβαλιέρο: «Ευρισκόμεθα πάλι στην ίδια κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στο Καπαρέττο» (πόλη της Αυστρίας, σύμβολο οικτράς ήττας των Ιταλών κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο). Η ομολογία αυτή αξιολογεί νομίζουμε καλύτερα παντός άλλου το Ελληνικό θαύμα του 1940.