«Το καλύτερο ελληνόγλωσσο δοκίμιο για το ποδόσφαιρο (“Αγιαξ για πάντα”) ανήκει στον Μανώλη Αναγνωστάκη, “τον πρύτανη των ελλήνων ποδοσφαιρολόγων”».
Aυτό τονίστηκε στη φετινή ετήσια εκδήλωση μνήμης για τον ποιητή και αγωνιστή του λαού, Μανώλη Αναγνωστάκη, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου στην πλατεία του Ιερού Ναού της Παναγίας των Ρούστικων από τον Πανελλήνιο Όμιλο Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου, τον Δήμο Ρεθύμνου, το Πνευματικό Πολιτιστικό Κέντρο και Βιβλιοθήκη Ρούστικων “Ανέστης και Μανώλης Αναγνωστάκης, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ρούστικων και τον Α.Ο. “Φλόγα Ρούστικων.
Η εκδήλωση είχε τίτλο: “Εμείς οι ποδοσφαιρόφιλοι…” καθώς ο αείμνηστος ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης αγαπούσε το ποδόσφαιρο.
Η εκδήλωση άρχισε με χαιρετισμούς, αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης για τις αρχαιρεσίες του Ομίλου Φίλων Μανώλη Αναγνωστάκη.
Χαιρετισμούς απηύθυναν, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή, ο Δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ρούστικων, Αλέξανδρος Αγγελάκης και η πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη, Έμμυ Παπαβασιλείου η οποία υπογράμμισε μεταξύ άλλων απευθυνόμενη στον κόσμο: «Είμαι σίγουρη ότι οι περισσότεροι από εσάς όταν ακούσατε το θέμα της εκδήλωσης θα εκπλαγήκατε. Την ίδια απορία είχα κι εγώ. Τι είναι επιτέλους αυτό που έχει το ποδόσφαιρο και γοητεύει τόσο πολύ τον Αναγνωστάκη και όχι μόνο αυτόν αλλά και τόσους άλλους διανοούμενους εντός και εκτός Ελλάδας;”».
Πρώτος ομιλητής ήταν ο καθηγητής του ΑΠΘ, Δημήτρης Κόκορης ο οποίος τόνισε ότι «το καλύτερο ελληνόγλωσσο δοκίμιο για το ποδόσφαιρο ανήκει στον Μανώλη Αναγνωστάκη, “τον πρύτανη των ελλήνων ποδοσφαιρολόγων”. Ο Αναγνωστάκης με το δοκίμιο “Αγιαξ, για πάντα”, το οποίο υπογράφει ως “Αλ. Καμής”, αιφνιδιάζει την “πολιτικά ορθή” ελληνική διανόηση και αποενοχοποιεί ορισμένες βασικές πτυχές του λαοφιλέστερου παγκοσμίως αθλήματος σε μια εποχή (μέσα της δεκαετίας του 1980) που διατηρούσε έως ένα βαθμό την κεκτημένη ταχύτητα της μεταπολιτευτικής πολιτικοποίησης και την απαξίωση του ποδοσφαίρου από την αρνητική σκέψη. Ο Αναγνωστάκης καταθέτει την αγάπη του για το ποδόσφαιρο ( χαρακτηριστική η κλητική προσφώνηση: “φίλοι που ζήσαμε και γεράσαμε στα γήπεδα”) και υπογραμμίζει τον θαυμασμό του για την περίφημη ολλανδική ομάδα της δεκαετίας του 1970, χωρίς να παρακάμπτει τις σκοτεινές – αρνητικές πλευρές του ποδοσφαίρου και χωρίς να απέχει από το πεδίο του κοινωνικού προβληματισμού. Στην ουσία το θέμα του είναι ενδοποδοσφαιρικό: καταγγέλλει την κατάπνιξη της φαντασίας, του αγωνιστικού αυθορμητισμού και την υποκατάσταση τους από τη μέχρι κεραίας οργανωμένη σκοπιμότητα για το αποτέλεσμα, γεγονός που οδήγησε όλες τις ομάδες να παίζουν παρόμοια, “επαγγελματικά” και ανέμπνευστα”».
Η δημοσιογράφος – νομικός, Βάσω Μώραλη σημείωσε: «Αν δεν μας κάνει εντύπωση το ότι οι γυναίκες θαυμάζουν το άγαλμα π.χ. του Δισκοβόλου του Μύρωνα ή τη Νίκη της Σαμοθράκης ή τις σκηνές από την Γιγαντομαχία στις μετόπες του Παρθενώνα ή μια θαυμάσια εμφάνιση των μπαλέτων Μπολσόι ή ένα κινηματογραφικό αριστούργημα, ένα καθιερωμένο έργο Τέχνης δηλαδή, γιατί θα έπρεπε να μας κάνει εντύπωση (πολύ περισσότερο να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό, με λοιδορίες ή με απορριπτική διάθεση) ο θαυμασμός, η αγάπη των γυναικών για το ποδοσφαιρικό θέαμα; Τι φυσικότερο από το να απολαμβάνουμε, εξίσου γυναίκες – άνδρες ή άλλου φύλου συνάνθρωποι μας, ένα ωραίο θέαμα, που μας προκαλεί έντονα συναισθήματα (ενθουσιασμό, χαρά, θαυμασμό, λύπη, στεναχώρια) καθώς το αντικρίζουμε!… Μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση, ιδιαίτερα σε υψηλού επιπέδου διοργανώσεις, προσφέρει πληθώρα και ποικιλία συγκινήσεων, που δοκιμάζουν ακόμα και τις αντοχές παικτών και θεατών…».
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιάννης Ζαϊμάκης σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «πάντα εξάλλου θα υπάρχουν στιγμές όπως αυτή η συνάντηση ποδοσφαιρόφιλων με τους ανθρώπους της τέχνης για να μας θυμίζουν τα λόγια του Αναγνωστάκη “την έμπνευση, τη γοητεία του απροόπτου, τον αυθορμητισμό που γίνεται σοφία και τη σοφία που φαντάζει σαν αυθορμητισμός, το ποδόσφαιρο που μπορεί να είναι το πιο μοντέρνο χορογραφικό έργο Τέχνης”, συμβατό θα πρόσθετα με τις επαναστατικές πρωτοπορίες που μας είχαν γοητεύσει στα χρόνια της νιότης, αυτές που καταργούν τα όρια της τέχνης με την πραγματική ζωή σε αυτό το στροβιλισμό των σωμάτων που αναζητούν την αρμονία των κινήσεων στο χώρο του γηπέδου. Ευελπιστώ πως τέτοιες συναντήσεις για αυτήν την χαρούμενη επιστήμη των καταφρονεμένων μπορεί να μας βοηθήσει να σκεφτούμε για το πώς ο κόσμος αυτός θα μπορούσε να αλλάξει και πως η επανιδιοποίηση των κοινών του λαϊκού ποδοσφαίρου θα μπορούσε να είναι μέρος αυτής της πολιτισμικής αλλαγής».
Παρέμβαση με τίτλο «Απότιση τιμής στον ποδοσφαιρόφιλο Μανόλη Αναγνωστάκη. Μέσι για πάντα» του Νάσου Βαγενά, ομότιμου καθηγητή του ΕΚΠΑ, παρουσίασε στην εκδήλωση ο Γιάννης Δημητρακάκης, μέλος του Δ.Σ. του Ομίλου Φίλων Μανώλη Αναγνωστάκη, ο οποίος σημείωσε: «Το γεγονός ότι στο ερώτημα “ποιος είναι ο κορυφαίος σήμερα ποδοσφαιριστής του κόσμου, ο Μέσσι ή ο Ρονάλντο” οι γνώμες των ποδοσφαιρόφιλων, παγκοσμίως διίσταται, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Διότι παρά τα γραφόμενα περί τέλους της μετανεοτερικότητας και περί εισόδου σε μια μετα-μεταμοντέρνα εποχή, αισθητικώς βρισκόμαστε ακόμη στην περιοχή του μεταμοντέρνου. και μόνο το ότι οι μισοί από όσους απαντούν στο ερώτημα προτιμούν τον Ρονάλντο είναι δηλωτικό της καλλιτεχνικής παρακμής της εποχής μας…».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης την οποία συντόνισε το μέλος του Δ.Σ. του Ομιλου Φίλων του Μαν. Αναγνωστάκη, Μιχ. Γ. Μπακογιάννης, ο ηθοποιός Κωστής Καπελώνης διάβασε τα κείμενα του Μαν. Αναγνωστάκη «Άγιαξ, για πάντα Άγιαξ» και «Σελίδες από την ποδοσφαιρική αυτοβιογραφία μου».
