Η Aναδρομή. Ο Απολογισμός. Η στιγμή που κάθε άνθρωπος, με ένα απλό “βλεφάρισμα”, είναι σε θέση να ανακαλέσει στη μνήμη του και να ανασυνθέσει μνήμες, εικόνες, στιγμές και μορφές, γεγονότα της καθημερινότητας και του δημιουργικού αγώνα, στον τομέα όπου επέλεξε ή τάχθηκε να υπηρετεί. Η στιγμή που κάθε άνθρωπος είναι σε θέση να ατενίσει την πορεία της ζωής του, την προσωπική του Διάβαση.
Συνήθως η διεργασία αυτή συνδέεται με το κλείσιμο κάποιου κύκλου, αν και αυτό δεν είναι απαραίτητο. Το αντίθετο μάλιστα, όσο διευκολύνεται η αναδρομική σκέψη, τόσο εμπλουτίζεται το ευρύτερο γνωσιακό πεδίο μας με νέα χρώματα και προοπτικές, τόσο ενισχύεται η συναισθηματική προσφορότητα και αντίληψη του ατόμου.
Συνήθως, επίσης, ο κύκλος της ζωής μας αναλύεται σε επιμέρους κύκλους αλληλοεφαπτόμενους, που αντιστοιχούν σε διαφορετικά πεδία (απώτερης και παρούσας οικογενειακής ζωής, εργασίας, παράλληλων συστηματικών ενασχολήσεων με βάση επιμερισμένα ενδιαφέροντα, κοινωνικής συναναστροφής, κοινωνικού προβληματισμού και δράσης, κ.λπ.).
Ο Δρ Εμμανουήλ Παπαδάκης, ο Μανώλης Παπαδάκης όπως τον γνωρίσαμε οι συνεργάτες του στον χώρο της Νοσοκομειακής Ιατρικής, περιλαμβάνει στοιχεία από αυτούς τους κύκλους στο βιβλίο του, το οποίο,όπως ο τίτλος υποδηλώνει, έχει χαρακτήρα αυτοβιογραφικό.
Η έγχρωμη φωτογραφία του Φρε στο εξώφυλλο του βιβλίου, όπου, ανάμεσα στα πολλά κτίσματα διακρίνεται ο ιστορικός ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, σηματοδοτεί τον τόπο εκκίνησης και διαμόρφωσης μιας διαδρομής ζωής.
Το πρώτο από τα πολλά και ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου αναφέρεται στον Μιχαήλ Ιωάννου Παπαδάκη, ιατρό της εποχής και πατέρα του συγγραφέα, με καταγωγή από τον Κουρνά,ο οποίος μετά τη λήψη του πτυχίου του εργάστηκε άοκνα και ευδόκιμα στον Φρε, κατόπιν σχετικής παράκλησης και αιτήματος των Φρεδιανών. Το μεγάλο αυτό χωριό του Αποκόρωνα είχε μεγάλο έλλειμμα πρωτοβάθμιας περίθαλψης και απόλυτη ανάγκη από την παρουσία ιατρού. Εκεί, λοιπόν, εγκαταστάθηκε ο Μιχαήλ Παπαδάκης. Εκεί δημιούργησαν, με τη Μαριάνθη Μανούσακα από τον Βαφέ, την οικογένειά τους. Απέκτησαν δύο παιδιά, την Ηλέκτρα και τον Μανώλη. Το 1945 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην οικία της στα Χανιά.
Το κεφάλαιο αυτό κλείνει με την αναφορά του Μανώλη Παπαδάκη στη δημιουργία της δικής του οικογένειας, με σύντροφο ζωής τη φαρμακοποιό και δραστήρια επιχειρηματία Τούλα (Ευστρατία) Παπαδάκη, την αρμονική συμπόρευσή τους και τον ερχομό στη ζωή των τριών παιδιών τους (Μιχάλης, Μανώλης, Κυριάκος), που σήμερα ασχολούνται δημιουργικά στον επιστημονικό και επιχειρηματικό κλάδο.
Στοιχεία σημαντικής έκφρασης στο βιβλίο είναι οι μαυρόασπρες φωτογραφίες εποχής που συνοδεύουν τα αρχικά κεφάλαια, όσο και η ροή της αφήγησης του συγγραφέα, καθώς ανατρέχει στον παρελθόντα χρόνο. Η πρώτη παιδική ηλικία, τα χρόνια στο Δημοτικό και το εξατάξιο γυμνάσιο, πάντοτε με αφοσίωση στην αναζήτηση της γνώσης: “…Πάντα διάβαζα πολύ, με αποτέλεσμα να είμαι επιμελητής και να προάγομαι με άριστα άνω του 19. Γι΄αυτό ήμουν και σημαιοφόρος στις παρελάσεις μ;αζί με άλλους συμμαθητές, επίσης πολύ καλούς…”.
Τα φοιτητικά χρόνια διέπονται από την ίδια έφεση για μάθηση και πρόοδο στην επιστημονική γνώση. Στο διάστημα αυτό διαμορφώνονται φιλίες μιας ζωής με συμφοιτητές και μετέπειτα συναδέλφους από τα Χανιά. Ακολουθεί η αναφορά του συγγραφέα στα χρόνια της στρατιωτικής θητείας, στα χρόνια μετά τη λήψη της ειδικότητας της Παθολογίας και της εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής, στη θητεία του ως βοηθού και επιμελητή κοντά σε διακεκριμένους πανεπιστημιακούς δασκάλους και κορυφαία νοσοκομεία της εποχής εκείνης. Το 1975 ο Μανώλης Παπαδάκης ανέλαβε τη διεύθυνση της Β΄Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Χανίων. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα το νοσοκομείο στελεχωνόταν και με άλλους πανεπιστημιακούς επιμελητές, καθένας από τους οποίους, στον τομέα της ειδικότητάς του, έγραψε τη δική του ιστορία στην αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών και του κύρους του Νοσοκομείου Χανίων.
Στους ιατρούς των λιγοστών τότε κλινικών του Νοσοκομείου, οι οποίοι προσέφεραν υπηρεσίες με πνοή, αφοσίωση και οδηγό τη μεγάλη κλινική εμπειρία, προστέθηκαν τα νέα αυτά στελέχη τα οποία ανέλαβαν διευθυντικές θέσεις και συνεργάστηκαν άψογα με τους προαναφερθέντες. Ο Μανώλης Παπαδάκης αναμφίβολα υπήρξε ένα διακεκριμένο στέλεχος του Νοσοκομείου Χανίων, με ολιστική ματιά σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας σε σχέση με πολλούς τομείς και με άριστες εκπαιδευτικές ικανότητες.
Στα χρόνια της θητείας του ως Διευθυντή στο Νοσοκομείο Χανίων και μέχρι το 1986, οπότε υπέβαλε την παραίτησή του για λόγους διαφωνίας με τον τρόπο λειτουργίας του Ε.Σ.Υ., ο Μανώλης Παπαδάκης, ο οποίος το 1977 έλαβε και τον τίτλο της ειδικότητας της Νεφρολογίας, δημιούργησε τη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού, η οποία προσέφερε μέγιστες υπηρεσίες στο νομό -και όχι μόνο. Η επιστημονική διαδρομή του εξακολούθησε να εμπλουτίζεται με πλήθος επιστημονικών εργασιών ενώ αργότερα, μετά τον θάνατο του επίσης διακεκριμένου Προέδρου της Ιατρικής Εταιρείας Χανίων Οδυσσέα Καλλιγιάννη, ανέλαβε καθήκοντα Προέδρου και εργάστηκε ακάματα για τους σκοπούς της Εταιρείας. Διοργάνωσε σημαντικά επιστημονικά Συνέδρια, σε αρκετά από τα οποία προήδρευσε. Χαρκτηριστικό της διαδρομής του υπήρξε η αγάπη του για το μοίρασμα της γνώσης, το ενδιαφέρον του για τη μεταλαμπάδευση όχι μόνο νεότερων επιστημονικών γνώσεων, αλλά και αδιαπραγμάτευτης αξίας στοιχείων της κλασσικής Κλινικής Παθολογίας. Ο Μανώλης Παπαδάκης, όπως πολύ σωστά είχε επισημάνει σε σχετικό έγγραφό του ο καθηγητής Γ. Κ. Δάικος, είχε τη “στόφα” του Δασκάλου και θα μπορούσε να προσφέρει πολλά ως Καθηγητής σε Ιατρικές Σχολές.
Ο Μανώλης Παπαδάκης μετά την αποχώρησή του από το Νοσοκομείο Χανίων προσέφερε τις υπηρεσίες του ως Διευθυντής του Παθολογικού Τομέα στην Κλινική “Ίασις” , του φίλου και συναδέλφου του Ηλία Γαβριλάκη. Μέχρι σήμερα, εξακολουθεί πρόθυμα να δέχεται, να εξετάζει και να συμβουλεύει παλαιούς ασθενείς του.
Αξιομνημόνευτη, ανάμεσα στα πεπραγμένα του, είναι η θητεία του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (Νομαρχιακός Σύμβουλος- Πρόεδρος Νομαρχιακού Συμβουλίου Χανίων), όπου η πάντοτε οξυδερκής ματιά του οδηγούσε στη διατύπωση συγκροτημένων ιδεών και αξιόλογων προτάσεων. Συνέβαλε στα βήματα για την ίδρυση του νέου Νοσοκομείου Χανίων και δεν έπαψε να ασχολείται με θέματα γύρω από την εύρυθμη λειτουργία του Ε.Σ.Υ.
Εμείς, όσοι είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε μαζί του αρχικά ως ειδικευόμενοι βοηθοί στην Κλινική της οποίας ηγείτο και αργότερα ως Επιμελητές στην ίδια αυτή Κλινική, έχουμε να θυμόμαστε τον Μανώλη Παπαδάκη /εμβληματικό εκπρόσωπο της Κλινικής Ιατρικής. Έχουμε να θυμόμαστε την ουσιαστική ενασχόλησή του με τον ασθενή, την προσεκτική προσέγγισή του (χαρακτηριστική ήταν η, εκ πρώτης όψεως παράδοξη, προσφώνηση “Θειά” σε γυναίκες ασθενείς αρκετά νεότερης από τον ίδιο ηλικίας, προσφώνηση η οποία κατά κάποιον τρόπο αναιρούσε την επιφυλακτικότητα και ανασφάλεια των εξεταζομένων, ενώ παράλληλα ενίσχυε την εμπιστοσύνη προς τον εξετάζοντα). Έχουμε, επίσης, να θυμόμαστε τη φιλόξενη διάθεσή του και την άψογη συνεργασία του με εξωνοσοκομειακούς ιατρούς, ξεχωριστούς ανθρώπους του τόπου, κάποιοι από τους οποίους δεν παρέλειπαν, μεταμεσημβρινές ώρες και μετά το πέρας του ωραρίου εργασίας των, να έρχονται στο γραφείο ιατρών της Κλινικής για να ακούσουν, με πολύ ενδιαφέρον, το μάθημα-επιστημονική συζήτηση της ημέρας.
Όλα αυτά και πολλά ακόμη (επιστημονικές εργασίες, εισηγήσεις και διαλέξεις, ερευνητικό έργο) είναι δύσκολο να αναπτυχθούν σε ένα βιβλίο πεπραγμένων, ωστόσο αυτό το βιβλίο προσφέρει βήμα Λόγου στις μνήμες μιας εποχής δύσκολης, αλλά αναμφίβολα δημιουργικής.
“Η ιατρική εξέτασις του ασθενούς και ο τρόπος προσπέλασης του προβλήματός του διδάσκεται πάντοτε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον”, σημειώνει κάπου ο συγγραφέας του βιβλίου αναφερόμενος στο εκπαιδευτικό έργο του. Αυτή η θεμελιώδης επισήμανση έχει πάντοτε ιδιαίτερη αξία, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ο ρόλος του προσώπου τείνει να επισκιάζεται από τον ρόλο του τεχνολογικού εξοπλισμού, σε κάθε τομέα. Παράλληλα, η έμφαση στα αυτονόητα που ενδέχεται μελλοντικά να περιθωριοποιηθούν, αποτυπώνει την προσωπικότητα ενός σημαντικού ανθρώπου και ολοκληρωμένου επιστήμονα.
Εύχομαι στον Μανώλη Παπαδάκη και την οικογένειά του Υγεία και πάντοτε κάθε καλό.
