Πρόταση για ευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων στην Τουρκία κατέθεσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στους Ευρωπαίους ομολόγους του στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, επικαλούμενος παλαιότερα κείμενα συμπερασμάτων που σχετίζονταν με την τουρκική προκλητικότητα στη Συρία. Τόνισε δε ότι άλλες χώρες που δεν ανήκουν στην Ε.Ε, όπως οι ΗΠΑ, πήραν την απόφαση να μην πουλήσουν F-35 στην Τουρκία, καθώς προμηθεύτηκε οπλικά συστήματα από τη Ρωσία.
«Υπενθύμισα ότι σε προηγούμενες αποφάσεις Ευρωπαϊκών Συμβουλίων σχετικά με τουρκική προκλητικότητα στη Συρία, υπήρξαν αποφάσεις σχετικά με εμπάργκο πώλησης όπλων στην Τουρκία. Η καλύτερη έκφραση ευρωπαϊκής αλληλεγγύης θα ήταν μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που να μην επιτρέπεται πώληση όπλων στην Τουρκία. Έθιξα το θέμα στο ευρωπαϊκό συμβούλιο. Νομίζω ότι η θέση μου έγινε απολύτως κατανοητή. Θύμισα ότι άλλες χώρες που δεν ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια πήραν απόφαση να μην πουλήσουν αεροσκάφη F-35 στην Τουρκία, όπως οι ΗΠΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο πρωθυπουργός μετά το τέλος της Συνόδου, δήλωσε επίσης ότι η Ε.Ε θα επανέλθει στο ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας τον Δεκέμβριο. «Μετά από κάθε συνεδρίαση διανύουμε ακόμα δρόμο. Τα συμπεράσματα που επαναβεβαιώθηκαν σήμερα στην παράγραφο 21, λένε ξεκάθαρα, θέτουν ξεκάθαρη χρονική περίοδο που θα αξιολογηθεί η συμπεριφορά της Τουρκίας το Δεκέμβριο», τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση του ΣΚΑΪ, για το εάν έως ο Δεκέμβριος είναι εύλογο διάστημα για να ληφθεί απόφαση για την Τουρκία, ή μήπως είναι αργά, ο κ. Μητσοτάκης είπε «θα το δούμε αυτό. Το χρονοδιάγραμμα ήταν πολύ σαφές. Το αν θέλαμε κάτι νωρίτερα μπορεί να είναι μια θεωρητική συζήτηση, αλλά για να φτάσουμε σε συμπεράσματα απαιτείται ομοφωνία, ούτε καν πλειοψηφία». Μάλιστα, υπογράμμισε ότι χρειάστηκε μεγάλος διπλωματικός αγώνας «για να πετύχουμε αυτή την ενιαία ευρωπαϊκή γραμμή» και επισήμανε ότι από την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής μεσολάβησαν τα γνωστά γεγονότα των τουρκικών προκλήσεων, «αλλά και μια φραστική καταδίκη της Τουρκίας από χώρες που μέχρι τώρα ήταν προσεκτικές στη διατύπωσή τους». Επανέλαβε δε ότι η Ευρώπη δεν προχωράει ποτέ με πολύ γρήγορες αποφάσεις και τόνισε ότι ο Δεκέμβριος θα είναι ο μήνας που θα παρθούν οι οριστικές αποφάσεις και θα αξιολογηθεί όλη η πορεία από αρχές Οκτωβρίου μέχρι τον Δεκέμβριο. «Και μπορεί να είναι η ΕΕ πιο συγκεκριμένη για το τι μπορεί να κάνει με την Τουρκία», τόνισε.
Συμπλήρωσε δε ότι «το θέμα δεν επρόκειτο να συζητηθεί. Δεν ήταν στην ημερησία διάταξη» είπε και συνέχισε: «Επιμείναμε εγώ και ο πρόεδρος Αναστασιάδης. Ζητήσαμε ρητή αναφορά που να καταδεικνύει έντονη αποδοκιμασία της ΕΕ για τις νέες μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας. Συμφώνησαν τελικά οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων σε αυτές τις διατυπώσεις. Υπάρχει ρητή αναφορά να σεβαστεί τα ψηφίσματα η Τουρκία του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κάλεσε την Τουρκία να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες και ανέφερε ότι θα παρακολουθεί τις εξελίξεις. Όταν συζητήσαμε εκτενώς το θέμα της Τουρκίας στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής έπρεπε να διανύσουμε δρόμο για να εξηγήσουμε στους Ευρωπαίους».
Ερωτηθείς για το αν η κόκκινη γραμμή της χώρας μας στην επιχειρησιακή δράση του Ορούτς Ρέις είναι τα 6 ή τα 12 ναυτικά μίλια, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα υπερασπίζεται την εθνική της κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. «Είναι γνωστό ότι έχουμε ήδη προχωρήσει στην ανακοίνωση της απόφασης να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στο Ιόνιο από 6 στα 12 μίλια. Τα χωρικά ύδατα συνιστούν πυρήνα κυριαρχίας. Σκληρής κυριαρχίας. Όπως είναι γνωστό ότι η Ελλάδα δρομολόγησε και ολοκλήρωσε συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο για καθορισμό θαλασσίων ζωνών όπου η χώρα ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα», επισήμανε ο πρωθυπουργός. Και συμπλήρωσε ότι «είναι επίσης γνωστό ότι η Ελλάδα υπερασπίζεται την κυριαρχία της σε θάλασσα και αέρα όπου ο εθνικός μας εναέριος χώρος είναι 10 μίλια και οποιαδήποτε παραβίασή του αντιμετωπίζεται από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτά είναι γνωστά. Όλη η αυτή η συζήτηση περί επέκτασης των χωρικών μας υδάτων, όπως την άκουσα να εκφράζεται δημόσια από την αντιπολίτευση, θεωρώ δεν μπορεί να γίνεται στα ΜΜΕ».
Υπογράμμισε δε ότι η Ελλάδα διατηρεί το αναφαίρετο δικαίωμά της να επεκτείνει όποτε και όπως το κρίνει, τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια προσθέτοντας ότι «γνωρίζουν όλοι γιατί στο Αιγαίο δεν έχει γίνει ακόμη. Είναι μια πολύ σύνθετη συζήτηση για να απλοποιείται με αυτό τον τρόπο».
Αναφερόμενος στο κλίμα που συνάντησε στη Σύνοδο Κορυφής εξέφρασε την πεποίθηση ότι «χώρες που προσδοκούσαν σε μια πιο θετική εξέλιξη μετά την προηγούμενη Σύνοδο, αιφνιδιάστηκαν δυσάρεστα από την στάση της Τουρκίας και την έξοδο του Ορούτς Ρέϊς. Όσο η Τουρκία επιμένει να κλιμακώνει την στάση της σε αυτή την κατεύθυνση, τόσο χώρες που είναι ακόμη προβληματισμένες, θα πείθονται ότι αυτό που δεν μπορεί τελικά να αμφισβητηθεί είναι η ευρωπαϊκή αξιοπιστία. Και αυτή αποτυπώθηκε από τα συμπεράσματα της προηγούμενης Συνόδου που είναι ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Τέλος ο κ. Μητσοτάκης σημείωσεότι δεν θέλει να πιστεύει ότι θα φτάσουμε στο σημείο να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, υπονοώντας ότι η Άγκυρα τελικά θα αλλάξει στάση, αλλά προειδοποίησε λέγοντας: «Μην φανταστεί κανείς όμως ότι η Ευρώπη δεν έχει την αποφασιστικότητα να προχωρήσει σε λήψη μέτρων που θα είναι επώδυνα».
