Από την Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης και το “Νέωριον Τέχνης”
Μια πολυσήμαντη εικαστική δράση με σύνθετες εκδηλώσεις
• Ως φόρος τιμής στο φετινό έτος του “Ερωτόκριτου” Οχι, δεν ήταν απλά μία ακόμα ιδιαίτερα φροντισμένη, εικαστικά εντυπωσιακή και άρτια έκθεση των καλλιτεχνών μελών του παγκρήτιου συλλόγου εικαστικών δημιουργών “Νεώριον Τέχνης”. Ηταν ίσως η μέχρι τώρα πλέον ξεχωριστή εικαστική τους παρουσία στα Χανιά.
• Προφανώς σ’ αυτό είχε συντελέσει και το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, η οποία συμμετέχει στις εορταστικές εκδηλώσεις ανακήρυξης του 2019 ως “Ετος Ερωτόκριτου” μέσω και του Γενικού Δ/ντή της κ. Ζορμπά, θέλησε να δοθεί και μία εικαστική διάσταση στις εκδηλώσεις.
• Μια εικαστική διάσταση πρωτογενής. Γηγενής. Φτιαγμένη από ντόπιους Κρητικούς εικαστικούς δημιουργούς. Το “προξενιό”, μάθαμε ότι έγινε μέσω της γνωστής καθηγήτριας Γαλλικών και εικαστικής δημιουργού με «ειδίκευση» στην υποβρύχια φωτογραφία, κυρίας Αθηνάς Γαλανάκη. Η οποία είναι μέλος του παγκρήτιου συλλόγου “Νέωριον Τέχνης” του οποίου πρόεδρος είναι η Μαγδαληνή Βογιατζή.
Πρόκληση
• Η πρόταση ήταν προφανώς μια δύσκολη πρόκληση για όλους τους δημιουργούς του συλλόγου. Οι οποίοι όμως την αποδέχτηκαν και άρχισαν να εργάζονται πάνω στο θέμα «Ερωτόκριτος» εδώ και πολλούς μήνες. Τίτλος της έκθεσης είναι “Εν αρχή ην ο έρως – από την γένεση ενός αριστουργήματος στους σημερινούς εικαστικούς προσδιορισμούς του”. Σκοπός της επομένως είναι να παρουσιαστεί μέσα από τα έργα σύγχρονων καλλιτεχνών το έργο του Βιτσέντζου Κορνάρου, η διαχρονικότητά του και οι παναθρώπινες αξίες που ο συγγραφέας προβάλλει μέσα από το αριστουργηματικό αυτό επικό έργο της Κρητικής λογοτεχνίας.
• Γιατί αυτή η σύνδεση (που επιχειρείται και πετυχαίνει απόλυτα) με την σύγχρονη εικαστική δημιουργία και όχι μόνο; Μα επειδή, όπως γράφει μεταξύ άλλων χαρακτηριστικά και η επιμελήτρια της έκθεσης, μουσειολόγος και ιστορικός τέχνης κυρία Μυρτώ Κοντομιτάκη «σήμερα άνθρωποι κάθε ηλικίας συγκινούνται από τον Ερωτόκριτο». Καθώς «ανθρωπότητα στη γη δεν υφίσταται χωρίς τον έρωτα». Σχετικά δε με τα έργα που βλέπουμε στην εικαστική έκθεση που εγκαινιάστηκε το Σάββατο 12 Οκτωβρίου στο Μεγάλο Αρσενάλι Χανίων και θα διαρκέσει μέχρι και την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου, η ίδια αναφέρει: «Μία ανθρωποκεντρική, όπως άλλωστε οφείλει να είναι, και παράλληλα αφοπλιστικά ειλικρινής εικαστική διαδρομή του “Ερωτόκριτου” χαράσσεται με την εικαστική αυτή έκθεση, όπου η κάθε παρουσίαση αποτελεί τη δική της προσευχή στον έρωτα, αυτόν που χάθηκε, αυτόν που δεν πρέπει να χαθεί, που εξαντλεί αλλά και αφυπνίζει. Τα έργα δραματικά, διαφορετικά, αλλά την ίδια στιγμή εύστοχα, μας εισάγουν σε ένα περιβάλλον, όπου η απόγνωση οφείλει να είναι προσωρινή. Διότι διαφορετικά, δεν είναι διόλου υποφερτή. Η χαρά του έρωτα, το ευτυχές τέλος της ιστορίας του “Ερωτόκριτου”, ελάχιστα απεικονίζονται…. Όλα προς τιμήν της πίστης για το τι είναι ζωή».
Σύνθετη δράση
• «Απ’ ό,τι κάλλη έχει άνθρωπος, τα λόγια ’χουν τη χάρη/ να κάνουσι κάθε καρδιά παρηγοριά να πάρη,/ κι οπού κατέχει να μιλή με γνώση και με τρόπο/ κάνει και κλαίσιν και γελού τα μάτια των ανθρώπω» γράφει ο Κορνάρος γνωρίζοντας βέβαια ότι μαζί με τον έρωτα εν αρχή είναι και ο λόγος. Αφού χωρίς αυτόν δεν μπορεί ο άνθρωπος να εκφραστεί.
• Γι’ αυτό και στα εγκαίνια του Σαββάτου, στα πλαίσια της σύνθετης δράσης που υλοποιείται, υπήρχε και η λογοτεχνική προσέγγιση του “Ερωτόκριτου” από την καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Φιλολογίας-κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κυρία Αγγέλα Καστρινάκη. Η οποία επέλεξε να προσεγγίσει το έργο μέσα μεν από τον σημαίνοντα τίτλο της έκθεσης “Εν αρχή ήν ο έρως”, αλλά με αναφορές σε Έλληνες συγγραφείς του 19ου και 20ου αιώνα και τον διαφορετικό τρόπο που προσέγγισαν το έρωτα – και τον Θείο έρωτα. Κάτι που έκανε με εξαιρετικά εύστοχα παραδείγματα.
• Ανάλογη λογοτεχνική και χριστιανική προσέγγιση στον έρωτα πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 14 Οκτωβρίου στις 7μμ. στο χώρο της έκθεσης ο κ. Χρυσόστομος Σταμούλης, καθηγητής Α.Π.Θ- συνθέτης. Ο οποίος θα μιλήσει με θέμα “Κραταιά ως θάνατος αγάπη. Το παράλογο του έρωτα στη Χριστιανική παράδοση”.
• Η ποίηση ασφαλώς δεν μπορεί να λείψει από την σύνθετη αυτή- εικαστική όμως κατά βάση δράση. Απαγγελία στίχων του “Ερωτόκριτου” από την ηθοποιό Παναγιώτα Παρασκευοπούλου είναι προγραμματισμένη για σήμερα Τετάρτη 16 Οκτωβρίου.
• Φυσικά , η μουσική είναι μετά το λόγο του Κορνάρου ο άλλος τρόπος να εκφραστεί ο άνθρωπος. Ο έρωτας και τα πάθη του, «των αρμάτω οι ταραχές, όχθριτες και τα βάρη/ του έρωτα οι μπόρεσες και τση φιλιάς η χάρη». Αλλωστε ο “Ερωτόκριτος” τραγουδιέται και θα τραγουδιέται στην Κρήτη και όχι μόνο.
• Τη μουσική διάσταση, λοιπόν, αναμένεται να συμπληρώσουν την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 7μμ η Ζωή Κολλάρου με την εξαιρετική αισθαντική φωνή της και ο επίσης μουσικός και τραγουδιστής Γιάννης Μανούσακας. Το… ρεπερτόριο τους δεν το μάθαμε -αν και αδημονούσαμε και ρωτήσαμε γι αυτό- αλλά θεωρούμε βέβαιο ότι οι δυο προικισμένοι καλλιτέχνες θα αναδείξουν μουσικά τόσο το ίδιο το έργο όσο και ανάλογα ερωτικά πάθη της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας.
Εμπνευσμένα
• Επειδή η υπογράφουσα είναι απλώς θεατής της καλλιτεχνικής δημιουργίας και όχι κριτικός τέχνης, οφείλω απλά να καταθέσω ότι πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες και καλύτερα “δουλεμένες” εικαστικές εκθέσεις που έχουν παρουσιαστεί στα Χανιά από ντόπιους δημιουργούς.
• Οποιοι Χανιώτες παρακολουθούν συχνά -και είμαστε πολλοί- εικαστικές εκθέσεις μπορούν, ακόμα και πριν δουν τις υπογραφές του κάθε πίνακα, να “μαντέψουν” το όνομα του δημιουργού του καθώς καθένας τους έχει μια ξεχωριστή εικαστική “γραφή”. Σημειώνω ότι υπάρχουν έργα ζωγραφικής που ασφαλώς χρειάστηκαν πολύ χρόνο και κόπο για να μελετήσουν και να επιλέξουν κομμάτια από τον “Ερωτόκριτο” και τελικά να τα απεικονίσουν έτσι όπως τα προσέλαβαν. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και για τα φωτογραφικά έργα, επεξεργασμένα πολύ ή λίγο. Και βέβαια για τις κατασκευές. Κάτω από όλα τα έργα υπάρχει ένα καρτελάκι με ένα απόσπασμα από τον “Ερωτόκριτο” το οποίο είναι προφανές ότι αποτέλεσε το έναυσμα έμπνευσης του κάθε δημιουργού. Και είναι όλα, πιστέψτε με, εκ του εικαστικού αποτελέσματος που βλέπουμε, δηλωτικά των υψηλών δυνατοτήτων των εικαστικών καλλιτεχνών που συμμετέχουν. Τιμούν τα Χανιά. Τιμούν και το σκοπό της έκθεσης. Κάτι που θα φανεί όταν αυτή η έκθεση ταξιδέψει και εκτός Χανίων.
• Στην “ερωτική”, εικαστική αυτή έκθεση συμμετέχουν: Αναστασία Βεργανελάκη – Κοτσιφάκη, Μαγδαληνή Βογιατζή, Αθηνά Γαλανάκη, Ellen Weijers – Γιγουρτάκη, Σοφία Δασκαλάκη, Χρυσούλα Ζήκου, Γιώργος Κοκοβλής, Βασίλης Κοτρώτσος, Μαριάνθη Λουκάκη, Γρηγόρης Νιόλης, Ευφροσύνη Ουσταμανωλάκη, Νίκος Παπουτσάκης, Βάσω Ρεθεμιωτάκη, Θεόφιλος Σγουρόπουλος, Κώστας Σπανάκης, Τατιάνα Τουζλούκωφ, Μάνος Χαραλαμπάκης. Η Έκθεση αποτελείται από έργα με ζωγραφική, χαρακτική, φωτογραφία, ψηφιακές συνθέσεις φωτογραφιών, μικτή τεχνική, κεραμικό και κατασκευή από μέταλλο.
