«∆εν έχω οξυγόνο», ακούγεται να λέει ένα από τα θύµατα της τραγωδίας των Τεµπών σε ηχητικό ντοκουµέντο που βγήκε τελευταία στο φως της δηµοσιότητας. Μια φράση τραγική στην ανθρώπινη της διάσταση, η οποία έγινε σύνθηµα, φωνή διαµαρτυρίας από το ποτάµι των πολιτών που πληµµύρισε πρόσφατα τις πλατείες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κραυγή που σπάει τη σιωπή των ενόχων.
Μια φράση µε δραµατική δηλωτική σηµασία στο συγκεκριµένο πλαίσιο αναφοράς που ειπώθηκε, µε τη φωνή των νεκρών να συγκλονίζει, φέρνοντας στο νου, ως εικόνα το µοιραίο τέλος, την αναπόφευκτη ασφυξιογόνα κατάσταση που βρέθηκαν οι νέοι άνθρωποι.
Μια φωνή απόγνωσης που φώλιασε µονοµιάς στις χαροκαµένες καρδιές των συγγενών των θυµάτων, ανάµεσα στα αναπάντητα ερωτηµατικά ζητώντας τη δικαίωση των προσφιλών νεκρών τους, καθώς « δεν έχουν άλλο χώρο για σιωπή και συνενοχή».
Ένα λεκτικό µήνυµα που δραπέτευσε από την αιµατοβαµµένη κοιλάδα και ξεχύθηκε ολόγυρα στη λαοθάλασσα της οργής, ζητώντας επίµονα το οξυγόνο της αλήθειας που θα ξεσκεπάσει κάθε τι που είναι κρυµµένο κάτω από το πέπλο της επιχειρούµενης λήθης.
Και πλάτυνε η έννοια της φράσης µονοµιάς και ξέφυγε από την πληροφορία του µηνύµατος στη οποία αρχικά έπεσε το βάρος και άγγιξε και τις δικές µας ζωές, γιατί το µήνυµα αυτό αφορά και τα δικά µας παιδιά, µας αφορά όλους.
Με την ευρεία σηµασιολογική του χρήση που σχετίζεται µε την κατάσταση κοινωνικής ασφυξίας, την ανάγκη για λογοδοσία και διαφάνεια του κράτους , την ανάγκη για σαφή διαχωρισµό των εξουσιών στη χώρα µας, για εξυγίανση των θεσµών, σε ένα πλαίσιο που συχνά αµφισβητούνται οι πολιτικές που ακολουθούνται, ενώ διαπιστώνεται συνάµα η ευρύτερη κρίση του πολιτικού µας συστήµατος µε την απουσία σοβαρής αντιπολιτευτικής πρότασης.
«∆εν έχω οξυγόνο». Μια φράση µε ιδιαίτερη σηµασία και σε ατοµικό επίπεδο, λόγω των συνθηκών ζωής που βιώνουν ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι αναζητώντας συχνά διέξοδο στο αδιέξοδο γύρω τους. Ζώντας µέσα σε ιδιαίτερα αγχώδεις συνθήκες, µε την ανεργία να µαστίζει, την καθηµερινότητα να δυσκολεύει αφόρητα, τη βία να κυριαρχεί ολόγυρα, την παγκόσµια ισορροπία να βρίσκεται σε εύθραυστη κατάσταση και την κλιµατική αλλαγή να απειλεί.
«∆εν έχω οξυγόνο», ως συνέχεια της φράσης « Πάµε και όπου βγει», µιας άλλης φράσης που ειπώθηκε και εκείνη κατά την τραγωδία των Τεµπών, σύµφωνα µε αυτόπτη επιζώντα µάρτυρα, µέσα από το σύστηµα ενδοσυνεννόησης από το µηχανοδηγό προς τον υπεύθυνο της έκδοσης εισιτηρίων. «Λεζάντες» της τραγωδίας των Τεµπών και οι δύο φράσεις ξεφεύγουν από τη πληροφορία του µηνύµατος τη στιγµή που ειπώθηκαν και αποτυπώνουν την έλλειψη εµπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος, την καθηµερινή ανασφάλεια και αβεβαιότητά σε κάθε βήµα του , σχεδόν σε όλες τις εκφάνσεις της καθηµερινότητάς του. ∆υνατές φράσεις µέσα στην τραγικότητα τους που ξεσκεπάζουν το ανάγλυφο της πραγµατικής κατάστασης της δηµόσιας διοίκησης της χώρας µας µε τις διαχρονικές παθογένειες και δυσλειτουργίες του κράτους, όπου τίποτα δεν σχεδιάζεται συνολικά, καµία πρόληψη δεν θεωρείται αναγκαία, τίποτα δεν ελέγχεται και δεν αξιολογείται πραγµατικά.
Και είναι τόσο δυνατό το σηµασιολογικό φορτίο της γλώσσας στη κυριολεκτική και µεταφορική του σηµασία µε αφορµή την απώλεια 57 νέων ανθρώπων που χάθηκαν τόσο άδικα στην περίπτωση µας, που οι φράσεις αυτές ενδεχοµένως θα αφήσουν το γλωσσικό τους αποτύπωµα στο «µύλο» της γλώσσας µας.
Μία από τις πιο πένθιµες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της χώρας µας γράφτηκε αναµφίβολα, µε αφορµή το θλιβερό αυτό γεγονός, που δεν ήταν δυνατόν να αφήσει ανεπηρέαστη τη γλώσσα µας µε τα σηµαντικά µηνύµατα που αυτή εκπέµπει. Άλλωστε αυτό παρατηρείται σε όλα τα σηµαντικά ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα που καταγράφονται µέσα από τη δήλωση και τη συνυποδήλωση της γλώσσας, την αναφορική και µεταφορική λειτουργία της.
Η Μαρία Μαράκη είναι φιλόλογος,
πρώην λυκειάρχης
