Πράος και Πραότητα
Πράος: ο ευγενικός, ο µειλίχειος, ο χωρίς εκρήξεις θυµού. Πραότητα: η ιδιότητα και η συµπεριφορά του πράου. Είναι µια αρετή του συναισθήµατος που αν την κατέχεις, σου επιτρέπει να υποµένεις µε ψυχραιµία τις δυσκολίες, σου δίνει τη δύναµη να ελέγχεις την έµφυτη ανθρώπινη τάση προς τη διαφωνία και να εκφράζεσαι µε ηρεµία, ηπιότητα και αυτοσυγκράτηση, χωρίς να παραδίνεσαι στις παρορµήσεις του θυµού. Σε προικίζει µε µειλιχιότητα, απουσία υπεροψίας και µαταιοδοξίας και δε σε αφήνει να αντεκδικείσαι. Ο Νορµπέρτο Μπόµπιο(1), στο βιβλίο του «Εγκώµιο της πραότητας» ορίζει την εν λόγω αρετή ως… «το να αφήνεις τον άλλον να είναι αυτό που είναι» ακόµη κι αν εκείνος είναι αλαζόνας, υπερόπτης και αυταρχικός. Επίσης, έγραφε ότι «ο πράος δεν τρέφει µνησικακία, δεν είναι εκδικητικός και δεν έχει έχθρα απέναντι σε κανέναν. ∆ε συνεχίζει να αναλογίζεται τις προσβολές που έχει υποστεί, να αναζωπυρώνει τα µίση και να σκαλίζει τις πληγές. Τέλος, για να είναι σε ειρήνη µε τον εαυτό του, είναι αρχικά, σε ειρήνη µε τους άλλους και µε τις καταστάσεις γύρω του». Αν χαρακτηρίζεις τον εαυτό σου πράο, σίγουρα γνωρίζεις πολύ καλά τα παραπάνω…
Συχνά, η πραότητα χάνει το δυναµικό της νόηµα και ο πράος µπορεί να θεωρηθεί αδύναµος. Μήπως όµως δεν είναι έτσι; Μήπως πίσω από την εσωτερική ειρηνική διάθεση που τον χαρακτηρίζει, κρύβει µια χαλύβδινη δύναµη; Ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς Γαλάτας, αναφέρει τη λέξη «πραΰτης» εννοώντας την εγκράτεια. Λέγεται ότι η λέξη χρησιµοποιούνταν για να περιγράψει και ένα άγριο άλογο που είχε εξηµερωθεί. Η υποµονετική εκπαίδευση, απλώς δαµάζει τη δύναµη του αλόγου. ∆εν του τη στερεί. Έτσι, συνεχίζει να παραµένει δυνατό. Μήπως λοιπόν ο πράος απλώς έχει τιθασεύσει την ανυπότακτη φύση του και καταφέρνει να φέρεται ειρηνικά; Κι αυτό το κατόρθωµα µήπως δηλώνει ένα πολύ δυνατό χαρακτήρα, που δε χάνει εύκολα την ισορροπία του και τη φρόνησή του και που διαθέτει πίστη και συγκεκριµένη πηγή δύναµης, που µόνο εκείνος γνωρίζει από πού πηγάζει; Και…τελικά, η έλλειψη πραότητας δηλαδή, η ευερεθιστότητα, η σκληρότητα, η έλλειψη εγκράτειας και οι διαµάχες, µήπως είναι αποτέλεσµα ανασφάλειας, απογοήτευσης, έλλειψης πίστης και ελπίδας, ακόµη και απόγνωσης; Και µήπως… η γνήσια πραότητα είναι κάτι περισσότερο από εξωτερική, παροδική ή περιστασιακή ιδιότητα, αλλά αποτελεί µέρος της ιδιοσυγκρασίας ενός πολύ δυνατού ατόµου; Εσύ που είσαι πράος, γνωρίζεις πολύ καλά τις ωφέλειες που αποκοµίζεις από τη συµπεριφορά σου. ∆ε µπαίνεις σε διαδικασία, συναγωνισµού, ανταγωνισµού και αντιπαλότητας. Αλλά δε µένεις και παθητικός αποδέκτης σε ό,τι καλό ή κακό σου συµβεί. Εκφράζεις άνετα και ήπια τη γνώµη σου, δε φοβάσαι, δεν υποχωρείς. Η διαφωνία για σένα δεν αποτελεί σηµείο αντιπαλότητας και έχθρας, αλλά παραµένει µόνο µια διαφωνία. Η αποδοχή των γύρω σου, όπως ακριβώς είναι, σου εξασφαλίζει ηρεµία, αποµάκρυνση από το θυµό και από άλλες κυκλοθυµικές καταστάσεις.
Από την άλλη τώρα, είναι πολλοί οι «θυµωµένοι» άνθρωποι σήµερα και λόγω των προσωπικών τους προβληµάτων και λόγω όσων βιώνει η ανθρωπότητα. Αν ανήκεις σ’ αυτούς, και είσαι ευέξαπτος χαρακτήρας, µήπως να σκεφτείς, ότι παραµένοντας στο θυµό σου διογκώνεις τα προβλήµατα και δίνεις δύναµη στην ισχύ τους; Μήπως να πάρεις την απόφαση να ασκηθείς στην αρετή της πραότητας, που σιγά σιγά θα σε απεγκλωβίσει από την οργή και θα σου δείξει το δρόµο να αντιµετωπίζεις πρόσωπα και καταστάσεις µε ηρεµία και αυτοέλεγχο; Και…εν τέλει, αφού είναι γενικά αποδεκτό (και νοµίζω συµφωνείς), ότι η πραότητα είναι µια κοινωνική αρετή που ενισχύει τη δύναµη της σωστής επικοινωνίας, µήπως όταν χάνεται ο έλεγχος καλό είναι να πέφτουν οι τόνοι και να αποφεύγονται οι σκληρές διαµάχες και οι επικριτικές συµπεριφορές, αφού αυτός ο τρόπος επικοινωνίας, µοιάζει να είναι µόνο σπατάλη ενέργειας; Σίγουρα έχεις την άποψή σου για το θέµα. Και ακόµη πιο σίγουρα, εσύ µόνο ξέρεις ποιος είναι για σένα ο καλύτερος τρόπος να αντιµετωπίζεις τη ζωή σου…
*Η Μαρία Σαρρή – Σαββάκη είναι εκπ/κός Ειδικής Αγωγής – συγγραφέας
(1) Ιταλός πολιτικός, φιλόσοφος και καθηγητής του ∆ικαίου και της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήµιο του Τορίνο (1909-2004)
