Ενα από τα πιο ηρωικά και τα πιο μαρτυρικά χωριά της Κρήτης

Ο Καλλικράτης είναι κοντινό και αγαπητό χωριό με το χωριό μου τ’ Ασφένδου. Αδελφωμένοι οι Καλλικρατιανοί με τους Ασφενδιώτες εδρούσανε και στους απελευθερωτικούς αγώνες και κοινή μοίρα είχανε συχνά, αυτά τα δυο χωριά.
Στις 26-4-1770, στην Επανάσταση του Δασκαλογιάννη τα κάνανε πρώτη φορά ολοκαύτωμα. Στις 15-7-1821 έκαψε ο Καούνης με 12.000 Τούρκους τον Καλλικράτη και την επομένη 16-7, έκαψε τ’ Ασφένδου. Τον Δεκέμβριο του 1866 τα κάψανε πάλι και τα δυο χωριά, όχι τόσο όσο τις δυο προηγούμενες φορές. Το 1943 οι νεοβάρβαροι του Βορρά εκάμανε ολοκαύτωμα τον Καλλικράτη, ενώ τ’ Ασφένδου μόνο λεηλασίες υπέστη τότε.
Οι Καλλικρατιανοί ήτανε πάντα ατίθασοι και επί Τουρκοκρατίας εδώσανε και κορυφαίους πολεμάρχους, και απλούς ηρωικούς πολεμιστές, μα και αίμα στους απελευθερωτικούς αγώνες.
Στην Γερμανοκατοχή δεν είχανε φυλάκιο οι Ναζί στον Καλλικράτη και οι άνθρωποι εξακολουθούσανε να είναι ατίθασοι. Συχνά οι νεαροί εκάνανε σκοποβολή στο Καλλικρατιανό Δάσος, μα ακούγονταν οι πυροβολισμοί από το φρούριο του Ακονέ. Την Ανοιξη του 1943 με βρήκε ένα απόσπασμα γερμανικό στ’ Ασφένδου και με υποχρεώσανε να τους οδηγήσω στον Καλλικράτη. Οταν επερνούσαμε στου Τυροκλάστη τη Σκάλα, ακούσαμε πυροβολισμούς λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά μας. Μου ζητούσανε εξηγήσεις οι Γερμανοί, μα εγώ σήκωνα τους ώμους μου προς τα πάνω.
Χίλια μέτρα ανατολικά του Καλλικράτη, είναι το εξοχικό του Ανδρέα Παπαδάκη, που εκεί την 15-6-1941, ο Ανδρέας Παπαδάκης από την Ασή Γωνιά, ο Ανδρέας Πολέντας Σφακιανός κάτοικος Βρυσών, ο Ι. Παΐζης από τα Χανιά, ο λοχαγός Αλεβιζάκης από το Ρέθυμνο, ο Τίτος Γιωργιάδης και ο Ζοδιανός από το Ηράκλειο και ο Γιάννης Ιωαννίδης από το Λασίθι, ιδρύσανε την Ανωτάτη Επιτροπή Αγώνος Κρήτης (ΑΕΑΚ) μα οι Γερμανοί το ανακάλυψαν και τορπιλίσανε αυτό το εξοχικό…
Τα Τσιλίβδικα είναι μια κορφή κοντά στον Καλλικράτη που εκεί έγινε μια συμπλοκή μεταξύ Γερμανών και Κρητών ανταρτών. Και ακόμα όταν οι Γερμανοί για ασφάλειά τους θέλανε να έχουν δύο ομήρους κάθε βράδυ, όπου σε ένα όμηρο, ένα βράδυ, δώσανε ένα δοχείο για να τους φέρει νερό, μα αυτός δεν έφερε νερό, μα εδραπέτευσε. Μα προς γνώση και συμμόρφωση του λαού, βγήκανε στον Καλλικράτη να κάψουνε το σπίτι του ατίθασου ομήρου, μα όταν τους πυροβολήσανε εκεί, αυτοί τρομοκρατηθήκανε και παρατήσανε τα όπλα τους, τα κιάλια τους και τα πηλίκιά τους και τράπηκαν σε φυγή. Τα μάζεψε ο πρόεδρος και τους τα παρέδωσε στο Φραγκοκάστελλο.
Για όλο το παραπάνω, στις 6-10-1943 βγήκανε στον Καλλικράτη 2.000 Γερμανοί από τέσσερα διαφορετικά σημεία και αμέσως δημιούργησαν πανδαιμόνιο με πολυβολισμούς και με όλμους και διατάξανε να μην δούνε κανένα να βγαίνει από το χωριό, διότι θα τον σκοτώσουνε. Στις 7-10-1943, ελεηλατούσανε τα σπίτια και τα καίγανε. Στις 8-10-43, εμαζέψανε πρώτα τους κατοίκους κατά γειτονιά στις εκκλησίες και μετά τους πήγανε όλους στην Παναγία στην Πάνω Ρούγα. Από εκεί βγάλανε 17 άντρες για τουφέκισμα. Από τους 17 ένας ήτανε ανάπηρος του Αλβανικού μετώπου και τον άφησαν, ένας άλλος εκατάφερε να τους φύγει κατά την διαδρομή, τους άλλους δεκαπέντε (15) τους πήγανε και τους τουφεκίσανε στη συνοικία Πιπιλίδα.
Οι σφαίρες που περνούσανε από τα κορμιά των αθώων ανθρώπων ανοίγανε λακκάκια στον σουβά του ερείπιου και φαίνονται ακόμα. Είχανε σκοτώσει ακόμα πέντε (5) άντρες σε σκόρπια περιστατικά. Από το προϊόν της λεηλασίας (μέλια, τυριά, ρουχισμό, ειδικά όσα προορίζονταν για προίκες των κοριτσιών) μεταφέρανε 50 φορτία με τα φορτηγά ζώα στα Μυριοκέφαλα, το κοντινότερο μέρος που πήγαινε αμάξι.
Αυτοί, δεν σεβαστήκανε ούτε τις εκκλησίες. Πήρανε το Αγιο Δισκοπότηρο από την εκκλησία, πήρανε και τα άμφια του παπά. Μια γυναίκα που δεν έδινε πρόθυμα τα χρυσαφικά της την σκοτώσανε κι όταν ο σκύλος της έγλυφε το αίμα τον σκότωσαν κι εκείνον. Εκατό (100) σπίτια λεηλατήσανε και τα κάψανε, εικοσιπέντε (25) άντρες σκοτώσανε. Οταν φεύγανε τους πυροβολήσανε στο Καλλικρατιανό φαράγγι. Στις 9-10-43, γυρίσανε στον Καλλικράτη και τουφεκίσανε εννέα (9) γυναίκες. Μαζέψανε μετά 20 ανθρώπινα υπολείμματα, γριές, γέρους, παιδιά και τους πήγανε με τα πόδια στ’ Ασκύφου και από εκεί με αμάξια στα Χανιά, όπου τους μισούς βάλανε στη φυλακή της Αγιάς και τους άλλους στην κλινική του Παΐζη. Μετά από ένα μήνα τους άφησαν. Πολλοί από τους Καλλικρατιανούς που γλύτωσαν από τις σφαίρες των Ναζί, η μόνη ιδιοκτησία που τους έμεινε ήταν τα ρούχα που φορούσανε. Επιβιώσανε με τη συμπαράσταση φίλων και συγγενών.
Ακόμα επήρανε τότε οι Ναζί από τον Καλλικράτη είκοσι (20) βόδια και τριάντα (30) χοίρους. Είναι ο Καλλικράτης από τα πιο μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας, όμως δεν φαινόταν γραμμένος στους καταλόγους των μαρτυρικών χωριών. Ακόμα και στο περιοδικό του “ΕΘΝΟΥΣ” “Ιστορία” που γράφτηκε στις 24-2-2011 και αναφέρονται εκατοντάδες μαρτυρικά χωριά με πολύ μικρότερες έμψυχες και υλικές καταστροφές, ούτε εκεί δεν περιλαμβάνεται ο Καλλικράτης.