» Από τον Χανιώτη Πολυχρόνη Κουτσάκη
Κάθε φορά, τα Χριστούγεννα, οι σκέψεις μας τριγυρνούν γύρω από τον Άγιο Βασίλη. Αυτή την ευγενική και καλοκάγαθη φιγούρα που ντυμένη στα κόκκινα, με τους τάρανδους κι εξωτικά για συνεργάτες, “ζωντανεύει” στο νου και στις καρδιές των μικρών και… μεγάλων παιδιών που όλο και κάτι… έχουν να περιμένουν ως δώρα!
Πώς θα μπορούσε λοιπόν ο Άγιος Βασίλης να μην αποτελέσει το έναυσμα και για την γραφή παραμυθιών;
Παραμύθια που μας διάβαζαν οι γονείς μας ή οι παππούδες μας και μέσω αυτών και τις εντυπωσιακές εικονογραφήσεις τους μπορούσαμε να “ταξιδέψουμε” νοερά σε μακρινούς προορισμούς.
Για όλα αυτά, μας μιλά ο Χανιώτης Πολυχρόνης Κουτσάκης, με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου του «Ο αναπληρωματικός Άγιος Βασίλης», από τις εκδόσεις “Καστανιώτη”, σε εικονογράφηση Δέσποινας Γιαννακάκη. Μία χριστουγεννιάτικη ιστορία, για την αγάπη, την αλληλεγγύη και την κατανόηση της διαφορετικότητας του άλλου.
•Μίλησέ μας για τον «αναπληρωματικό Άγιο Βασίλη» και τα μηνύματά του. Πώς “προέκυψε “ το βιβλίο;
Το βιβλίο είναι γραμμένο για ηλικίες 7-107 ετών. Ο ήρωας του βιβλίου είναι ο Μπάμπης. Ο Μπάμπης ζει σε μια φάρμα και θέλει μόνο ένα πράγμα, την ησυχία του. Η έκπληξή του είναι μεγάλη όταν η αγαπημένη του ξαδέρφη, που είναι γραμματέας του Άγιου Βασίλη, προσγειώνεται με το έλκηθρο και τους τάρανδους στην αυλή του. Η έκπληξή του είναι ακόμα μεγαλύτερη όταν του ζητάει να πάρει τη θέση του Άγιου Βασίλη, που είναι άρρωστος. Ο Μπάμπης δεν θέλει να χάσει την ησυχία του. Οι τάρανδοι τον αντιπαθούν. Καμινάδες δεν ξέρει να ανεβοκατεβαίνει. Ούτε αισθάνεται πως μπορεί να τα βάλει με τον μεγάλο εχθρό του Άγιου Βασίλη. Αλλά ακόμα κι αν ξεπερνούσε όλα αυτά τα εμπόδια, ο Μπάμπης ξέρει ότι είναι αδύνατον κάποιος να τον πιστέψει για Άγιο Βασίλη, γιατί ο Μπάμπης είναι μαύρος!
Και σε αυτό το βιβλίο όπως και στα ενήλικα και στα εφηβικά μου, ισχύουν
δύο αλήθειες που μοιάζουν αντιφατικές αλλά δεν είναι: υπάρχουν πράγματα που θέλω πολύ να πω, αλλά ταυτόχρονα δεν με ενδιαφέρει ντε και καλά να καταλάβει ο αναγνώστης όλα όσα θέλω εγώ να του πω.
Αυτό που με ενδιαφέρει είναι ο αναγνώστης, μεγάλος ή μικρός, να περάσει πολύ καλά διαβάζοντας το βιβλίο μου, να το κλείσει και να σκεφτεί «γουάου». Ο «αναπληρωματικός Άγιος Βασίλης» συγκεκριμένα, είναι γραμμένος ώστε τα παιδιά και να γελάσουν πολύ και να έχουν αγωνία πριν την μάχη του Μπάμπη με τον μεγάλο εχθρό του Άγιου Βασίλη.
Αν κάποιος διαβάσει μια ιστορία και περάσει καλά, το βιβλίο έχει επιτελέσει τον στόχο του. Από κει και πέρα, αν αντιληφθεί και όσα θέλει να πει ο συγγραφέας -που στο συγκεκριμένο βιβλίο αφορούν τον ρατσισμό, τον εθελοντισμό και την κλιματική αλλαγή- ακόμα καλύτερα. Αλλά δεν είναι κρίσιμο να τα αντιληφθεί.
Το βιβλίο αυτό, που εκδόθηκε μόλις από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, προέκυψε ως μια ιστορία που ήθελα να πω στα παιδιά μου. Την ξεκίνησα όταν ήταν μικρή η κόρη μου και την εμπλούτισα αργότερα για τον γιο μου. Και έχω την ευτυχία να έχει κάνει τα πολύ ωραία σκίτσα η γυναίκα μου, Δέσποινα Γιαννακάκη, οπότε είναι μια «οικογενειακή υπόθεση» που ολοκληρώθηκε για μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και ελπίζω τώρα να μπει σε όσο το δυνατόν περισσότερα σπίτια.
• “Πίστευες” ως παιδί στον Άγιο Βασίλη; Περίμενες τα δώρα του;
Απ’ όσο θυμάμαι, οι γονείς μου πιστεύοντας ακράδαντα πως έπρεπε να ξέρω την αλήθεια για όλα από μικρός μου αποκάλυψαν νωρίς ότι δεν υπήρχε. Αλλά περίμενα τα δικά τους δώρα, που για μένα ήταν σημαντικότερα από τα δώρα κάποιου μυστήριου τύπου που ερχόταν από καμινάδες.
• Πόσο σημαντικό είναι να διαβάζουμε στα παιδιά χριστουγεννιάτικα παραμύθια και να τα εντρυφούμε στον μύθο του Αη Βασίλη;
Είναι κρίσιμο το να διαβάζουμε στα παιδιά, γιατί μέσα από τις ιστορίες τροφοδοτείται η φαντασία και η φαντασία κάνει απίστευτα πιο πλούσια την ζωή των παιδιών. Είναι εξίσου κρίσιμο να διαβάζουν οι μεγάλοι – για να ανακαλύπτουν αλήθειες που δεν γνώριζαν ότι υπήρχαν αλλά και επειδή τα παιδιά γονιών/θείων/παππούδων που διαβάζουν θα οδηγηθούν κι εκείνα αμέσως στο να πιάσουν βιβλία στα χέρια τους.
• Πόσο έχουν ανάγκη και οι μεγάλοι να διαβάζουν παραμύθια; Κατά πόσο τα παραμύθια συμβάλλουν στη συγκρότηση της προσωπικότητάς μας;
Όλα τα μυθιστορήματα είναι στην ουσία παραμύθια. Παραμύθια που μας αποκαλύπτουν απίθανα πράγματα για τον κόσμο που δεν μπορούσαμε ποτέ να σκεφτούμε μόνοι μας. Και υπάρχουν βιβλία που όταν τα διαβάσεις αισθάνεσαι ότι σε καθορίζουν, ότι σου έχουν αλλάξει την ζωή.
Στα βιβλία μου πολλοί ήρωες λένε πράγματα και πράττουν πολύ διαφορετικά απ’ ότι θα τα έλεγα ή θα τα έπραττα εγώ. Όμως στο «Δεν είσαι εδώ», το τρίτο βιβλίο από την αστυνομική «Τριλογία της Κρήτης» που έγραψα, ένας ήρωας, ο Νικ Έβανς, λέει κάτι που με εκφράζει σε μεγάλο βαθμό, παρόλο που δεν θα συμφωνούσα ότι είναι «το μόνο» ιερό πράγμα:
«Το μόνο πραγματικά ιερό πράγμα που έχω γνωρίσει μέχρι τώρα στη ζωή μου είναι τα καλά λογοτεχνικά βιβλία, τίποτα άλλο. Όταν τα ανοίγω, αισθάνομαι σαν να με έχουν καλέσει στο σπίτι τους, για να μιλήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο, οι πιο ενδιαφέροντες άνθρωποι που έζησαν ποτέ. Με έχουν καλέσει για να μου διηγηθούν τις ιστορίες τους».
• Χριστούγεννα μακριά από τα Χανιά και την Ελλάδα, στην Αυστραλία! Μετέφερέ μας την εικόνα.
Εδώ ήδη έχουμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες και την ημέρα των Χριστουγέννων πολλοί επιλέγουν να την περάσουν στην παραλία. Εμείς θα κάνουμε βέβαια παραδοσιακά Χριστούγεννα με τραπέζι, αλλά το air condition θα είναι στο φουλ για να αντέξουμε την ζέστη. Όσο εξωτικά κι αν ακούγονται πάντως τα καλοκαιρινά Χριστούγεννα, εγώ προτιμώ τα χουχουλιαστά Χριστούγεννα στα Χανιά.
• Τι εύχεσαι για την νέα χρονιά;
Η ευχή για σωματική υγεία σε όλο τον κόσμο, δεδομένων όσων ζούμε, είναι προφανής. Αλλά θέλω να προσθέσω την ευχή για πνευματική υγεία. Για ψυχραιμία. Για εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Το ανθρώπινο είδος έχει επιβιώσει χάρη στην επιστήμη. Εδώ και εννιά χιλιάδες χρόνια γνωρίζουμε (πιο πριν δεν έχουμε στοιχεία) πόσο οι επιστήμονες αγωνίζονται να καταλάβουν τον κόσμο δουλεύοντας νυχθημερόν και χρησιμοποιώντας την γνώση για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους. Εύχομαι όσοι κάνουν το τρομερό λάθος να ακούνε γελοίους “influencers” στο YouTube και στα σόσιαλ μίντια που τους λένε να μην εμπιστεύονται όσα υποστηρίζει το 100% των ιατρικών συλλόγων σε όλο τον κόσμο, να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να αφήνουν τον φόβο να τους κυριεύει.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Πολυχρόνης Κουτσάκης γεννήθηκε στα Χανιά το 1974. Έχει τιμηθεί δύο φορές με Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου (2005, 2007) από το Υπουργείο Πολιτισμού καθώς και με το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού βιβλίου 2016, για το «Μια ανάσα μόνο», το 2ο βιβλίο της «Τριλογίας της Κρήτης».
Η σειρά των αστυνομικών μυθιστορημάτων του («Αθηναϊκό Μπλουζ», «Baby Blue») με πρωταγωνιστή τον Στράτο Γαζή εκδίδεται ταυτόχρονα στην Ελλάδα (εκδόσεις Πατάκη), τις ΗΠΑ, την Αγγλία και την Αυστραλία (εκδόσεις Bitter Lemon Press).
Στην Ελλάδα έχουν εκδοθεί 14 μυθιστορήματά του και μία ποιητική συλλογή.
Θεατρικά έργα του έχουν παιχθεί και βραβευθεί στην Νέα Υόρκη και σε άλλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και στην Αγγλία και στην Ελλάδα. Το θεατρικό του έργο «Χωρίς Εσένα» ανέβηκε στο θέατρο Αμόρε στην Αθήνα τον Μάιο του 2008 και από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης την άνοιξη του 2015.
Για τρία χρόνια έζησε στον Καναδά, όπου ήταν καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του McMaster University. Από το 2009 έως το 2015 ήταν καθηγητής στην Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης. Από τον Ιανουάριο του 2016 είναι καθηγητής στο Τμήμα Τεχνολογίας της Πληροφορίας (Information Technology) στο πανεπιστήμιο Murdoch, στην πόλη Περθ της Αυστραλίας. H ιστοσελίδα του είναι www.polkoutsakis.com
