Ένα Πάσχα διαφορετικό από τα άλλα. Αλλά όχι ένα Πάσχα που έχει χάσει το αναστάσιμο νόημά του, όπως δηλώνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καθηγήτρια και συγγραφέας Λένα Διβάνη, ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος, ο ομότιμος καθηγητής Ιωάννης Κονιδάρης και ο διπλωμάτης Κωνσταντίνος Αλεξανδρής, υπεύθυνος για τις θρησκευτικές υποθέσεις του υπουργείου Εξωτερικών.
Αντίθετα, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες γιορτάζεται αυτό το Πάσχα δίνουν την ευκαιρία για αναστοχασμό, αλλά και για έναν γενικότερο επαναπροσδιορισμό των αξιών μας. «Το Πάσχα είναι πρώτα μια εσωτερική ανάσταση και μετά μια γιορτή. Θα χάσουμε τη γιορτή, αλλά θα κερδίσουμε την εσωτερική μας ανάσταση» σημειώνει ο Στέλιος Ράμφος.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, «η νίκη της ζωής επί του θανάτου, που γιορτάζουμε το Πάσχα, είναι το σύμβολο μιας νέας αρχής. Γι’ αυτό όχι μόνο διατηρείται αναλλοίωτο το νόημά του, αλλά γίνεται και εξαιρετικά επίκαιρο. Αφού νικήσουμε την πανδημία, αφού δηλαδή νικήσει η ζωή τον θάνατο, δεν μπορούμε παρά να κάνουμε μια νέα αρχή».
Και αυτά που θα στερηθούμε; Όχι μόνο τα έθιμα αλλά και τη δυνατότητα για τους πιστούς να εκφράσουν το θρησκευτικό τους συναίσθημα στους ναούς; «Στις εσωτερικές διεργασίες δεν υπάρχει στέρηση, υπάρχει μόνο πλούτος. Είναι πλούτος να θρησκεύει κανείς μέσα του. Το Ευαγγέλιο τι λέει; Ο Θεός εντός ημών εστί», απαντά ο Στέλιος Ράμφος.
Σε έναν επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με τη γιορτή καλεί και ο Ιωάννης Κονιδάρης. «Η Ανάσταση δεν είναι, ασφαλώς, τα λίγα λεπτά που κατά κανόνα αφιερώνουμε μέσα στις εκκλησιές, ή συνηθέστερα στους αύλιους χώρους τους, από το “ Δεύτε λάβετε φως” ως το “ Χριστός Ανέστη εκ νεκρών”, που κι’ αυτό με δυσκολία ακούγεται μέσα στον ορυμαγδό των κροτίδων και των βεγγαλικών που το συνοδεύουν… Η Ανάσταση είναι μια μακρά πορεία που συνεχίζεται όλη τη Μεγάλη Σαρακοστή και κορυφώνεται με τη Μεγάλη Εβδομάδα» σημειώνει.
Το νόημα επομένως δεν χάνεται, μολονότι αυτή η Λαμπρή θα γιορταστεί χωρίς τα πολλά και παλιά έθιμα που τη συνοδεύουν. «Και αν δεν ανάψουμε κερί στις εκκλησιές μας ή δεν προσκυνήσουμε τον Επιτάφιο, ας δώσουμε ένα πιάτο ζεστό φαγητό στον άστεγο έξω από την πόρτα μας… Αν δεν πάρουμε το Άγιο Φως σπίτι μας, ας το μεταλαμπαδεύσουμε στις καρδιές μας και αν δεν δώσουμε “ το φιλί της αγάπης” στον διπλανό μας, ας συγχωρήσουμε τον συνάνθρωπό μας που μας έχει, ηθελημένα ή άθελά του, παραπικράνει».
Για τη Λένα Διβάνη, «Αυτό το Πάσχα δεν ανήκει στον κορονοϊό αλλά στο μετά του». Οι άνθρωποι, λέει, θέλουμε να τα ελέγχουμε όλα. «Το άγνωστο μάς τρομάζει περισσότερο από κάθε ιό, κάθε δικτάτορα, κάθε φυσική καταστροφή όταν πραγματικά συμβεί. Στην πραγματικότητα αρνούμαστε να δεχτούμε ότι το μέλλον μας πάντα ήταν και πάντα θα είναι άγνωστο», συμπληρώνει και δίνει μια πρακτική συμβουλή: «Οπότε αυτό που βρίσκω πιο φρόνιμο και αυτό που εύχομαι σε όλους μας είναι να ασχοληθούμε επιτέλους με το παρόν προς το παρόν! Άλλωστε όπως έλεγε και η γιαγιά μιας φίλης “μπουκιά μπουκιά τρώγεται ο ελέφαντας!”».
Και το αρνί; «Να το φάμε το αρνί», απαντά, «αλλά να μην μας φάει».
Ο Ιωάννης Κονιδάρης προτείνει από την πλευρά του να «κοιτάξουμε γύρω μας, όλους αυτούς που ανά τα πέρατα της οικουμένης δίνουν στην κυριολεξία τον αγώνα της ζωής κατά του θανάτου στις μονάδες εντατικής θεραπείας, ας ταπεινωθούμε μπροστά στον Εσταυρωμένο και ας ψελλίσουμε “ Κύριε, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ”».
Ανάλογη πρόκληση απευθύνει και ο Κωνσταντίνος Αλεξανδρής. «Ειδικά αυτές τις άγιες ημέρες, ημέρες ιδιαίτερης θρησκευτικότητας και περισυλλογής, οι ευχές και οι σκέψεις μας πηγαίνουν στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής που επιτελούν το καθήκον τους υπό τις εξαιρετικές αυτές περιστάσεις». Ο ίδιος λέει πως πρέπει να δούμε αυτήν την κρίση ως ευκαιρία. «Ευκαιρία για όλους μας να αναθεωρήσουμε αντιλήψεις, πρακτικές και στερεότυπα. Η Ελλάδα κερδίζει σε αξιοπιστία και όλοι μας αποκτούμε μεγαλύτερη πίστη στις δυνατότητές μας. Πρέπει να εργαστούμε ώστε η επόμενη ημέρα να μας βρει πιο δυνατούς, πιο συνειδητοποιημένους και έτοιμους να ξαναπάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας».
