Στη χώρα μας εδώ και χρόνια κλείνουμε τα μάτια πεισματικά στο φαινόμενο της μετανάστευσης. Αρνούμαστε συνειδητά να πάρουμε αποφάσεις, να θεσπίσουμε κανόνες και νόμους που θα δίνουν μια μόνιμη λύση χωρίς να κινδυνεύει η ζωή και η αξιοπρέπεια των ανθρώπων που διωγμένοι λόγω πολέμων και εχθροπραξιών από τις χώρες τους ήλθαν στη χώρα μας, διαπράττοντας μόνο την παρανομία της μη βίζας… η αυτό που λέμε χωρίς χαρτιά. Η αδιαφορία, η προχειρότητα στη αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου δεν είναι λύση. Δεν είναι λύση να καταχωρείς στα αζήτητα έναν μεγάλο αριθμό ατόμων που είδη βρίσκεται στο ελληνικό έδαφος. Δεν είναι λύση η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η στοχοποίηση, τα βασανιστήρια και πολύ περισσότερο δεν είναι λύση ο εγκλεισμός σε στρατόπεδα τύπου Γκουαντάναμο για μη διαπραχθέντα αδικήματα παρά μόνο αυτό της μη κατοχής επισήμων εγγράφων.
Η κυβέρνηση οφείλει να θεσπίσει νόμους και κανόνες για να σταματήσει αυτό το νέο δουλεμπόριο, να βρει τρόπο να ενσωματώσει τους μετανάστες που ζουν στη χώρα μας σε μια γκρι ζώνη παρανομίας, με το να παραδεχθεί την ύπαρξή τους και να δώσει έγραφα ελεύθερης μετάβασης για χώρες που επιθυμούν να καταφύγουν, αλλά έχουν εγκλωβιστεί εδώ. Ο εγκλεισμός σε στρατόπεδα συγκέντρωσης χωρίς τα στοιχειώδη μέτρα υγιεινής, χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη, χωρίς φαγητό είναι μπουνιά στην ιστορία μας, στον πολιτισμό μας. Είναι έγκλημα και ντροπή να αυτοκτονεί κάποιος που τον φυλακίζεις χωρίς καν να του καθορίζεις το αδίκημα και τη ποινή του, να αφήνεις ανθρώπους να πεθαίνουν από φυματίωση και να σιωπάς. Είναι έγκλημα να δημιουργείς κέντρα υποδοχής προσφύγων χρηματοδοτούμενα από προγράμματα Ευρωπαϊκά και να μην τα παραδίνεις σε λειτουργία, ενώ την ίδια ώρα αφήνεις τους μετανάστες και κυρίως παιδιά να ζουν στοιβαγμένα σε άθλια παλιά κοντέινερ χωρίς νερό και τουαλέτα. Δεν είναι αυτά πράξεις που μας γεμίζουν υπερηφάνεια, δεν καθορίζουν τον πολιτισμό μας. Στο κολαστήριο της Αμυγδαλέζας, οι Γιατροί του Κόσμου περιγράφουν την εμπειρία τους από την επίσκεψή τους.
Ε.Μ
Επίσκεψη στον Ειδικό Χώρο Παραμονής Αλλοδαπών (ΕΧΠΑ) καθώς και στον Ειδικό Χώρο Παραμονής Ασυνόδευτων Ανηλίκων (ΕΧΠΑΑ) Αμυγδαλέζας, πραγματοποίησε στις 18 Φεβρουαρίου, ιατρικό κλιμάκιο της οργάνωσης Γιατροί του Κόσμου. Το κλιμάκιο μετέβη στα εν λόγω κέντρα ύστερα από πρόσκληση του αρμόδιου Υπουργείου, προκειμένου να εκτιμήσει την κατάσταση υγείας των υπηκόων τρίτων χωρών που βρίσκονται υπό κράτηση. Επιπλέον, μετέφερε και παρέδωσε ιατροφαρμακευτικό υλικό, ενώ ξεναγήθηκε από το διοικητικό προσωπικό στους χώρους κράτησης.
Το κλιμάκιο παρέμεινε στο χώρο έως αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας και δραστηριοποιήθηκε σε συνεργασία με τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους ψυχολόγους που εργάζονται στα κέντρα, δίνοντας έμφαση στους ασυνόδευτους ανηλίκους που κρατούνται. Κατά την παραμονή του κλιμακίου, οι ΓτΚ διαπίστωσαν, ύστερα από αυτοψία στους χώρους κράτησης και εξέταση υπηκόων τρίτων χωρών, πως πρόκειται για συνθήκες που παραπέμπουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Οι κρατούμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών αντιμετωπίζουν βασικά προβλήματα διαβίωσης, μιας και οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν διατρέχουν οριζόντια όλο το φάσμα των συνθηκών κράτησης (ανθυγιεινές υποδομές, έλλειψη ειδών υγιεινής, ελλιπής θέρμανση, σίτιση, ρουχισμός και υπόδηση, απουσία ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στον χώρο της κράτησης). Χαρακτηριστικό αποτελεί το γεγονός ότι οι κρατούμενοι δεν φαίνεται να έχουν εξεταστεί για λοιμώδεις ασθένειες, ενώ η πλειοψηφία των εξεταζόμενων υπηκόων τρίτων χωρών έπασχαν από τη λεγόμενη «νόσο του πρόσφυγα», δηλαδή αντιμετώπιζαν σωρευτικά προβλήματα υγείας που έχουν άμεση σχέση με τις συνθήκες διαβίωσής τους και είναι κυρίως γαστρεντερολογικά, αναπνευστικά και δερματολογικά, ενώ διαπιστώθηκε και καταθλιπτική συμπτωματολογία. Αλλωστε, ιδιαίτερο πλήγμα στην ψυχολογία των κρατουμένων, όπως διαπιστώθηκε, καταφέρεται όχι μόνο από τις συνθήκες κράτησης, αλλά και από την αβεβαιότητά τους σχετικά με το μέλλον τους, το φόβο τους ότι θα παραμείνουν έγκλειστοι, χωρίς να ξέρουν το γιατί, αλλά και την ανασφάλειά τους σχετικά με το πόσο θα διαρκέσει η κράτηση τους.
Οι Γιατροί του Κόσμου, πιστοί στην αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης και τη δέσμευσή τους στον όρκο του Ιπποκράτη, θα συνεχίσουν να επισκέπτονται τους χώρους της Αμυγδαλέζας, τόσο για να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανάγκη για άμεση λύση, όσο και για να επιτελέσουν τον συστατικό τους ρόλο της καταγραφής και ανάδειξης μειζόνων ζητημάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, οι Γιατροί του Κόσμου αντιλαμβάνονται την ανάγκη για άμεση κρατική παρέμβαση και οριστική επίλυση του εν λόγω ζητήματος, με τρόπο που να διασφαλίζει μέσα από την απόδοση ανάλογων καθεστώτων, την ελευθερία των κρατουμένων, αλλά και την απρόσκοπτη πρόσβασή τους σε βασικά τους δικαιώματα όπως η στέγαση, η περίθαλψη, η εργασία κ.λπ.
Αναλυτικά στο κέντρο υπό κράτηση βρίσκονται συνολικά 43 ασυνόδευτοι ανήλικοι. Οι Γιατροί του Κόσμου εξέτασαν 14 παιδιά, τα οποία ζήτησαν να τους δει το ιατρικό κλιμάκιο.
Η πλειοψηφία των παιδιών είχαν ως χώρα καταγωγής το Αφγανιστάν, ενώ ακολουθούσαν το Πακιστάν και η Σομαλία. Οι περισσότεροι ασυνόδευτοι ανήλικοι κυμαίνονταν ηλικιακά από 13 ετών έως 17 ετών, ενώ ο χρόνος κράτησής τους ξεκινούσε από 10 ημέρες έως και 3 μήνες.
Τα προβλήματα υγείας που το κλιμάκιο συνάντησε εξετάζοντας τους ασυνόδευτους ανηλίκους ήταν κυρίως ουρολογικά, μυοσκελετικά άλγη – ορθοπεδικά προβλήματα, γαστρεντερολογικά προβλήματα, δερματολογικά νοσήματα, οδονταλγίες, κοινά κρυολογήματα, ενώ σε μεγάλο ποσοστό οι ασυνόδευτοι ανήλικοι που εξετάστηκαν παρουσίαζαν καταθλιπτική συμπτωματολογία (απώλεια όρεξης, αϋπνία, έντονη θλίψη, άγχος και δυσφορία).
Οπως διαπιστώθηκε τα περισσότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι εν λόγω ασυνόδευτοι ανήλικοι είναι αποτέλεσμα των συνθηκών διαβίωσης και του ίδιου του μέτρου της κράτησης. Συγκεκριμένα, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι διαβιούν σε επισφαλείς για την υγεία τους συνθήκες, μιας και οι χώροι καλύπτονται από γυμνό τσιμέντο, το οποίο αυξάνει τα επίπεδα της υγρασίας και δεν επιτρέπει στην ασθενή θέρμανση να ζεστάνει επαρκώς τον χώρο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι ανήλικοι κοιμούνται σε κτιστά από τσιμέντο κρεβάτια, με λεπτά στρώματα, χρησιμοποιώντας κουβέρτες ή υπνόσακους.
Παράλληλα, διαπιστώθηκαν προβλήματα με το αποχετευτικό σύστημα, ελλιπείς χώροι υγιεινής για τον αριθμό των ανηλίκων που κρατούντο καθώς και έλλειψη επαρκούς συντήρησης και καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων τους.
Σχετικά με τον προαυλισμό των ασυνόδευτων ανηλίκων, πρόκειται για χώρο περιορισμένων τετραγωνικών μέτρων, με ψηλά κάγκελα και σκεπασμένο με τέντα.
Η πλειοψηφία των ασυνόδευτων ανηλίκων προερχόταν από το ΚΕΠΥ (Κέντρο Πρώτης Υποδοχής) Μυτιλήνης, το Κέντρο Ταυτοποίησης Σάμου, ενώ δεν ήταν λίγες και οι περιπτώσεις ανηλίκων που συνελήφθησαν στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς διοικητικά έγγραφα ή είχαν βρεθεί σε πάνω από δυο δομές κράτησης (π.χ. Κέντρο Κράτησης Κορίνθου, Γ.Α.Δ.Α. – Τμήμα Ανηλίκων).
Ωστόσο, δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές ελλείψεις σε ρουχισμό, υπόδηση και είδη ατομικής υγιεινής, ενώ στον χώρο υπήρχε εξοπλισμένο φαρμακείο, χωρίς ωστόσο να υπάρχει το αντίστοιχο υγειονομικό προσωπικό (γιατρός, νοσηλευτής, φαρμακοποιός).
Αναφορικά με τον ΕΧΠΑ – Ειδικό Χώρο Παραμονής Αλλοδαπών, οι Γιατροί του Κόσμου επισκέφθηκαν την τρίτη πτέρυγα και δέχθηκαν 16 υπηκόους τρίτων χωρών (ενήλικοι & ασυνόδευτοι ανήλικοι) στο ιατρείο που υπήρχε στον χώρο, οι οποίοι εξέφρασαν την επιθυμία να εξεταστούν.
Ωστόσο, έκπληξη προκάλεσε στο κλιμάκιο η παρουσία ενός κατά δήλωσή του Ρουμάνου υπηκόου, ο οποίος στερούνταν διοικητικών εγγράφων (διαβατηρίου).
Ο μέσος όρος κράτησης των εν λόγω υπηκόων τρίτων χωρών είναι από 2 έως 19 μήνες, ενώ η πλειοψηφία των εξεταζόμενων είχαν ως χώρα προέλευσης το Αφγανιστάν, τη Νιγηρία, τη Σενεγάλη, το Ιράκ και το Μαρόκο.
Για μία ακόμη φορά διαπιστώθηκε ότι οι κρατούμενοι κατέληξαν στο εν λόγω κέντρο μετά από κράτησή τους σε τουλάχιστον 2 άλλα κέντρα κράτησης ή αστυνομικά τμήματα (Κρήτη, Σάμο, Ηγουμενίτσα, Κόρινθο κ.α.).
Σχετικά με την κατάσταση υγείας των κρατουμένων που εξετάστηκαν, διαπιστώθηκε ότι για μία ακόμη φορά σχετίζονται άμεσα με τις συνθήκες διαβίωσής τους. Τα νοσήματα από τα οποία έπασχε η πλειοψηφία των εξεταζόμενων ήταν γαστρεντερολογικά, αναπνευστικά και δερματολογικά. Παρατηρήθηκαν επίσης οδονταλγίες, κοιλιακά άλγη και κεφαλαλγίες, ενώ και σε αυτόν τον πληθυσμό διαπιστώθηκαν αγχώδεις εκδηλώσεις και συναισθηματικές διαταραχές. Επίσης, επτά εξεταζόμενοι δήλωσαν ότι ενώ είχαν αιτηθεί τη μεταφορά τους σε Νοσοκομείο, το αίτημα τους δεν ικανοποιήθηκε. Παράλληλα, σε δύο περιπτώσεις που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και εξετάστηκαν, τελικά δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία της παροχής της φαρμακευτικής τους αγωγής, όταν επέστρεψαν στο ΕΧΠΑ. Προβληματική διαπιστώθηκε ότι είναι και η παροχή ειδών ατομικής υγιεινής, ένδυσης και υπόδησης καθώς διαπιστώθηκαν αρκετές ελλείψεις στα αντίστοιχα προϊόντα.
Εν προκειμένω και στους δύο χώρους, οι κρατούμενοι εξέφρασαν τη δυσκολία τους να διαχειριστούν την πολύμηνη κράτησή τους, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη ενημέρωση τόσο για το πόσο θα διαρκέσει αυτή όσο και για το τι τους περιμένει μετά. Επίσης, εξέφρασαν την ανάγκη να έρθουν σε επικοινωνία με το οικογενειακό τους περιβάλλον ή τους συγγενείς τους, κάτι που για τους ανήλικους κρατούμενους διαπιστώθηκε ότι συμβαίνει, αλλά με δυσκολία, ενώ για τους ενήλικες ότι είναι δύσκολο έως και αδύνατο, έλλειψης τηλεφωνικών καρτών.
Τέλος, δεν αναφέρθηκαν θέματα άσκησης βίας ή άλλων μορφών κακοποίησης τόσο μεταξύ των κρατουμένων όσο και μεταξύ κρατουμένων και διοικητικών υπαλλήλων.
Γιατροί του Κόσμου.
Σκέψεις από μιαν…. εθελόντρια
Η φτώχεια φέρνει γκρίνια έλεγε πάντα η μητέρα μου. Και συμφωνώ μαζί της. Η φτώχεια και η κακοπέραση φέρνουν γκρίνια και μιζέρια. Πόσο μάλλον στη δύσκολη εποχή μας που χτυπιόμαστε όλοι σαν τα χταπόδια και που δεν ξέρουμε από πού μας έρχεται η κάθε κατραπακιά.
Αυτό δικαιολογεί κουβέντες λίγο τραβηγμένες και συμπεριφορές που απέχουν από την αλήθεια; Θα ’λεγα όχι, αλλά σε τούτους τους δύσκολους καιρούς ποιος ξέρει πια, τι είναι το σωστό και το δίκαιο; Κι έτσι ακούμε να λέγονται πράγματα που πολύ απέχουν από την πραγματικότητα και κανείς να μην φέρνει αντίρρηση. Οπως αυτόν τον καιρό που έχουν μπει στο στόχαστρο πολλών, οι Μ.Κ.Ο.. Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που πολλά ακούγονται και πολλά κυκλοφορούν για τον χρηματισμό τους, τις πιο πολλές φορές παράνομο, και το πώς καταφέρνουν να γεμίζουν τις τσέπες πολλών από τους εμπλεκόμενους με αυτές. Αυτά κυκλοφορούν ευρέως και δεν είναι άγνωστα. Μα δεν μπορεί να μας παίρνει όλους η μπάλα. Νομίζω πως θα ’πρεπε να ξεχωρίσουμε αυτές που παράγουν έργο και πραγματοποιούν τους σκοπούς για τους οποίους συστάθηκαν.
– Μα δεν τις ξέρω αυτές τις καλές οργανώσεις, θα μου πει κάποιος. Πώς θα τις ξεχωρίσω από τις άλλες;
Δεν τις ξέρετε όλες, μα γνωρίζετε κάποια που στέκει εδώ κοντά σας. Εχετε ακουστά σίγουρα την οργάνωση που δραστηριοποιείται στην πόλη μας τα τελευταία 8 χρόνια. Την οργάνωση της διπλανής πόρτας που τόσες φορές της στείλαμε τα περισσευούμενά μας φάρμακα. Τους Γιατρούς του Κόσμου. Που τόσες φορές την ακούσαμε να αναφέρεται στα δελτία ειδήσεων των τοπικών Μέσων Ενημέρωσης. Την οργάνωση που τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τους αλλοδαπούς, οικονομικούς μετανάστες και όσους άλλους ξέπεφταν στην πόλη μας. Μα ένας, μα εκατοντάδες, μα έφθαναν εδώ, μα τους έριχνε η τύχη τους στην υπόλοιπη Κρήτη, οι πάντες ήξεραν πως ήμασταν παρόντες για να βοηθήσουμε να περιθάλψουμε, να ντύσουμε, να ταΐσουμε. Κι όταν οι δομές του επίσημου κράτους έλεγαν όχι σ’ αυτούς τους δυστυχείς, εμείς είμαστε κοντά να τους συμπαρασταθούμε.
Εσείς μας παρείχατε τη δυνατότητα αυτή. Εσείς με τα φάρμακα που μας δίνετε, με τα χρήματα που μας διαθέτετε με το ανθρώπινο δυναμικό που μας προμηθεύετε. Γιατί παρόλο τον τίτλο της Μ.Κ.Ο. είμαστε μια εθελοντική οργάνωση που στηρίζεται κατά κύριον λόγο στους εθελοντές της. Κι ακούγαμε πολλές φορές να αμφισβητείτε τη χρησιμότητα των ενεργειών μας, μα ήσασταν δίπλα μας εμπράκτως και ξέραμε ότι μας στηρίζατε.
Και μετά ήρθαν τα δύσκολα χρόνια. Κι οι παλιοί μας ασθενείς από τις χώρες του τρίτου κόσμου λιγόστεψαν, γιατί τους πήρε κι αυτούς ο άνεμος της κρίσης και τους πήγε σε άλλα μέρη κι άλλες περιπέτειες. Δεν μείναμε όμως χωρίς δουλειά, γιατί είδαμε να πληθαίνουν οι επισκέψεις από τους συντοπίτες μας. Εκεί που το ιατρείο μας δεν είχε κανέναν ασθενή Ελληνα, τώρα έφτασαν να είναι πάνω από τους μισούς. Προ ημερών στην κοπή της πίτας μας τα στοιχεία ήταν συγκλονιστικά:
Τρείς χιλιάδες επτακόσιοι εβδομήντα έξι (3.776) ασθενείς νοσηλεύτηκαν στα ιατρεία μας τη χρονιά που πέρασε. Περίπου δηλ. 15 την ημέρα. Καθόλου άσχημο ποσοστό -θα σχολίαζε ένας καλοθελητής ειρωνικά- για κάποια Μ.Κ.Ο. που τα παίρνει και δεν παράγει έργο.
Χίλιοι τετρακόσιοι εβδομήντα πέντε (1475) από τους ασθενείς αυτούς ήταν Ελληνες. Περίπου δηλ. οι μισοί. (Και δεν ξεχνώ πώς ήταν οι πρώτοι που ήρθαν πριν από περίπου πέντε χρόνια. Επαιρναν πρώτα τηλέφωνο. Μας έλεγαν, ρωτούσαν για κάποιον γνωστό τους και διερωτούντο αν στο ιατρείο μας βλέπουμε και Έλληνες. Οταν μετά τις διαβεβαιώσεις μας, έρχονταν, κρατούσαν το κεφάλι κατεβασμένο και δεν τολμούσαν να μας κοιτάξουν στα μάτια, λες και η ανέχεια κι η κακοτυχία είναι ντροπή. Σήμερα δυστυχώς οι επισκέψεις συμπατριωτών μας είναι πια καθεστώς και κανείς δεν εκπλήττεται μ’ αυτό).
Και είδαμε περιπτώσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα της ιατρικής. Πέραν από τις πιο συνηθισμένες παθολογικές και παιδιατρικές καλύψαμε και ειδικότητες λιγότερο συχνές. Όπως περιστατικά οφθαλμιατρικά, ακτινολογικά και πολλά άλλα. Εν ολίγοις δεν έρχεται κανείς στα ιατρεία μας χωρίς κάποιος να επιληφθεί με το πρόβλημά του.
Το επόμενο ηχηρό μήνυμα από τα στατιστικά, που θα χρειαζόταν ίσως ιδιαίτερη μνείας αλλά από κάποιον ειδικό, είναι το ότι η δεύτερη ομάδα περιστατικών μετά τα παθολογικά είναι τα ψυχιατρικά. Θα μου πείτε δεν πρέπει να μας φαίνεται παράξενο μετά από αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας.
Τα ξέρετε φίλοι μου όλα αυτά.
Τα ξέρετε, γιατί το βλέπουμε πως το έργο μας έχει καταξιωθεί στα μάτια σας.
Τα ξέρετε, γιατί μας στηρίζετε σε κάθε μας ενέργεια.
Τα ξέρετε, γιατί αντιλαμβάνεστε πόσες πιέσεις σβήνουν στα ιατρεία μας αντί να γιγαντωθούν και να δημιουργήσουν προβλήματα στην τοπική κοινωνία.
Γι’ αυτό, όταν ακούτε να μιλάνε για Μ.Κ.Ο. που τα παίρνουν και δεν παράγουν έργο, να θυμάστε και τη Μ.Κ.Ο. της χώρας μας, της πόλης μας που δεν τα παίρνει και που παράγει έργο χειροπιαστό και αναγνωρίσιμο.
Μπεμπ. Α.
