Για το θέμα που θα αναφερθώ έχουν παλαιότερα και πρόσφατα διατυπωθεί κάποιες διαφορετικές απόψεις από παράγοντες που σίγουρα δεν είχαν υπ’ όψιν τους τοποθεσίες, σχεδιασμούς, δεδομένα κ.λπ.
Η πρόταση όμως που θα διατυπωθεί στη συνέχεια και με τα σχετικά δεδομένα, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν από τις Δημοτικές Αρχές Πλατανιά και Χανίων, αλλά και της Αντιπεριφέρειας, γιατί θα συμβάλλει τα μέγιστα στην τουριστική ανάπτυξη των περιοχών των.
Στα Χανιά, τα πρώτα σκι και η χιονοδρομία “έφθασαν” πριν ακριβώς από εξήντα χρόνια. Από τότε ζηλεύαμε το, για την εποχή αυτή, μοναδικό και μη άρτιο, χιονοδρομικό κέντρο στο Σέλι του Βερμίου, μα σήμερα υπάρχουν στη χώρα μας 18 χιονοδρομικά κέντρα, άλλα πλήρη και άλλα μικρά, που έχουν τη διαχείριση του Ε.Ο.Τ., Ορειβατικών Συλλόγων ή ιδ. επιχειρηματιών.
Για την ιστορία και ενημέρωση περί των σχετικών εγκαταστάσεων στην περιοχή μας αναφέρω:
– Σε δύο προμελέτες ανώτερων δασονόμων για την περιοχή Σαμαριάς, ετών 1967 – 69, αναφέρεται η πρόταση κατασκευής εναέριου μεταφορέα στο φαράγγι, πράγμα φυσικά απαράδεκτο. Η μία αναφέρει και την παρουσία… λύκων στη Σαμαριά.
– Επίσης, για κάτι παρόμοιο εκεί, ενδιαφέρθηκε μετέπειτα Ελληνοαμερικανός, που φυσικά απορρίφθηκε το ενδιαφέρον του.
– Σε τελείως πρόχειρη διατύπωση προτάσεων για “έργα” στα Σφακιά αναφέρεται το εξωφρενικό για χιονοδρομικό κέντρο στην κορυφή Κάστρο Ασκύφου με… πάρκινγκ λεωφορείων κοντά στην κορυφή…
– Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας, νομίζω πριν περίπου 30 χρόνια, έφερε Αμερικανούς ειδικούς και έφτιαξαν προμελέτη για εγκατάσταση εναέριων βαγονιών 150 ατόμων από περιοχή Πεμονίων Αποκορώνου στην κορυφή Γρας Σωρός, με πρόθεση λειτουργίας περίπου όλο τον χρόνο. Είχε μάλιστα εξασφαλίσει και εξ USA χρηματοδότηση και όλα με σεβασμό στο περιβάλλον. Αυτό θα άλλαζε τη ζωή της περιοχής προς το καλύτερο, αλλά τύχη κακή τον χτύπησε και πέθανε κατ’ αρχάς η γυναίκα του και μετά αυτός από την επάρατο. Πριν τρεις δεκαετίες περίπου ο γνωστός και αγαπητός Αυστριακός Σήφης (καταφύγιο Καλλέργη) έφερε ανθρώπους από κατασκευαστικό οίκο Χ.Κ. και μετά από σοβαρές μελέτες στην περιοχή Ομαλού συνέταξαν προμελέτη ογκώδη για την κατασκευή του Χ.Κ. στην περιοχή κορυφής Ψηλάφι. Πήγαμε στον Ε.Ο.Τ. στην Αθήνα και ο προϊστάμενος τεχν., νομίζω Μπαρμπαλιάς, έμεινε κατάπληκτος από τους καλούς όρους της κατασκευής και συγκάλεσε άμεσα κάποιους προϊσταμένους για να δοθεί η σχετική άδεια. Και αυτό γιατί η εταιρεία θα κατασκεύαζε το έργο χωρίς καμιά οικονομική ενίσχυση, αλλά θα το απόσβενε με μέρος των εισπράξεων και για όσα χρόνια τραβούσε αυτό. Επρεπε όμως να αναληφθεί η προώθηση από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, πράγμα που από κοινότητα Λάκκων δεν υπήρξε ενδιαφέρον, αφού δεν έγινε αντιληπτό το όφελος για την περιοχή. Απευθυνθήκαμε στον τότε δήμαρχο Χανίων κ. Κατσανεβάκη, αλλά σωστά ανέφερε ότι δεν είναι στα όρια του Δήμου του το έργο.
Ετσι εμείς, και κακώς, εγκαταλείψαμε κάθε προσπάθεια. Το γεγονός αποδεικνύει ότι υπάρχουν επιχειρηματίες που κάνουν τοποθετήσεις σε παρόμοια έργα.
Ο Γιώργος Κλαουδάτος, ιδιοκτήτης του χιον. κέντρου στο Βελούχι Καρπενησίου, είχε επίσης ενδιαφερθεί για εγκατάσταση παρόμοιου αναβατήρα από Μαχί Ομαλού ως καταφ. Καλλέργη με ολόχρονη χρήση, αλλά δεν προχώρησε.
Ας σημειωθεί επίσης ότι την 6η Απριλίου 1975, πραγματοποιήθηκαν οι πρώτοι και μοναδικοί πανελλήνιοι αγώνες σλάλομ ανδρών και παίδων, όταν όλα τα χιον. κέντρα στην Ελλάδα είχαν κλείσει και ο Γάλλος προπονητής της εθνικής ομάδας χιονοδρομίας που παρευρέθηκε, εξέφραζε τον ενθουσιασμό του, όταν μετά από χιονοδρομία σε μισή ώρα κολυμπούσε στο Λιβυκό Πέλαγος στη Σούγια.
Λειτούργησε επίσης μικρό φορητό συρόμενο σκιλίφτ κοντά στο Ξυλόσκαλο και στον Λάκκο Καλλέργη με μήκος συρματόσχοινου 300 μ., που είχε φέρει ο Αυστριακός, με θαυμαστά αποτελέσματα.
– Χιονοδρομικό Κέντρο Νίδας Ψηλορείτη. Λάθος τοποθεσία, λάθος κατασκευαστές, λάθος διαχειριστές. Δύο με τρεις φορές με πολύ μεγάλη δαπάνη κατασκευάσθηκε και στην αρχική έτυχε εκεί ο Αυστριακός με ειδικό σε αυτά φίλο του που… χτυπιόταν για τον χώρο, για το ότι εκεί δεν “πιάνει” χιόνι, για το ότι υπήρχε κίνδυνος για χιονοστιβάδα. Η απάντηση του εκεί “ειδικού” ήταν ότι θα φέρνουν… παγάκια οι Ανωγειανοί και ότι τη χιονοστιβάδα θα την αντιμετώπιζαν. Μετά το μετέφεραν και ξανάκτισαν κτήρια πιο πάνω, όπου με δύο ασήμαντα συρόμενα όπου το ένα καταστράφηκε από χιονοστιβάδα, ευτυχώς όταν δεν λειτουργούσε.
Οταν είχε πολύ χιόνι, δεν άνοιγαν τον δρόμο και όταν δεν είχε, φυσικά δεν λειτουργούσε. Μία φορά που έφτασαν ως εκεί δύο λεωφορεία με παιδιά του Ορειβατικού, πήγε μεσημέρι να βρεθεί ο αρμόδιος του Δήμου να ανοίξει. Γι’ αυτό έκλεισε και όχι γιατί δεν είχε πελάτες. Η αλήθεια είναι ότι όλα τα χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες, αλλά και στο εξωτερικό. Θυμάμαι χρονιά που ο Αυστριακός ανέφερε ότι κλαίνε τη μοίρα τους εκεί τα κέντρα όταν εδώ είχε χιόνι.
Πριν τα περασμένα Χριστούγεννα, στο φημισμένο Νταβός, είχε χιόνι μόνο στα πολύ ψηλά. Εδώ υπάρχει χιόνι σίγουρα δύο με τρεις ή και τέσσερις μήνες, χωρίς να αποκλείονται και έκτακτες περιπτώσεις, όπως παντού συμβαίνει. Τις εγκαταστάσεις του εναέριου αναβατήρα θα χρησιμοποιούν τα χίλια περίπου άτομα και πλέον από τις βάσεις, που στα Χανιά ήδη έχουν ασχοληθεί με το σπορ της χιονοδρομίας. Μεγάλος αριθμός από την υπόλοιπη Κρήτη και κυρίως η χρήση του θα είναι για εκπαίδευση ή παιχνίδι μικρών παιδιών μέχρι εφήβων και μεγάλων σε δύο συρόμενα λιφτ σε έναν μοναδικό υπέροχο χώρο παράπλευρα της κορυφής Ψιλάφι (1.984 μ.).
Τα μικρά χιονοδρομικά κέντρα, παντού, δουλεύουν από τους εκπαιδευόμενους.
Σε αυτό τον χώρο, κατά Γερμανό περιηγητή του 18ου αι., πραγματοποιούσε ο Κρηταγενής Δίας τις αρματοδρομίες του και σήμερα θα γίνονται οι χιονοδρομίες και έτσι θα πρέπει να προβληθεί. Τέλος όλοι όσοι, χειμώνα ή καλοκαίρι, θα θελήσουν να απολαύσουν ένα μοναδικό θέαμα προς Κρητικό και Λιβυκό πέλαγος, δίπλα στην κορυφή Γκίγκιλος και το φαράγγι Τρυπητής κάτω. Τη Σούγια, Παλαιόχωρα, Χανιά κ.λπ.
Θα υπάρξουν διανυκτερεύσεις, στην πόλη Χανίων, Δήμο Πλατανιά και στους δύο Γύρους Λακκιώτικο – Σελινιώτικο κ.λπ. θα αναπτυχθούν και άλλα σπορ και αθλήματα όπως το Helicopter Ski, Σνόουμποαρντ, Αλεξίπτωτο πλαγιάς κ.λπ.
Βέβαια το πλέον κατάλληλο σημείο σε χιόνωση και χώρο υπάρχει στα κεντρικά Λευκά Ορη, ίσως πίσω από κορυφή Μελινταού, αλλά για εκεί η δαπάνη θα είναι τεράστια, αφού δεν υπάρχουν δρόμοι, άνετοι χώροι παρκαρίσματος κ.λπ. όπως στον Ομαλό. Για εκεί μεριά θα μπορεί να θριαμβεύσει το ορειβατικό σκι όπως ο σύγχρονος Ορειβατικός Χανίων ξεκίνησε με θαυμαστά αποτελέσματα.
Ο Ε.Ο.Τ. με την εγκύκλιό του 550945 της 23-11-1976 προς τον Δήμο Χανίων, Τ.Ε.Ε. και Ορειβατικό ζητούσε προτάσεις για περιοχές για ανάπτυξη χειμερινού τουρισμού και χειμερινών σπορ που φαίνεται δεν του εστάλησαν ακόμη και επίσης, έπειτα από σχετικό δημοσίευμά μου σε τοπική εφημερίδα, ο προϊστάμενος Π.Υ. τουρισμού Κρήτης ανέφερε στην από 17η Μαρτίου 1976 επιστολή του Ε.Ο.Τ.:
«Αξιότιμε κύριε Πλυμάκη,
με ιδιαίτερον ενδιαφέρον εδιάβασα τόσον εις την εφημερίδα “Κήρυξ” των Χανίων όσον και εις την “Κρητικήν Επιθεώρησιν” (αναδημοσίευσις) του Ρεθύμνου τα εμπεριστατωμένα άρθρα σας διά την ανάπτυξιν του χειμερινού τουρισμού εις την Κρήτην και την δημιουργίαν χιονοδρομικών κέντρων εις τα θαυμάσια βουνά της και ιδιαιτέρως εις τα Λευκά Ορη ή άλλως τις “Κρητικές Αλπεις”· επιφυλάσσομαι δε όπως εις δεδομένην στιγμήν θέσω υπ’ όψιν της Κεντρικής Υπηρεσίας του Ε.Ο.Τ. πολλάς εκ των ενδιαφερουσών προτάσεών σας επί του εν λόγω θέματος.
Επιφυλασσόμενος να σας γνωρίσω προσωπικώς εις προσεχή άφιξίν μου εις Χανιά και εις τπ εκεί λειτουργούν Γραφείον μας, διατελώ
ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΚΟΥΜΑΝΗΣ
Προϊστάμενος Π.Υ.Τ. Κρήτης».
Υπάρχει ακόμη σημείο προς τη νότια πλευρά του Σελινιώτικου Γύρου Ομαλού όπου, όταν υπάρχει χιόνι, μπορεί να πραγματοποιείται σλάλομ ή ελεύθερη κατάβαση, μέχρι κοντά στο εκεί λιμνίο.
Ας φροντίσουν, λοιπόν, οι εμπλεκόμενοι στον χώρο και πέρα από αυτόν, να πραγματοποιηθεί κάποτε αυτό το έργο μιας και για 25 χρόνια… οργανώνεται ο δώδεκα μήνες τουρισμός και ακόμη δεν οργανώθηκε. Αλλά προς Θεού, μην προκύψουν οι κάποιοι “οικολόγοι” που για να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους θα προαναγγείλουν εθνική καταστροφή.
Ας σημειωθεί ότι η καλύτερη εξυπηρέτηση θα είναι με εναέρια καθίσματα των δύο θέσεων και ότι ανάλογα με την κίνηση υπάρχει η δυνατότητα πρόσθεσης ή αφαίρεσης καθισμάτων από το καλώδιο στήριξης.
Ακόμη θα είναι δυνατόν να προσφέρονται στους επισκέπτες πάρα πολλές υπέροχες πεζοπορικές διαδρομές στα πέριξ του οροπεδίου, σε δασωμένες ή μη περιοχές όπως π.χ. η θαυμαστή διαδρομή από Γρε Λέσκα προς Ψηλάφι κ.λπ. κ.λπ.
Σε όλα αυτά φυσικά οπωσδήποτε θα συμμετάσχει και ο Δήμος Καντάνου – Σελίνου, αφού σε πολλά σημεία από τα προαναφερθέντα η περιοχή υπάγεται σε αυτόν.
Ας σημειωθεί επίσης ότι με τη φετινή πρωτοφανή καλοκαιρία κανένα χιονοδρομικό κέντρο στη χώρα μας δεν λειτούργησε πάνω από 15 ημέρες.
