Ήταν ένας πολυπράγμων Αμερικανός, τον οποίον δεν μπορείς να συμπεριλάβεις στους φιλέλληνες. Έμπορος, δημοσιογράφος, καθηγητής της λογοτεχνίας, ποιητής και πρεσβευτής, αλλά ιδιαιτέρως οξυδερκής, είναι ο James Bayard TAYLOR (1825-1878). Γράφει για την Ελλάδα του Όθωνα και της Αμαλίας, τους οποίους εγνώρισε.
«Κανείς από τους δύο δεν είναι ο ηγεμόνας που χρειάζεται η Ελλάδα». Και συνεχίζει: «Τη μεγαλύτερη πρόοδο που έκανε η Ελλάδα μετά την απελευθέρωση της, ήταν στον εμπορικό τομέα. […] Το εμπόριο της Κωνσταντινούπολης, που γίνεται με ελληνικά σκάφη είναι σημαντικότερο από το εμπόριο όλων των υπολοίπων εθνών μαζί. Ελληνικοί εμπορικοί οίκοι δεν υπάρχουν τώρα μόνο σε Τεργέστη, Βιέννη, Μασσαλία, Λονδίνο, Παρίσι και Μάντσεστερ, αλλά αρχίζουν να δημιουργούνται επίσης και στις Ηνωμένες Πολιτείες.[…] Ο ελληνικός λαός έχει εκ φύσεως ταλέντο για το εμπόριο, και ακριβώς πάνω σ’ αυτή τη βάση θα μπορούσε κανείς να στηρίξει την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Πώς όμως θα είναι αυτό το μέλλον, δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς ούτε κατά προσέγγιση. Δεν μπορώ ακόμη να πιστέψω στην Αναγέννηση της Ανατολής μέσω του ελληνικού λαού. […] Αν το παρόν βασίλειο της Ελλάδος συνεχίσει ως μικρή δύναμη να σέρνει την αδύνατη υπόσταση του ή αν τελικά θα γίνει μέλος ενός ισχυρότατου συνόλου, είναι κάτι το οποίο δεν θα κάνω υποθέσεις. […]»
Τελικά, η πρόβλεψη του ευφυούς Αμερικανού επαληθεύτηκε και η Ελλάδα έγινε “μέλος ενός ισχυρότερου συνόλου” με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αγγλικό πρωτότυπο του οδοιπορικού του TAYLOR στην Ελλάδα εις την οποίαν επεσκέφθη την Κρήτη, την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία μεταφράστηκε στα γερμανικά από τη Γερμανίδα σύζυγο του Marie Hansen- Taylor, με τον τίτλο «Reisen in Griechenland nebst einem Ausflug nach Kreta, von Bayard Taylor, Leipzig 1862», μέρος του οποίου δημοσίευσε ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βιέννης, Π.Κ. ΕΝΕΠΕΚΙΔΗ (1917-2014) σε παλαιότερο τεύχος του περιοδικού «ΙΣΤΟΡΙΑ».
* Μοναστηράκι Δωρίδος
