Το να βάζουμε τάξη στο χάος που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα, αποτελεί ευσεβή πόθο για πολλούς από εμάς, ασχέτως αν δεν τα καταφέρνουμε πάντα. Λίγοι από εμάς θα φανταζόμαστε ότι πίσω από τον ακραιφνή μας πόθο για τάξη, κρύβεται μια ολόκληρη επιστήμη. Ζούμε σε μια κοινωνία πλήρως βυθισμένη στην τεχνολογία, λησμονούμε όμως ότι η τεχνολογία μας βασίζεται στην επιστήμη.
Κι όπως λέει σε συνέντευξή του (La Repubblica 06-10-21) κι ο πρόσφατα βραβευμένος με το Νόμπελ Φυσικής Τζόρτζιο Παρίζι, σήμερα υπάρχει ένα μεγάλο κενό ανάμεσα στην τεχνολογία που χρησιμοποιούμε και στη γνώση μας των επιστημονικών της προϋποθέσεων. Αυτό θυμίζει τη δυσμενή κατάσταση των αρχαίων Ρωμαίων, οι οποίοι δανείστηκαν την ελληνική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων χωρίς να αφομοιώσουν και την επιστημονική τους κουλτούρα.
Ο Giorgio Parisi κορυφαίος Ιταλός φυσικός, είναι διάσημος για τις πρωτοποριακές του έρευνες που από καιρό έχουν μετατοπιστεί από τα γραμμικά-προβλέψιμα συστήματα στα χαώδη πολύπλοκα συστήματα. Για το πάθος του αυτό να βάζει τάξη στο χάος με επιστημονικό τρόπο βραβεύτηκε φέτος από τη Σουηδική Ακαδημία.
Όμως σαν επιστήμονας αποτελεί φωτεινό παράδειγμα, και αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που κάθισα να γράψω δυο λόγια γι’ αυτόν. Ουδέποτε ξενιτεύτηκε απ’ την πατρίδα του, παρά τις ελλείψεις που αντιμετώπιζε και δεν δελεάστηκε από πλούτη υποσχόμενα, και καριέρα στο εξωτερικό. Προσηνής σαν άνθρωπος, όταν έκανε οικογένεια καθώς ήταν λάτρης και της λογοτεχνίας, και παθιασμένος αναγνώστης όπως εξομολογείται του Ίταλο Καλβίνο, έγραψε παραμύθια ο ίδιος για τα παιδιά του, και τώρα τα διαβάζει στον τετράχρονο εγγονό του.
Ε, αυτός ο τόσο ανθρώπινος επιστήμονας, απάντησε στο πώς οι φυσικές θεωρίες των πολύπλοκων συστημάτων διαμορφώνουν τα μοντέλα που περιγράφουν την οργάνωση και τη συμπεριφορά των γήινων μετεωρολογικών συστημάτων, και πώς η περιγραφή αυτών των πολύπλοκων συστημάτων διαφωτίζει τη δυναμική και κάθε άλλο παρά γραμμική εξέλιξη των κλιματικών αλλαγών.
Δεν έπαψε όμως να ασχολείται με την οικογένειά του, και να δρέπει απλές χαρές απ’ τη ζωή όπως είναι η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού κειμένου.
*Ο Αριστείδης Αρχοντάκης είναι συγγραφέας – φυσικός.
