Μια διαφορετική νόθευση για το Αγρίμι της Κρήτης αποτελεί και η αλλαγή του ονόματος με το οποίο είναι γνωστό από τα πανάρχαια χρόνια. Σήμερα ο περισσότερος κόσμος το γνωρίζει πλέον σαν Κρι – Κρι και αυτό είναι κάτι το απαράδεκτο.
Ένας Κρητικός βοσκός, ο Ευτύχης Πρωτοπαπαδάκης, που ήταν το 1949 πρόεδρος στην Κοινότητα Επανοχωρίου Σελίνου Χανίων, σκότωσε τότε στην περιοχή Γκίγκιλου – Τρυπητής ένα θηλυκό αγρίμι, μια σανάδα, αλλά όταν αντίκρισε το μικρό της που ήταν μόλις λίγο ημερών ένιωσε μεγάλη λύπη και το πήρε μέσα στο βουργιάλι του και το έβαλε σε μια κατσίκα του για να το αναθρέψει. Ο Ευτύχης Πρωτοπαπαδάκης μου είχε διηγηθεί πως τις πρώτες ημέρες πηδούσε διαρκώς μέσα στο δωμάτιο και είχε σπάσει όλα τα “σκουτελικά” του σπιτιού. Μετά όμως μέρεψε και μέχρι τριών χρόνων όταν ο Ευτύχης ξάπλωνε στο κρεβάτι, το αγριμάκι κουλουριαζόταν στα πόδια του και εκεί κοιμόταν. Όταν το έβγαζαν στην αυλή και ένιωθε τον Ευτύχη στο δωμάτιο κουτουλούσε την πόρτα μέχρι να του ανοίξουν.
Τρία χρόνια έζησε έτσι μαζί του και όταν οι συγχωριανοί του του ‘λέγαν: «Ένας… διάολος σου ‘λειπε και σου ‘τυχε εδά. Ίντα θα το κάμεις τουτονά;» αυτός απαντούσε: «Του Τρούμαν θα το στείλω», εννοώντας τον τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στο ξενοδοχείο “Μινώα”, στην οδό Τζανακάκη, ήλθε τότε και έμεινε για λίγο καιρό ένας Αμερικανός αξιωματούχος για το σχέδιο βοήθειας “Μάρσαλ”, τον οποίο επισκέφθηκε ο Πρωτοπαπδάκης διατυπώνοντας την επιθυμία του: «Θα το δώσω στον Τρούμαν, γιατί τουτονά το ζώο δεν υπάρχει αλλού πουθενά, ούτε στην Αμερική, και γιατί έστειλε στον ελληνικό λαό την μανιτόμπα και ξεπεινάσαμε». Μετά από δέκα ημέρες ήρθε η απάντηση πως το δώρο γίνεται δεκτό και αφού ήρθε στα Χανιά ο διευθυντής του προγράμματος Μάρσαλ, το πήγαν με αεροπλάνο στην Αθήνα, όπου το δώσανε προσωρινά σε κάποιον στο Γουδί. Εκεί το αγρίμι έμεινε δυο μήνες.
Όταν έφθασε η ώρα να ταξιδέψει για την Αμερική, πήγε ο Πρωτοπαπαδάκης, που ‘χε τόσο καιρό να τονε δει να το πάρει. Τότε το αγρίμι πήδηξε στην αγκαλιά του και τον φίλησε. Τη σκηνή αποθανάτισαν οι δημοσιογράφοι και τη δημοσίευσαν στις αθηναϊκές εφημερίδες.
Με στρατιωτικό αεροπλάνο ταξίδεψε ο Ευτύχης και το αγρίμι του για την Αμερική, όπου όπως διηγάται, έκαναν στο αγρίμι υποδοχή βασιλιά, κάτι που του ταίριαζε βέβαια, σαν βασιλιάς της Μαδάρας. Στη Νέα Υόρκη το Κρητικό αγρίμι έμεινε σε καραντίνα 15 ημέρες και μετά το πήγαν στο ζωολογικό κήπο της Ουάσινγκτον όπου στις επόμενες ημέρες χιλιάδες Αμερικανοί, μα κυρίως Ελληνοαμερικανοί, πέρασαν για να το θαυμάσουν.
Φυσικά εκεί δεν το είχαν μαντρωμένο, όπου τα δικά μας στους κήπους, αλλά του είχαν φτιάξει, όπως διηγείτο ο Πρωτοπαπαδάκης, ένα ολόκληρο τεχνητό βουνό 30 – 40 μέτρων ύψους με τεχνητά σπηλιαράκια κλπ., ώστε να νιώθει κάπως σαν το φυσικό περιβάλλον του.
Εκεί έζησε έντεκα χρόνια και όταν ψόφησε έστειλαν από το πάρκο έκθεση στον Πρωτοπαπαδάκη με τα στοιχεία του αγριμιού όπως ήταν τελευταία, δηλαδή με μήκος των κεράτων ένα μέτρο και δέκα εκατοστά, βάρος 60 περίπου οκάδες, όπως είχε γίνει από το πολύ τάισμα κ.λπ. Αυτό το συγκεκριμένο αγρίμι ονομάστηκε Κρι – Κρι και κακώς έμεινε να λέγεται κάθε κρητικό αγρίμι έτσι.
Το όνομα αυτό το έλαβε επειδή ο Πρωτοπαπαδάκης του φώναζε “έλα κρικράκι μου” ενώ οι Αμερικανοί πάλι το συνέδεσαν με την προέλευσή του από την Κρήτη. Ετσι προέκυψε το όνομα Κρι – Κρι.
Από τότε, ο Ευτύχης Πρωτοπαπαδάκης ήταν γνωστός στην περιοχή του σαν… “Τρούμαν” και το αγρίμι της Κρήτης ανά την υφήλιο σαν Κρι – Κρι.
Σε ρεπορτάζ της περιόδου εκείνης από την Αμερική διαβάζουμε:
«Το Κρι – Κρι».
Κίνηση, ανυπομονησία, περιέργεια στο Νέο Κόσμο. Τρέχουν, ρωτούν, ζητούν πληροφορίες.
Μα τι συμβαίνει λοιπόν; Ποια ονομαστή προσωπικότητα περιμένει όλη αυτή η ανθρωποπλημμύρα που πλαισιώνει τους δρόμους της Ουάσινγκτον; Μήπως κατέφθασαν οι πρώτοι πληγωμένοι από το μέτωπο της Κορέας; Μήπως κάποια εταιρεία πρόκειται να διαφημίσει, με γνήσια αμερικανική φαντασμαγορία, τα προϊόντα της;
Μήπως;… Μήπως;…
Ο κόσμος ανυπομονεί. Μα να, από μακριά φθάνει η ηχώ κάποιων χειροκροτημάτων. Όλοι σωπαίνουν.
Το βλέμμα ξεφεύγει και χάνεται στο βάθος της απέραντου λεωφόρου. Φωνές ενθουσιασμού έρχονται από μακριά, αχνά να χαϊδέψουν την ακοή όλων εκείνων που νοιώθουν την καρδιά τους να κτυπά με ανυπομονησία.
Η έξαψη σιγά- σιγά αρχίζει να καλμάρει, η περιέργεια να ικανοποιείται, το θαμπό θέαμα να αποκρυσταλλούται.
Κατά μήκος της λεωφόρου, αργά, επιβλητικά, μεγαλόπρεπα, μία… προσωπικότης παρελαύνει. Μια μικροσκοπική όμως προσωπικότητα με δυο γλυκά μαύρα ματάκια που κοιτάζουν έκπληκτα γύρω, μ’ ένα βρεγμένο μουσουδάκι που μυρίζει ανήσυχα την ατμόσφαιρα της καινούργιας του ζωής. Τέσσερα κομψά ποδαράκια υποβαστάζουν ένα μικρούτσικο νεανικό κορμάκι. Ενα διάδημα από δύο μεγάλα καμπυλωτά κέρατα στολίζει το ήρεμο προσωπάκι.
Κι ο Αμερικανός ο απαθής, ο βυθισμένος μέσα στις επιχειρήσεις και τις συναλλαγές του, ποιος το περίμενε να συγκινηθεί τόσο; Όμως τώρα που βλέπει μπροστά του τον μικρό αίγαγρο, δεν καταλαβαίνει ακόμα τίποτα. Μόνο κοιτάζει, ξανακοιτάζει έκπληκτος, τρίβει τα μάτια του. «Τι είναι τούτο πάλι»! Μα το βλέμμα του, το γεμάτο απορία, δεν αργεί να πέσει στην πινακίδα που συνοδεύει την ευγενική προσφορά: «Α thank you from Crete for Marshal Plan Aid» (Η Κρήτη ευχαριστώντας για τη βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ).
Και ο Αμερικανός καταλαβαίνει. Καταλαβαίνει και ξεσπά σ’ ένα ξέφρενο ενθουσιασμό γεμάτο ειλικρίνεια και αυθορμητισμό. Ένας Ελληνοαμερικανός, που τυχαίως βρέθηκε δίπλα του, αναλαμβάνει να του εξηγήσει με λεπτομέρειες. Η φλόγα που λάμπει στο βλέμμα και τα λόγια του ξενιτεμένου Έλληνα δεν αργεί να μεταδοθεί και στον ανοιχτόκαρδο δημότη του Νέου Κόσμου. Κι όλοι μαζί μέσα σε μια γενική φρενίτιδα συγκινητικού ενθουσιασμού, εξακολουθούν να ζητωκραυγάζουν, να χειροκροτούν, ενώ το αυτοκίνητο με τη ζωντανή προσφορά όλο και θαμπώνει στα νοτισμένα μάτια τους, ώσπου σβήνει και χάνεται στο βάθος της λεωφόρου…»
Ο Ευτύχης Πρωτοπαπαδάκης πέθανε στο χωριό του 83 χρονών, στις 12 Δεκεμβρίου 1995.
(Απόσπασμα από το σχετικό κεφάλαιο του βιβλίου μου “Το Αγρίμι της Κρήτης”, του μοναδικού που έχει ως τώρα εκδοθεί για τον Αίγαγρο. Ετος 2001, σελ. 266, φωτογραφίες, 120 χάρτες, βιβλιογραφία σχετ. δημοσιευμάτων με διακόσια. Υπάρχουν ακόμη ολίγα αντίτυπα τηλ. 28210-56293).
o tempora o mores … πως θα μπορουσε τοτε να φανταστει κανεις την οδυνη του μικρου αιγαγρου που ειχε παραδωσει την καρδια του -μετα απο τη σκοτωμενη μανα του- σε εναν ανθρωπο που το φροντιζε και μετα το αφησε μονο του, σε ενα κλουβι τοσο απεραντα μακρια απο το φυσικο του περιβαλλον. Ποτε θα καταλαβει ο ανθρωπος οτι η ελευθερια δεν ειναι προνομιο μονον του δικου του ειδους;