Εντυπωσιακή ήταν η συμμετοχή του κόσμου στις τρεις ομιλίες που πραγματοποίησε στα Χανιά ο καθηγητής Γλωσσολογίας, πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος των Αρσάκειων Σχολείων αλλά και επίτιμος δημότης Χανίων, Γιώργος Μπαμπινιώτης
O κ. Μπαμπινιώτης ολοκλήρωσε τη σειρά των ομιλιών του χθες βράδυ, στην κατάμεστη αίθουσα το ιστορικού καφέ “Κήπος”, ενώ νωρίτερα είχε επισκεφτεί τον Δήμαρχο Χανίων Τάσο Βάμβουκα, συνοδευόμενος από τον Χανιώτη λογοτέχνη Δημήτρη Κακαβελάκη.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, στο επίκεντρο της συζήτησης ήταν η ενεργοποίηση – ευαισθητοποίηση των δημοτών για τη ποιοτικότερη χρήση της ελληνικής γλώσσας ακόμα και στην καθημερινότητά τους και για τη κατανόηση της αξίας αυτού του εθνικού μας θησαυρού και ανεκτίμητου προνομίου που λέγετε ελληνική γλώσσα.
Η ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΜΑΣ
Πτυχές της αξίας της γλώσσας για την συγκρότηση της ταυτότητας ενός ανθρώπου αλλά και της εξέλιξης της σκέψης του, ανέδειξε ο καθηγητής μιλώντας σε μαθητές των Χανίων στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων την Πέμπτη το πρωί.
Ο κ. Μπαμπινιώτης μίλησε ακόμα για τη σημασία να πιστέψει κανείς στην αξία της γλώσσας αλλά και τη συμβολή της αυτομόρφωσης στη διαμόρφωση μιας βαθύτερης σχέσης με τη γλώσσα.
«Βελτιώνοντας κάποιος τη γλώσσα βελτιώνει ουσιαστικά τη σκέψη του. Δεν υπάρχουν οι λέξεις από μόνες τους. Υπάρχουν για να υπηρετήσουν της έννοιες και τα νοήματα», ανέφερε ο κ. Μπαμπινιώτης μιλώντας στα “Χ.ν.” λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης, ενώ στην ερώτηση αν κάποιος νέος τον ρωτούσε τι να διαβάσει ώστε να αποκτήσει μια πιο ουσιαστική εικόνα για την ελληνική γλώσσα απάντησε: «Τα κείμενα που πρέπει κανείς να δει έχουν σχέση με τη διαχρονία του ελληνισμού. Θα πρέπει να δει κάποια κείμενα από τον χώρο της αρχαιότητας, να έχει μια επαφή με ιερά κείμενα όπως η Καινή Διαθήκη ή κάποια κείμενα των μεγάλων πατέρων, να διαβάσει κείμενα βυζαντινά για να έρθει μετά να δει νεότερα κείμενα όπως τον Ερωτόκριτο, να περάσει στο δημοτικό τραγούδι, μετά στους μεγάλους ποιητές Παλαμά, Κάλβο, Καβάφη, Ελύτη, Σεφέρη κ.ά. και τέλος να γνωρίσει πεζογράφους όπως ο Καζαντζάκης, ο Πρεβελάκης και πολλοί άλλοι που δεν έχει νόημα να αναφέρουμε τα ονόματά τους. Όλα αυτά είναι σημεία αναφοράς. Παράλληλα, βέβαια υπάρχουν και κείμενα στοχαστών όπως ο Καστοριάδης, ο Αξελός, ο Δημαράς, ο Π. Κανελλόπουλος, ο Παπανούτσος, ο Θεοδωρακόπουλος, ο Τσάτσος κ.λπ. που έχουν σφραγίσει τον λόγο μέσα στο πέρασμα του χρόνου με αναφορά στον ελληνισμό και σε ό,τι έχει σχέση με την ελληνικότητα. Όχι ως προπαγανδιστικά κείμενα αλλά ως μορφές ελληνισμού».
Ο κ. Μπαμπινιώτης μίλησε ακόμα για τη σημασία που έχει οι νέοι να συνεχίσουν να γράφουν με το χέρι προκειμένου να διατηρήσουν την κιναισθητική διάσταση της γλώσσας: «Η έμφαση στη χειρόγραφη γραφή διατηρεί τη σχέση με τον σχηματισμό των λέξεων και μια αίσθηση που λέγεται κιναισθητική που σου δίνει μια άλλη σχέση με τη γλώσσα. Σου δίνει την αίσθηση της εικόνας των λέξεων προσωπικά για τον καθένα. Γι’ αυτό και ο τρόπος γραφής είναι ταυτότητα, όπως ξεχωρίζουν τα δαχτυλικά αποτυπώματα έτσι ξεχωρίζει και ο τρόπος γραφής του καθενός. Αυτός δεν αντικαθίσταται με το πληκτρολόγιο το οποίο σου αφαιρεί την κιναισθητική διάσταση της γλώσσας. Η χειρόγραφη γραφή, λοιπόν, δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλειφθεί ως στοιχείο της ατομικής ταυτότητας του κάθε ανθρώπου. Γι’ αυτό και προτρέπω όταν μιλάω με τους δασκάλους να μην εγκαταλείψουν ποτέ τη γραφή, την ορθογραφία και την προφορά».
Η ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΔΥΝΑΜΗ
«Η ελληνική γλώσσα είναι ειδικό κεφάλαιο, προνόμιο, τίτλος ευγενείας, μια προίκα των Ελλήνων. Είναι η δύναμη μας» τόνισε ο καθηγητής κατά την ομιλία του που πραγματοποιήθηκε προχθές βράδυ στο κατάμεστο από κόσμο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.
Με αναφορές στον Αδ. Κοραή, τον Οδ. Ελύτη, τον Γ. Σεφέρη, ο διακεκριμένος καθηγητής μίλησε για την δύναμη της ελληνικής γλώσσας και τον αγώνα για την αξιοποίηση της. Η δύναμη της ελληνικής γλώσσας , όπως εξήγησε, είναι η η συνέχεια της, η καλλιέργεια της και η οικουμενικότητα της. Αυτές είναι οι τρεις διαστάσεις, οι τρεις υπερβάσεις που χαρακτηρίζουν την ελληνική γλώσσα κατά μοναδικό τρόπο, τόνισε ο κ. Μπαμπινιώτης και κάλεσε σε μια πνευματική κίνηση παρέμβασης για την διάσωση και διάδοση της.
«Θα έπρεπε να αναληφθεί από όλους μας μια πνευματική κίνηση, γιατί στην γλώσσα έχουμε όλοι λόγο, όπως έλεγε ο Αδαμάντιος Κοραής, δεν υπάρχει πιο δημοκρατικός θεσμός από την γλώσσα, γιατί στη γλώσσα μετέχουν όλοι με ίσα δικαιώματα. Η γλώσσα είναι όλων μας, και αφού είναι όλων μας, θα πρέπει όλοι μας να υψώσουμε την φωνή μας και να βοηθήσουμε κάπως τα πράγματα να γίνουν καλύτερα σε σχέση με την χρήση, την ποιότητα και την ευαισθητοποίηση του κόσμου στο θέμα της γλώσσας», τόνισε.
Ξεκινώντας την ομιλία του ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε στις πέντε γενικές αρχές της γλώσσας: την ταξινομία του κόσμου, την αξιακή οντότητα, την σκέψη,τις επιλογές ελευθερίας και ατομικής δημιουργίας και το έργο ζωής.
Ο κ. Μπαμπινιώτης αναφερόμενος στα δάνεια από την Ελληνική της Αγγλικής γλώσσας ανέφερε ότι πάνω από τα 2/3 ενός λεξιλογίου της Αγγλικής έχουν κλασική προέλευση από την Ελληνική και Λατινική γλώσσα. Όπως είπε, επικαλούμενος την ‘’ Οικουμενική διάσταση της ελληνικής γλώσσας ‘’ του Αρ. Κωνσταντινίδη «σε σύνολο 166.724 λέξεων της Αγγλικής ποροστό περίπου 30% (50.747 λέξεις) είναι ελληνικής προέλευσης λέξεις ή με ελληνικό α’και β’ συνθετικό. Το ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο στην ιατρική ορολογία (24.862 ‘’αμιγείς’’ ελληνικές λέξεις στις 46.251 της Αγγλικής) και στην επιστημονική και τεχνική ορολογία (11.366 ελληνικές λέξεις στις 25.487 λέξεις της Αγγλικής)».
«Οι κλασικές γλώσσες συνεχίζουν να χρησμιποποιούνται στην Αγγλική ως δυναμική πηγή νέων λέξεων, ως πηγή λεξιλογικής δημιουργίας…Είναι εκπληκτικό να βλέπεις να στηριζόμαστε ακόμη στη Λατινική και στην Ελληνική, για να μιλήσουμε για οντότητες και γεγονότα που βρίσκονται στην καρδιά της σύγχρονης ζωής» .
Τέλος ο κ. Μπαμπινιώτης έκλεισε την ομιλία του αναφερόμενος στην αναγκαιότητα του αγώνα αξιοποίησης της ελληνικής γλώσσας, τονίζοντας ότι πρέπε να λέμε ‘’Όχι’’: «στην προχειρότητα και την ευκολία του λόγου, στη λεξιπενία, στην ενοχοποίηση της Γραμματικής/Σύνταξης, στην ξενολαγνεία, στα Greeklish, στη διάσπαση της γλωσσικής μας παράδοσης, στις γλωσσικές εκπτώσεις, στις γλωσσικές ακρότητες και γραφικότητες».
Και κάλεσε σε έναν πνευματικό, γλωσσικό ακτιβισμό προσκαλώντας του πολίτες να πουν ‘’Ναι ‘’ «στην ελληνική γλώσσα με αγάπη, σεβασμό, αγώνα, στην διαχρονία της γλώσσας μας, στην ποιότητα της γλώσσας, στον εκσυγχρονισμό της διδασκαλίας στο σχολείο, στη γλωσσική τεχνολογία, στη δια βίου γλωσσική μαθητεία».
