ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ…
Τόποι ανεξερεύνητοι του νου!
Φευγαλέες εικόνες κι εντυπώσεις απ’ το παρελθόν και το παρόν μας, χαμένες μέσα στους δαιδαλώδεις λαβυρίνθους του μυαλού…
Γι’ αυτό και φορές-φορές κοιτάς -ακόμα κι ένα έργο τέχνης ρεαλιστικό- και βλέπεις ό,τι θέλεις…
Ότι επιθυμείς να δεις!
Ο καλλιτέχνης -όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση ο γνωστός φωτογράφος Μιχάλης Πολυχρονάκης, που μας έχει δώσει εκλεκτές εκθέσεις μ’ ενδιαφέροντα θέματα- θα καταθέσει το δικό του όραμα, το δικό του ερέθισμα, τη δική του πρόταση!
Κι ο θεατής καλείται ν’ ανασυνθέσει την εικόνα σε καινούργιο πλαίσιο, ανασύροντας απ’ τα βάθη του, βιώματα, επιθυμίες, προβληματισμούς κι ανησυχίες…
Και να ‘μαστε στη γκαλερί Μυλωνογιάννη να στέκουμε μπρος στα έργα του καλλιτέχνη της συγκεκριμένης Έκθεσης -με τίτλο «Μετά-Ταμπακαριά»- να μελετούμε κάθε γραμμή τους, να συγκρίνουμε τις αποχρώσεις του καφέ με το σκούρο μαύρο που κυριαρχεί σε κάποια σημεία τους, να μας κινητοποιήσει το μπορντό και κάποιες ανταύγειες φωτός που εμφανίζονται σε μερικά έργα.
Τι μας λεν άραγε οι καλλιτεχνικές φωτογραφίες που μας ταξίδευσαν ώρα πολύ σ’ ένα γέρικο βυρσοδεψείο, κάπου στη συνοικία, την παλιά, των Ταμπακαριών; Εκεί όπου σταθήκαμε, μελετώντας το μισοσκισμένο, ή διπλωμένο δέρμα που απεικονίζουν, τις κατεργασμένες πτυχές του, το τυχαίο ρίξιμό του πάνω σε κάποιο παλιό πάγκο, τα ρευστά χρώματα -απόνερα όλα της βαρέλας του ταμπάκικου- που αναδεύονται στα δάπεδα;
Πάμε από έργο σε έργο κι αυτόματα μπαίνουν σε λειτουργία κάποια ξεχασμένα γρανάζια μέσα μας. Κάπως έτσι εξάλλου, δεν ξεκινά μια δημιουργική διεργασία του νου, που θα μετατρέψει τα όρθιο δέρμα σε αιωρούμενες ανθρώπινες μορφές, τα υγρά του βυρσοδεψείου σε μοντέρνο πίνακα αξιώσεων, τη στοίβα τα επεξεργασμένα κομμάτια δίπλα στο σκουριασμένο μηχάνημα σε μόχθο ανθρώπινο;
Μια εμπειρία αναζήτησης που αξίζει να βιώσουμε, να τη χαρούμε, αλλά και ν’ αποκρυπτογραφήσουμε τα καλά κρυμμένα κομμάτια του εαυτού μας…
Έργα με πολλαπλές ερμηνείες που εκτίθενται στην συγκεκριμένη ενότητα κι είναι στην ουσία ένας αποχαιρετισμός στα Ταμπακαριά. Με τον ίδιο τρόπο ο καλλιτέχνης είχε αποχαιρετίσει και αποθανατίσει με το φακό του φάμπρικες, το κτήριο της ΑΒΕΑΣ, τον ξεχασμένο Ταρσανά, την ορεινή Αράδαινα, όπως επίσης και παλιά κτίσματα που ολοκλήρωσαν το κύκλο τους, μα ακόμα στέκουν αγέρωχα σε πόλεις κι εξοχές, αρνούμενα να πεθάνουν…
Μελετώντας το βιβλίο του «Όραση, θέαση, φανέρωση» του 2023 -ένα καταστάλαγμα εμπειρίας, συμπερασμάτων και θεωριών πάνω στο αντικείμενο του ενδιαφέροντός του, που περιέχει μπόλικα εκλεκτά κείμενα «φωτογραφικού αναστοχασμού»- διαπιστώνουμε πως όλα ξεκίνησαν από τα σπήλαια! Απ’ το συναισθηματικό φορτίο που αναδύουν τα πολυσχιδή σχήματα των αρχέγονων τοιχίων τους, απ’ τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες που κάθε σταγόνα τους μετρά το χρόνο κι αντιπαλεύει τη φθορά του βράχου αναδημιουργώντας τον, όπως επίσης και απ’ τη μαγευτική, μα και μυστήρια ατμόσφαιρα του συγκεκριμένου χώρου.
Μας εκμυστηρεύεται ο Μιχάλης Πολυχρονάκης στο σχετικό κεφάλαιο «Άδυτο», στη σελίδα 35 του βιβλίου: «…Χαιρόμουν να φωτίζω τα «εκθέματα» της εκάστοτε μυστικής, σκοτεινής και υπόγειας «φυσικής γλυπτοθήκης» που ανακάλυπτα. Ενίοτε δε, μου άρεσε να σβήνω όλα τα φώτα και να παραμένω ακίνητος και σιωπηλός, με τα μάτια, τα αυτιά και το μυαλό ορθάνοιχτα στο απόλυτο σκοτάδι και την απόλυτη ησυχία για αδιευκρίνιστο χρονικό διάστημα, σε μια προσπάθεια μέθεξης με τον χώρο και την ενέργειά του. Εξερχόμενος του σπηλαίου, θυμάμαι πως ένοιωθα πάντα μια παράξενη γαλήνη…»
Λογικό! Μια που μόνος με τον εαυτό σου μέσα σ’ έναν τέτοιο χώρο, έχεις όλο τον χρόνο, και την ηρεμία, να εμβαθύνεις στο καθετί.
Η ες αεί εναλλασσόμενη φύση γύρω του, τον καλεί επίσης!
Θα τον προβληματίσει, μα και θα του δώσει έμπνευση η δύναμη του βυθού, το ατελεύτητο του ορίζοντα, η θελκτικότητα κι η πολυπλοκότητα του ουράνιου θόλου….
Ρευστότητα, φθορά, νοσταλγία, αλλά και δημιουργία και βεβαίως συνεχής ενασχόληση με τη τέχνη της φωτογραφίας, επιλέγοντας θέματα που τον έλκουν, του μιλούν, του φανερώνουν τα μυστικά τους και τον προσκαλούν να τα μοιραστεί μαζί μας…
‘Ένας καλλιτέχνης που κάλλιστα θα μπορούσε να είναι και καλός λογοτέχνης ο Μιχάλης Πολυχρονάκης, όχι μόνο φωτογραφίζει με τα μάτια της ψυχής, μα σηκώνει και τη γραφίδα για να καταθέσει σκέψεις και απόψεις και να μας συστήσει τον κόσμο του της φωτογραφίας.
Στην σελίδα 41 του προαναφερθέντος βιβλίου, στο κεφάλαιο «Είναι η φωτογραφία τέχνη;», θα μας πει μεταξύ άλλων: «…Αλήθεια, αυτό που λέμε “τέχνη” τι είναι; Γιατί υπάρχει; Το χρειαζόμαστε; Υπήρχε πάντα; Έχει σχέση με το ωραίο; Με την καλαισθησία; Με τη μόδα; Με τη διασκέδαση; Διδάσκεται; Είναι επάγγελμα; Χόμπι; Υπάρχουν καλές και λιγότερο καλές τέχνες; Τεράστια συζήτηση… Πίσω πάλι στην πραγματικότητα. Διότι, αν η πραγματικότητα είναι αυτή που μας «δεσμεύει» στη φωτογραφία, είναι ταυτόχρονα αυτή η ίδια η πραγματικότητα, που μας χαρίζει και τον αέρα της ελευθερίας. Πως γίνεται αυτό;
Ξαναγυρίζω στον Μπαμπινιώτη: Τι είναι πραγματικότητα; “ Το σύνολο όσων υπάρχουν αντικειμενικά, ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο τα προσλαμβάνει ο άνθρωπος”. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το κλειδί της διπλής σχέσης της φωτογραφίας με την πραγματικότητα. Μιας σχέσης αινιγματικής και μυστηριώδους και γι’ αυτό εξόχως ενδιαφέρουσας, γοητευτικής και μαγικής. Η φωτογραφία, δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την πραγματικότητα. Αν την αρνηθεί, χάνεται και η ίδια. Αν πάλι την αφήσει να κυριαρχήσει, υποβαθμίζεται σε πιστό υπηρέτη της, χωρίς δικαιώματα, ανάστημα και μέλλον, οπότε και πάλι εξαφανίζεται!…»
Θα συμφωνήσουμε, και σε αυτό το σημείο να συγχαρούμε τον κ. Μιχάλη για το συνολικό του έργο και να του ευχηθούμε να στέκει πάντα ψηλά στις επάλξεις της Τέχνης, να παρατηρεί από εκεί πάνω τον ορατό κι αόρατο κόσμο μας και να καταγραφεί εντυπώσεις, μ’ ένα «κλικ», ενίοτε και με τη γραφίδα του…
