Με την καθιερωμένη παρέλαση και την αρχιερατική λειτουργία στην ιστορική μονή του Αρκαδίου εορτάστηκε σήμερα στο Ρέθυμνο η θυσία των Κρητών στο ολοκαύτωμα του Αρκαδίου. Πέρασαν 151 χρόνια και άσβεστη παραμένει η μνήμη των ηρώων και η ηρωική πράξη των κλεισμένων στην μπαρουταποθήκη του Αρκαδιού αλλά και τα μηνύματα της εθελοθυσίας όταν πρόκειται για την ελευθερία της πατρίδας.
Στα Ανώγεια τιμήθηκε η μνήμη του πυρπολητή της Μονής Αρκαδίου παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ Ειρηναίου ο οποίος τέλεσε και την επιμνημόσυνη δέηση στο ηρώο. Να τιμούμε τους ήρωες, προέτρεψε ο αρχιεπίσκοπος Κρήτης νέους και μεγαλύτερους ενώ όπως ανέφερε ο δήμαρχος Ανωγείων Μανόλης Καλλέργης: «Πρέπει να επικεντρωνόμαστε στην εθελοθυσία των 964 αγωνιστών του Αρκαδίου και γενικότερα της Μεγάλης Κρητικής Επανάστασης του 1866-69. Το γεγονός είναι η εθελοθυσία αυτών των ανθρώπων στην προσπάθεια για ελευθερία και αυτό πρέπει πάντα να τονίζουμε. Η ιστορία βέβαια είναι συγκεκριμένη και έχει ξεκαθαρίσει σχετικά με το ποιος ήταν ο πυρπολητής στο Αρκάδι».
Σύμφωνα και με τον ιστορικό ερευνητή Γιώργο Σκουλά: «Η υπόθεση του πυρπολητή της μπαρουταποθήκης στην Ιερά Μονή Αρκαδίου, έχει πλέον κριθεί ιστορικά. Και έχει κριθεί ιστορικά από τις μαρτυρίες όλων εκείνων που έζησαν τα γεγονότα του Αρκαδίου και οι οποίοι ομολογούν τον Εμμανουήλ Σκουλά ως πυρπολητή. Την ιστορία μιας συγκεκριμένης περιόδου την γράφουν τα γεγονότα και οι άνθρωποι της εποχής αυτής. Και είναι μέγιστη απρέπεια προς το πρόσωπο και τους αγώνες τους να αμφισβητείτε η αξιοπιστία τους από μεταγενέστερους. Όσοι από τώρα και στο εξής συνεχίζουν να παίζουν τα δικά τους μικρό πολιτικά παιχνίδια θα έχουν να κάνουν με την κρίση του Ελληνικού λαού, με την κρίση της ίδιας της ιστορίας, θα κινδυνεύουν να ενδυθούν στο μέλλον τον μανδύα του επίσημου παραχαράκτη της Ελληνικής Ιστορίας. Το μόνο που θα κάνουν είναι να εκθέτουν εαυτούς στο Πανελλήνιο, κυρίως όμως ότι θεσμικά εκπροσωπούν… Τα ιστορικά έγγραφα της Επανάστασης του 1866, έχουν διασωθεί σχεδόν στο ακέραιο και είναι αυτά και μόνο αυτά που θα γράψουν την ιστορία της Επανάστασης. Η συνεχιζόμενη ιστορική έρευνα απλώς θα συνεχίσει να επιβεβαιώνει ότι ο Εμμανουήλ Σκουλάς είναι ο πυρπολητής, εκθέτοντας ανεπανόρθωτα όλους αυτούς που προσπαθούν να αλλάξουν τους κανόνες γραφής της Ιστορίας…».
Με την εθελοθυσία, όπως τονίστηκε στην εκδήλωση από τον ομιλητή, «… αποκτά νόημα το «Ελευθερία ή θάνατος. Ένα σύνθημα που ολόκληρη η Κρήτη έκανε πράξη κατά τον 19ο αιώνα. Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή, προέτρεπε ο Ρήγας το υπόδουλο γένος. Η ζωή είναι μηδέν χωρίς ελευθερία αναφωνούσε προ του εκτελεστικού αποσπάσματος στο Γάζι ο Γ. Σκουλάς. Το Αρκάδι όμως είναι και ένα δράμα. Ένα δράμα που δεν το χωράει ο νους του ανθρώπου. Μόνο εάν το έχεις δει μπορείς να το κατανοήσεις, να το περιγράψεις έστω κατά προσέγγιση».
Για τη σημερινή ημέρα ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης δήλωσε: «Τα μηνύματα είναι διαχρονικά για ελευθερία, για αρχές, αξίες, ενότητα, αλληλεγγύη. Αποτελεί μια ύψιστη πράξη ηρωισμού και αυτοθυσίας, μια κίνηση που αντιπροσώπευε τη θέληση ενός ολόκληρου λαού, μια πράξη αντίστασης που δεν προέκυψε από την κορυφή, αλλά επιβλήθηκε από την καρδιά των επαναστατημένων Κρητικών».
