Σε προσωρινή συμφωνία για την επαναχρησιμοποίηση του νερού για γεωργική άρδευση κατέληξε πριν λίγες μέρες το Συμβούλιο, που ενέκρινε νέα μέτρα προκειμένου να περιορίσει τον κίνδυνο έλλειψης νερού για την άρδευση καλλιεργειών. Παίρνει τέλος η κατασπατάληση νερού που θα μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί, τόσο για την άρδευση καλλιεργειών, όσο και για την άρδευση πάρκων και δένδρων στις πόλεις της ΕΕ.
Το θέμα συζήτησαν οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών μελών στην ΕΕ και προχώρησαν στην έγκριση της προσωρινής συμφωνίας που είχε επιτευχθεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με κανονισμό που θα διευκολύνει τη χρήση επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για γεωργική άρδευση. Με την έγκριση αυτή ανοίγει ο δρόμος για την έκδοση του σχετικού κανονισμού.
Χάρη στους νέους κανόνες η Ευρώπη θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο κανονισμός, ο οποίος συνάδει απόλυτα με την κυκλική οικονομία, θα βελτιώσει τη διαθεσιμότητα του νερού και θα παροτρύνει την αποδοτική χρήση του. Η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας νερού για την άρδευση των αγρών, ιδίως σε περιόδους καύσωνα και σοβαρής ξηρασίας, μπορεί να συμβάλει στην αποτροπή απωλειών συγκομιδής και έλλειψης τροφίμων.
Δεδομένου ότι οι γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες διαφέρουν πολύ από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν ότι δεν ενδείκνυται η επαναχρησιμοποίηση νερού για γεωργική άρδευση σε τμήμα ή στο σύνολο της επικράτειάς του.
Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να αποφασίζουν να χρησιμοποιούν το νερό από ανάκτηση για άλλες χρήσεις, όπως η επαναχρησιμοποίηση βιομηχανικών υδάτων και για λόγους που σχετίζονται με την αναψυχή και το περιβάλλον.
Στην περίπτωση της χώρας μας η έλλειψη υδάτινων πόρων είναι εμφανής στη νησιωτική χώρα, αλλά και στις ηπειρωτικές περιοχές η έλλειψη νερού είναι εμφανής. Η ερημοποίηση που προχωρεί σταδιακά και κερδίζει έδαφος και μάλιστα, ανησυχητικό στη χώρα μας, πρέπει να μας ενεργοποιήσει ώστε να προβούμε στις κατάλληλες επενδύσεις, όσο υπάρχει ακόμη καιρός.
Εν τούτοις, ορθολογική χρήση των βιολογικών σταθμών, με τους οποίους είναι προικοδοτημένη η χώρα μας, θα εξασφάλιζαν εκατομμύρια τόνους νερό για αρδεύσεις. Η σημερινή κατάσταση δυστυχώς αφήνει αναξιοποίητα σημαντικά αποθέματα υδάτων που αποτελούν την πρώτη ύλη των βιολογικών σταθμών. Παρά το ότι χρησιμοποιούνται σχεδόν σύγχρονοι χωνευτές και η διαδικασία είναι σχεδόν ίδια με προηγμένες εγκαταστάσεις, η αποδόμηση της οργανικής ύλης επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι με κατάλληλες συνθήκες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει περίπτωση ορθής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και απόδοσης τόσο αρδεύσιμου νερού, όσο και μιας ύλης σε περίπου στεγνή κατάσταση, η οποία αποτελεί άριστο βελτιωτικό εδαφών, σε αντικατάσταση λιπασμάτων.
Το θέμα χρήζει περαιτέρω διερεύνησης δεδομένου ότι από νομικής πλευράς δεν είναι δυνατή η χρήση υδάτινων πόρων, προερχομένων από βιολογικούς καθαρισμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πρώτο μέλημα της πολιτείας είναι η τροποποίηση του νόμου, ώστε να δοθεί διέξοδος ακόμη και στα υδαρώδη λύματα τα οποία οδηγούν σε απόγνωση τους ιθύνοντες των ΔΕΥΑ, δεδομένων των δυσχερειών διάθεσής τους.
Η πρόταση περιλαμβάνει αυστηρές απαιτήσεις για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και τον έλεγχό του ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος.
Η εξοικονόμηση των υδάτινων πόρων χάρη στην επαναχρησιμοποίηση των υδάτων θα αποτελέσει αντικείμενο γενικών εκστρατειών ευαισθητοποίησης στα κράτη μέλη όπου χρησιμοποιείται νερό από ανάκτηση για γεωργική άρδευση.
Η Επιτροπή οφείλει να αξιολογεί την ανάγκη επανεξέτασης των στοιχειωδών απαιτήσεων ποιότητας του επαναχρησιμοποιούμενου νερού, με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της εφαρμογής του κανονισμού ή κάθε φορά που το απαιτούν οι νέες τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις.
Πολλά κράτη μέλη έχουν μακρά και επιτυχή πείρα στην επαναχρησιμοποίηση του νερού για διάφορους σκοπούς, μεταξύ των οποίων για γεωργική άρδευση. Σε σχέση με τις εναλλακτικές μεθόδους παροχής νερού, όπως η μεταφορά νερού ή η αφαλάτωση, η επαναχρησιμοποίηση του νερού είναι ευνοϊκότερη για το περιβάλλον. Οι νέοι κανόνες θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι σε περιοχές όπου η ζήτηση νερού εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά, παρά τα προληπτικά μέτρα για μείωση της ζήτησης. Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων εξακολουθούν να εφαρμόζονται και θα τηρούνται απόλυτα.
Στις 28 Μαΐου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού σχετικά με τις στοιχειώδεις απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του νερού, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη γνώμη του επί της πρότασης στις 12 Φεβρουαρίου 2019. Το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του (γενική προσέγγιση) στις 26 Ιουνίου 2019.
Ο κανονισμός θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και η αρχή της εφαρμογής του θα είναι τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος.
Η τεχνολογία, για μια φορά ακόμη φορά μπορεί να βοηθήσει σε σημαντικό βαθμό την ορθολογική διάθεση υδάτινων πόρων και μάλιστα, σε περιοχές όπου έχει αρχίσει η ερημοποίηση των εδαφών.
