Κύριε διευθυντά,
Τα κυβερνητικά στελέχη διακηρύσσουν καθημερινά ότι στις 20 Αυγούστου 2018 η χώρα επανέρχεται στην κανονικότητα. Από την άλλη πλευρά, οι βουλευτές και τα στελέχη της Αντιπολίτευσης διακηρύσσουν ότι η χώρα επανέρχεται στην κατάσταση του 2014.
Θεωρώ λανθασμένες αμφότερες τις δηλώσεις. Η χώρα δεν επανέρχεται καν στην κανονικότητα του 2014, αλλά σε μία δύσκολα ανατρέψιμη κατάσταση. Εκατοντάδες χιλιάδες νέων επιστημόνων και τεχνικών έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό για να βρουν εργασία και για να αξιοποιήσουν τα προσόντα, που τους παρείχε η Ελληνική Πολιτεία, μέσω των ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Όλοι αυτοί δεν θα επιστρέψουν απλά και μόνον επειδή το Τρίτο Πρόγραμμα Οικονομικής και Τεχνικής Βοήθειας (με δεκάδες δισεκατομμυρίων δανεικών ευρώ με ελάχιστο επιτόκιο και επιβολή μεταρρυθμίσεων) θα λήξει στις 20/8/2018.
Η Ελλάδα δυστυχώς θα βρεθεί προ μιας πρωτοφανούς πραγματικότητας με υψηλή φορολογία, δυσβάστακτες εισφορές για επαγγελματίες και επιχειρήσεις, ανύπαρκτα κεφάλαια κίνησης, αφελληνισμένες τράπεζες, υποβαθμισμένα και υποστελεχωμένα νοσοκομεία και ανεργία στα ύψη. Όσον αφορά στην έπαρση της υπουργού εργασίας, για πτώση της ανεργίας, ας της υπενθυμίσουμε ότι αυτή οφείλεται στη μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων νέων ανθρώπων, οι οποίοι δεν αναζητούν πλέον εργασία, διότι άρχισαν μία νέα ζωή στην αλλοδαπή.
Πρωτίστως, η λήξη του Τρίτου Μνημονίου Οικονομικής και Τεχνικής Βοήθειας θα βρει την Ελλάδα με ένα τεράστιο μειονέκτημα και μία δύσκολα επανορθώσιμη αναπηρία, η οποία συνίσταται στα ακόλουθα:
1. Καταργημένα τα Πρότυπα Σχολεία και την Αριστεία χαρακτηρισμένη ως ρετσινιά, δηλαδή είδος αναπηρίας.
2. Μετατροπή των Πανεπιστημίων σε χώρους ανομίας με την επαναφορά του «Ακαδημαϊκού Ασύλου».
3. Στο πυρ το εξώτερο την Αξιολόγηση σε όλο το φάσμα της Εκπαίδευσης και του Δημόσιου Τομέα.
4. Πανεπιστημιοποιημένα ΤΕΙ, χωρίς να έχει προηγηθεί αξιολόγηση των υποδομών, των γνωστικών αντικειμένων και του προσωπικού, και πλήρη αλλοίωση της έννοιας της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
5. Μεγάλη αύξηση των εισακτέων στα ΑΕΙ (50% από το 2012) με αποτέλεσμα την παραγωγή ανέργων δικηγόρων, οικονομολόγων, μηχανικών, γιατρών και άλλων επιστημόνων και, συγχρόνως, δραστική μείωση των νέων, που θα εκπαιδευτούν σε τεχνικά και χρήσιμα επαγγέλματα. Όπως θα έλεγε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος (προγραμματικές δηλώσεις του 1928), δημιουργούμε ένα προλεταριάτο θεσιθήρων.
6. Τα Πανεπιστήμια λαμβάνουν το 25% της επιχορήγησης του 2014 με αποτέλεσμα την αδυναμία σχεδιασμού της εκπαίδευσης και της διατήρησης των εκπαιδευτικών και ερευνητικών εργαστηρίων.
7. Εκατοντάδες διεθνώς γνωστών καθηγητών των πανεπιστημίων μας έχουν μεταναστεύσει στην αλλοδαπή, αναζητώντας καλλίτερες αποδοχές και ευνοϊκές συνθήκες εργασίας.
8. Ένα άκρως γραφειοκρατικό νομικό πλαίσιο στη διαχείριση των χρημάτων που προέρχονται από τρίτες πηγές για έρευνα, αλλά και κατ’ ουσίαν κατάργηση των περιζήτητων Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών με δίδακτρα, τα οποία προσήλκυαν εκατοντάδες αλλοδαπών φοιτητών, κυρίως εκτός Ε.Ε. και έδιναν πρόσθετες απολαβές στους ικανούς ερευνητές.
9. Αλλοιωμένη την έννοια της Αξιοκρατίας, στα πρότυπα της Νέας Γλώσσας του George Orwell, με αποτέλεσμα ένα κομματικό Κράτος με δεκάδες χιλιάδες ανίκανων και άνευ προσόντων κομματικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ (το κόστος του Δημοσίου σε μισθούς έχει αυξηθεί κατά 450 εκατομμύρια ευρώ).
Και επειδή ο πυλώνας της ευμάρειας μιας κοινωνίας (πολιτισμικής, οικονομικής και ποιοτικής) είναι η παρεχόμενη Παιδεία, ας δούμε το επιτελούμενο έγκλημα στην Μεταλυκειακή Εκπαίδευση. Η μετονομασία δύο ΤΕΙ σε Πανεπιστήμια και η επικείμενη ένταξη άλλων σε ήδη λειτουργούντα Πανεπιστήμια έχει ως συνέπεια την πτώση του επιπέδου σπουδών και τη δημιουργία επιπλέον πτυχιούχων πανεπιστημίου, που προστίθενται στο ήδη υπερβολικά μεγάλο πλήθος πτυχιούχων. Ας υπενθυμίσουμε ότι σύμφωνα με μελέτες στην Ελλάδα το 2011 υπήρχαν δεκαπλάσιοι γιατροί, δωδεκαπλάσιοι δικηγόροι και εξαπλάσιοι μηχανικοί σχετικά με τον πληθυσμό της από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Επίσης, σε όλες τις χώρες του οργανισμού, πλην της Ελλάδας, στην Ανωτάτη Εκπαίδευση (Πανεπιστήμια και ΤΕΙ) εισάγεται κατά μέσον όρο το 33% των απολυομένων από τα Λύκεια, ενώ στην Ελλάδα εισάγεται το 80%. (Education at a Glance 2015, OECD Indicators).
Έχουμε επισημάνει παλαιότερα (συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, Ιούνιος 2017) ότι στην επαγγελματική-τεχνική εκπαίδευση και κατάρτιση η Ελλάδα υστερεί τραγικά έναντι των άλλων χωρών του ΟΟΣΑ. Στα πανεπιστήμια εισάγεται δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό νέων ανθρώπων, ενώ στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ένα μικρό ποσοστό. Στο ίδιο συνέδριο παρουσιάστηκαν προτάσεις, όπως
• Ύπαρξη αυστηρών κριτηρίων για την απόκτηση πτυχίου, όπως προέβλεπε ο ν. 4009/2011, άρθρο 6, παρ. 1γ.
• Νομοθετική πρόβλεψη της βάσει αυστηρών κριτηρίων δυνατότητας μετεγγραφής ενός φοιτητή από Πανεπιστήμιο σε ΤΕΙ και από ΤΕΙ σε Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης και αντιστρόφως.
• Κατάργηση ακαδημαϊκών μονάδων, οι οποίες στερούνται ολοκληρωμένου γνωστικού αντικειμένου, συγχώνευση συγγενών ακαδημαϊκών μονάδων στο ίδιο πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ και μεταφορά επαγγελματικών τμημάτων των ΤΕΙ, οι οποίες αποτελούν εφαρμοσμένες τεχνικές (π.χ. ιχθυοκαλλιεργητές, ανθοκόμοι, βρεφονηπιοκόμοι, οδοντοτεχνίτες, φυσιοθεραπευτές, επεξεργαστές ξύλου κ.λπ.), σε διετούς φοίτησης Μεταλυκειακά Επαγγελματικά Κέντρα.
• Οι κτηριακές εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός των καταργουμένων ΑΕΙ (Πανεπιστήμια και ΤΕΙ), Σχολών και Τμημάτων παραδίδονται στα ιδρυόμενα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), ενώ τα μέλη του προσωπικού αξιολογούνται και αναλόγως των προσόντων τους είτε μετατάσσονται σε άλλα ΑΕΙ είτε παραμένουν στα ιδρυόμενα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης.
• Διοχέτευση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού ηλικίας 18-23 ετών σε τριετούς φοίτησης ΤΕΙ και σε Μεταλυκειακά Επαγγελματικά Κέντρα και, ταυτόχρονη, δραστική μείωση του φοιτητικού πληθυσμού στα πανεπιστήμια.
• Τροποποίηση του άρθρου 16 του Συντάγματος για ΑΕΙ ως ν.π.ι.δ., προκειμένου να επιτευχθεί η αυτοδιοίκηση των δημόσιων, και να δοθεί η δυνατότητα λειτουργίας μη κρατικών Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, τα οποία θα προσελκύσουν τόσο καλούς επιστήμονες όσο και δεκάδες χιλιάδες φοιτητών, ενώ θα σταματήσει η αιμορραγία ελλήνων φοιτητών προς Πανεπιστήμια της αλλοδαπής και θα αυξήσουν το ΑΕΠ κατά 1-2% ετησίως, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της ΕΤΕ.
• Λειτουργία αγγλόφωνων Προγραμμάτων Προπτυχιακών Σπουδών στα ήδη υπάρχοντα ΑΕΙ με δίδακτρα για προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών.
• Ίδρυση ν.π.ι.δ. σε κάθε ΑΕΙ, που θα διαχειρίζεται έρευνα, περιουσία και εκμεταλλεύσιμες καινοτόμες ιδέες, όπως προέβλεπε ο ν.4009/2011.
• Τα ΑΕΙ θα καθορίζουν τον αριθμό εισακτέων σε κάθε Σχολή καθώς και τους συντελεστές βαρύτητας των βασικών μαθημάτων για την εισαγωγή στις σχολές τους. Η εισαγωγή θα γίνεται βάσει του Εθνικού Απολυτηρίου, της υποβολής αίτησης από κάθε υποψήφιο, των επιδόσεων στα βασικά μαθήματα και ενδεχόμενης συνέντευξης.
Είμαστε σε σημείο που η επαναφορά στην κανονικότητα θα πάρει χρόνια και τεράστια προσπάθεια. Γι αυτό ας είμαστε προσεκτικοί, όταν μιλάμε για επαναφορά στην κανονικότητα στο τέλος του 2018. Αυτή είναι τόσο οικονομική και δημοσιονομική όσο ηθική και ποιοτική. Και στο τελευταίο όχι μόνον απέτυχε οικτρά ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά προκάλεσε μία ανεπανόρθωτη – τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια – ζημία.
Νότα αισιοδοξίας αποτελεί η πρόσφατη απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΠΚ), η οποία αρνήθηκε να συντελέσει στην επιτελούμενη ισοπέδωση από την κυβέρνηση με την προτεινόμενη ένταξη του ΤΕΙ Κρήτης στο ΠΚ. Γνωρίζοντας την ποιότητα των καθηγητών του Πολυτεχνείου Κρήτης, είμαι βέβαιος ότι και αυτό θα αρνηθεί. Η άρνησή μου δεν έχει σχέση με την ποιότητα των τμημάτων του ΤΕΙ Κρήτης, η οποία είναι δεδομένη σε αρκετά από αυτά. Βασίζεται, όμως, στους διακριτούς ρόλους ενός Πανεπιστημίου και ενός ΤΕΙ.
Τέλος, ας κατανοήσουμε ότι η απέχθεια της κυβέρνησης στο τρίπτυχο «Αριστεία – Αξιολόγηση – Αξιοκρατία» αποτελεί βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της Δημοκρατίας.
Ιωακείμ Γρυσπολάκης,
ομότιμος καθηγητής, π. πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης
