Τα τελευταία χρόνια τίθεται όλο και περισσότερο το θέμα του επανασχεδιασμού του επιχειρησιακού μοντέλου.
Σε μακροοικονομικό επίπεδο, είναι ταυτόχρονα ζήτημα υποστήριξης της παραγωγικής δραστηριότητας με επιλεκτικό τρόπο, δηλαδή να παράγουμε αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε ευνοώντας τη βιωσιμότητα των προϊόντων, να ευνοήσουμε τα κανάλια ανακύκλωσης και τις επισκευές που αποτελούν πηγή θέσεων εργασίας. Ενίσχυση των υποδομών μεταφοράς και εφαρμογή μεταβατικών πολιτικών και εσόδων.
Σε επίπεδο μικροοικονομικό, ο στόχος είναι να βγούμε από την ΕΚΕ χωρίς να βιαστούμε, να σταματήσουμε τη λογική της μείωσης των αρνητικών επιπτώσεων και να προχωρήσουμε σε αναζήτηση ποσοτικοποιημένων θετικών επιπτώσεων. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Επιχειρήσεων για το Κλίμα (Convention des Entreprises pour la Climat), 170 επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους και όλα τα μεγέθη, εργάζονται από το Σεπτέμβριο του 2021 και μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2022 για να προτείνουν το νέο επιχειρηματικό μοντέλο και να το επανασχεδιάσουν. Οι CEO τους ευαισθητοποιήθηκαν πεντακάθαρα πριν ενταχθούν στη CEC.
Τί αφήνω, τί αναπτύσσω
Ο κάθε μάνατζερ της επιχείρησης πρέπει να απαντήσει με νηφαλιότητα σε δύο ερωτήσεις:
– Τί αφήνω;
– Τί αναπτύσσω;
Πρόκειται για προϊόντα, υπηρεσίες, μέθοδοι παραγωγής ή συνθήκες εργασίας.
Επίγνωση: ανάλυση του περιβάλλοντος και επίγνωση της πραγματικότητας των προκλήσεων. Υπάρχει έλλειψη χρόνου κατανόησης των προβλημάτων και κατεύθυνση προς την καταστροφή εάν δεν γίνει γρήγορη αλλαγή πορείας.
Ευαισθητοποίηση: πρόκειται για την εκπαίδευση όλων των εργαζομένων για να είναι στο ίδιο επίπεδο μόρφωσης έτσι ώστε το έργο να υποστηρίζεται από όλους, πέρα από τους μάνατζερ, ώστε όλοι να γνωρίζουν τί μπορούν να κάνουν στο επίπεδο τους κάθε χρόνο και για το μέλλον της επιχείρησης τα επόμενα δέκα χρόνια.
Μετασχηματισμός του επιχειρηματικού μοντέλου:
είναι η τρίτη φάση και αφορά κάθε οργανισμό. Όταν κάποιος ειδικεύεται στα μηχανήματα κατασκευής, η σκέψη προφανώς σχετίζεται με την ηλεκτροδότησή τους αλλά όχι μόνο. Το πιο σημαντικό είναι η χρήση του προϊόντος που κατασκευάζεται. Μπορούμε να βρούμε λύσεις για την ενοικίαση των μηχανημάτων που κατασκευάζουμε και τη διάθεση των ωρών εργασίας; Αλλά η ιδέα που αναπτύσσεται είναι ότι τα επαγγέλματα του αύριο δεν είναι αυτά του σήμερα. Μερικές επιχειρήσεις αναγκάζονται να αλλάξουν επειδή οι τεχνολογικές εξελίξεις τις αναγκάζουν να το κάνουν, άλλες συμμετέχουν στη διαδικασία εν αναμονή.
Στην περίπτωση της επιλογής προϊόντων, 4 εκατομμύρια ευρώ επενδύθηκαν σε ένα χρόνο για αποκατάσταση ολόκληρου του φωτισμού με λαμπτήρες LED.
Όμως είτε πρόκειται για αλλαγή προϊόντων, συνηθειών ή διαδικασιών, ο μετασχηματισμός των μοντέλων συναντά μεγάλα εμπόδια: στο χρόνο, την απόσβεση μακροπρόθεσμων επενδύσεων και το συντονισμό με όλα τα οικοσυστήματα.
Ο χρόνος είναι απαραίτητος για την επικράτηση ενός νέου προϊόντος στην αγορά. Η προώθηση ενός νέου προϊόντος λιγότερο μολυσματικού στο περιβάλλον θα επιφέρει σημαντικά οφέλη στον αέρα που αναπνέουμε και την ποιότητα του εδάφους.
Χρειάζεται επίσης χρόνος για την απόσβεση των επενδύσεων. Από το λογισμικό μέχρι τα έπιπλα, τα λογιστικά πρότυπα προβλέπουν περιόδους απόσβεσης από ένα έως δέκα χρόνια. Ωστόσο ένα νηφάλιο επιχειρηματικό μοντέλο απαιτεί την αγορά ακριβότερου εξοπλισμού, ο οποίος όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για περίπου δεκαπέντε χρόνια. Αυτοί είναι όλοι οι κανονισμοί που επιβάλλονται στην επιχείρηση που πρέπει να ενσωματώσουν το χρόνο μακροπρόθεσμα. Τέλος, ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο για την επιχείρηση είναι να ενσωματώσει ολόκληρο το οικοσύστημα. Έτσι, εάν είναι σχετικά απλό να συσχετίσουμε τους προμηθευτές με μια αλλαγή του μοντέλου, πρέπει να συμπεριλάβουμε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας στους προβληματισμούς μας. Ωστόσο, ακόμη και αν δραστηριοποιούνται στον ίδιο πλανήτη, μια θυγατρική επιχείρηση (ελληνική) δεν έχει πάντα τα ίδια συμφέροντα με τη μητρική της εταιρεία ή άλλες θυγατρικές αλλού στον κόσμο.
Ο καθηγητής Κωνσταντινος Ζοπουνιδης είναι Ακαδημαϊκός
Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών
Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ
Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France
CIHEAM – International Center for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, France, Greece
Η Υποψήφια Δρ. Μαριάννα Εσκαντάρ είναι Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering
Πολυτεχνείο Κρήτης
Η Κλεοπάτρα Πετρουτσάτου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Τομέας Μεταφορών Συγκοινωνιακής Υποδομής, Διαχείρισης Έργων & Ανάπτυξης
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
