Φεύγουμε από τα Χανιά για να γνωρίσουμε δύο χωριά στο Σέλινο. Ακολουθούμε τον δρόμο για την Σούγια. Απολαμβάνοντας μια πανέμορφη διαδρομή (δάση από καστανιές, ελιές, κερασιές) και περνώντας από γραφικά χωριά Αλικιανός, Σκινές, Νέα Ρούματα, περιοχή Σέμπρωνα, Αγία Ειρήνη, θα βρεθούμε -σε 46 χλμ.- στο Επανωχώρι.
Μικρό αλλά ωραίο χωριό κτισμένο σε όμορφη αγροτοκτηνοτροφική περιοχή. Έχει 118 κατοίκους και ανήκει στον Δήμο Καντάνου – Σελίνου.
Στο χωριό υπάρχουν βυζαντινές εκκλησίες με τοιχογραφίες του ΙΔ’ και ΙΕ’ αιώνα. Κάθε χρόνο, στις 24 Αυγούστου, εορτή του Αγίου Ευτυχίου, γίνεται στο Επανωχώρι ωραίο πανηγύρι.
Το χωριό είναι γενέτειρα του οπλαρχηγού Γεωργίου Κορκίδη, γνωστούς για τους αγώνες του εναντίον των Τούρκων.
Το Επανωχώρι αναφέρεται στις απογραφές των Ενετών ως Πανωχώρι, όπως και το 1834 που είχε 30 χριστιανικές οικογένειες και μία μουσουλμανική. Στην απογραφή του 1881 το χωριό που αναφέρεται ως Απανωχώρι, ανήκε στον Δήμο Καμπανού και είχε 261 κατοίκους που ήσαν όλοι Έλληνες.
Πέντε χιλιόμετρα μετά το Επανωχώρι, μάς περιμένει ο Καμπανός. Αξιόλογο, γραφικό χωριό του Σελίνου κτισμένο μέσα σε ένα απέραντο δάσος από θεόρατα ελαιόδεντρα.
Η γύρω περιοχή είναι κατάφυτη από καρποφόρα και μη δέντρα και θάμνους. Την πρώτη θέση στα προϊόντα που παράγονται, κατέχει το λάδι (300 τόνοι ετήσια παραγωγή), και ακολουθούν το κρασί, τα φρούτα και τα κτηνοτροφικά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ο Καμπανός ανήκει στον Δήμο Καντάνου – Σελίνου και έχει 205 κατοίκους.
Στο χωριό ενδιαφέρον παρουσιάζει η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ονουφρίου με τοιχογραφίες.
Στον Καμπανό υπάρχουν Ιατρείο, Δημοτικό Σχολείο και Αστυνομικός Σταθμός.
Οι κάτοικοι του Καμπανού ήσαν πάντοτε παρόντες στους πολέμους και στους αγώνες του Έθνους.
Στους πολέμους 1912-1922, δεκαεπτά Καμπανιώτες έπεσαν στα πεδία των μαχών, ενώ στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η τότε Κοινότητα Καμπανού είχε δεκαπέντε άτομα που έπεσαν κάνοντας το χρέος τους προς την πατρίδα. Για τα ηρωικά αυτά τέκνα του Καμπανού έχει στηθεί σήμερα ηρώο στην πλατεία του χωριού.
Το 1834, ο Καμπανός ήταν υπολογίσιμο χωριό με 37 ελληνικές οικογένειες και τέσσερις (4) τουρκικές. Το 1881, η επαρχία Σελίνου είχε τρεις Δήμους, μέσα στους οποίους ήταν και ο Δήμος Καμπανού με 20 χωριά. Και τότε ο Καμπανός ήταν μεγάλο χωριό με 70 οικογένειες -όλες χριστιανικές- και με 291 κατοίκους.
Βιβλιογραφία:
– Ι. Αναστασάκη, Η ΚΑΝΤΑΝΟΣ
– Α. Μακρυδάκη, Χανιά τουρ. οδηγός
– Ν. Σταυράκη, Στατιστική του πληθυσμού της Κρήτης
– Σ. Σπανάκη, ΚΡΗΤΗ τ.Β’
– Ρ. Πάσλεϋ, Ταξίδια στην Κρήτη (μετάφρ. Δ. Γόντικα)
