Η Κρήτη σε γενικές γραμμές έχει επάρκεια υδάτινων πόρων, όμως, παρουσιάζεται ένα πρόβλημα που αφορά τη διαχείριση του νερού στα μεγάλα αρδευτικά έργα, τα οποία δεν λειτουργούν σωστά με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε προβλήματα επάρκειας ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες.
Τα παραπάνω επεσήμανε ο επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου ΕΛΓΟ “ΔΗΜΗΤΡΑ” Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης κατά τη διάρκεια εσπερίδας που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, στο Δημαρχείο Πλατανιά, με θέμα τη διαχείριση του νερού άδρευσης. Στην εσπερίδα έγινε και η παρουσίαση ενός πιλοτικού προγράμματος που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε., το Life – AgroClimaWater Life, το οποίο έχει διάρκεια πέντε ετών και στόχο να προετοιμάσει του παραγωγούς για την επερχόμενη κλιματική αλλαγή και την έλλειψη νερού που θα παρατηρηθεί στις μεσογειακές χώρες. Στο πιλοτικό αυτό πρόγραμμα συμμετέχουν ο Δήμος Πλατανιά, το Μιραμπέλο στο Λασίθι και τα Βασιλικάτα της Ιταλίας.
Στο περιθώριο της εκδήλωσης μιλώντας στα “Χ.Ν.” ο κ. Χαρτζουλάκης υπογράμμισε «η αλήθεια πάντως είναι πως στη Κρήτη έχουμε προσαρμοστεί όσον αφορά τις σύγχρονες μεθόδους άδρευσης, δηλαδή πάνω απ’ το 90% των καλλιεργειών αρδεύονται με συστήματα τοπικής άδρευσης όπως σταγόνες με μικροεκτοξευστήρες, αλλά το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι παραγωγοί, δεν έχουν ενημέρωση για το πότε πρέπει να ποτίζουν και τι νερό θα πρέπει καταναλώνουν. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που, όταν οι παραγωγοί θα έχουν πλήρη ενημέρωση και το διαχειριστούν σωστά, θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση νερού καθώς από διάφορες μελέτες που έχουμε κάνει τα προηγούμενα χρόνια στο Ινστιτούτο αυτό μπορεί να φτάσει μέχρι και το 25%.
Ο κ. Χαρτζουλάκης σημείωσε ακόμα ότι «στόχος μας λοιπόν, μέσω αυτού του προγράμματος, είναι να εξοικονομήσουμε νερό λόγω της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής, ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε τα επόμενα χρόνια, τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες που προκύπτουν τόσο από τον τουρισμό και την κατοικία καθώς και από την αγροτική παραγωγή».
Από την πλευρά της η υπεύθυνη του έργου Life AgroClimaWater χημικός μηχανικός Ελισάβετ Παυλίδου τόνισε ότι «στο πιλοτικό αυτό πρόγραμμα συμμετέχουν έξι φορείς από την Ελλάδα και δύο από την Ιταλία. Οι περιοχές που έχουν επιλεγεί για να εφαρμοστούν πιλοτικά οι πρακτικές είναι ο Δήμος Πλατανιά, το Μιραμπέλο στο Λασίθι και τα Βασιλικάτα στην Ιταλία, ενώ το πρόγραμμα έχει διάρκεια πέντε ετών. Οι πρακτικές αυτές που θα εφαρμοστούν δεν είναι υψηλού κόστους, αλλά επιτυγχάνονται σημαντικά αποτελέσματα που αφορούν την εξοικονόμηση και τη διαχείρηση του νερού. Οπως γνωρίζουμε η γεωργία είναι ένας κλάδος ευάλωτος στις κλιματολογικές συνθήκες και αλλαγές. Η προσαρμογή της γεωργίας στη νέα τάξη πραγμάτων τα επόμενα χρόνια, επειδή θα μειώνεται η προσφορά του νερού από τη φύση θα μπορούμε να παράγουμε την ίδια τουλάχιστον παραγωγή-όταν όπως θα είχαμε πολύ νερό- ώστε να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στην παραγωγή μας, που θα εξασφαλίσει τη διατροφή του πληθυσμού».
Η κα Παυλίδου επεσήμανε ότι «οι πρακτικές αυτές έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε ερευνητικό επίπεδο από το Ινστιτούτο Χανίων καθώς και από το Πανεπιστήμιο της Ιταλίας που έχουν εφαρμοστεί σε λίγο μεγαλύτερη κλίμακα, αλλά οι περισσότερες από αυτές -ενώ είναι γνωστές- δεν εφαρμόζονται συστηματικά και συνδυαστικά».
Στα “Χ.Ν.” μίλησε και ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου ΕΛΓΟ “Δήμητρα” Γεώργιος Ψαρράς, ο οποίος τόνισε ότι «στο πλαίσιο του προγράμματος Εργο Life-AgroClimaWater θα δημιουργηθούν 10 πιλοτικοί αγροί στον Δήμο Πλατανιά όπου θα εφαρμόσουμε κάποιες καλλιεργητικές πρακτικές, με στόχο όχι μόνο να μειώσουν το νερό άδρευσης που χρησιμοποιείται, αλλά και να μειωθούν όλες οι απώλειες του χωραφιού σε νερό. Με τις πρακτικές αυτές, με λιγότερο δηλαδή νερό τα δέντρα θα παράγουν την ίδια ποσότητα καρπού, με τη μέγιστη πάντα ποιότητα. Η άρδευση θα γίνεται με βάση οδηγίες για συγκεκριμένη ποσότητα νερού, δηλαδή θα εφαρμοστεί ελλειμματική άρδευση που θα μειώνει την ποσότητα νερού, αλλά δεν θα επηρεάζει την παραγωγή. Θα εφαρμοστούν καλλιεργητικές πρακτικές που θα μειώνουν την εξάτμιση του νερού απ’ το έδαφος. Με αυτό τον τρόπο συνολικά θα μπορέσουμε να πετύχουμε μέχρι και 30% εξοικονόμηση νερού άδρευσης, ενώ με κάποιες άλλες πρακτικές που έχουν να κάνουν με το όργωμα και γενικά τις αγροτικές εργασίες που χρειάζεται μια καλλιεργήσιμη έκταση, το ποσοστό μπορεί να φτάσει μέχρι και το 50%».
Σε δήλωσή του ο δήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλανδράκης σημείωσε ότι «η εφαρμογή του προγράμματος θα ξεκινήσει άμεσα στον Δήμο μας, σε επιλεγμένα γεωτεμάχια 20 στρεμμάτων. Στόχος είναι να εξοικονομήσουμε νερό από την άρδευση χωρίς όμως επιπτώσεις στην ποσότητα και την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων», ενώ ο πρόεδρος της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Πλατανιά Αντώνης Καπνισάκης συμπλήρωσε ότι «η προσπάθεια του Δήμου Πλατανιά για να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα είχε ξεκινήσει πριν από τρία χρόνια, αλλά δεν καταφέραμε να ενταχθούμε λόγω κάποιων μικρών λεπτομερειών στην όλη διαδικασία. Φέτος είμαστε χαρούμενοι που καταφέραμε να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και να συμμετάσχουμε».
