Η έπαρση της σημαίας στον Φιρκά

Για έναν γερο-κρητικό που αξιώθηκε να δει τη σημαία της λευτεριάς στητή στην ντάπια και για λογαριασμό του συντέκνου του, πριν απ’ την επίσημη έπαρσή της την 1η Δεκεμβρίου 1913, ο λόγος. Ας δούμε πως περιγράφει το σχετικό περιστατικό ο Νικόλαος Ποριώτης στο κείμενό του “Ο νεκρός και η σημαία, στον απόηχο του φετινού εορτασμού της 101ης επετείου της Ενωσης της Κρήτης με τη μητέρα Ελλάδα: (φωτ.: Ειρήνη Καλαϊτζάκη). «Ένας γέρος Κρητικός εστεκόταν εμπρός στην έπαλξιν του Φιρκά και εκοίταζεν, εκοίταζεν, εκοίταζεν τη σημαία. Είχε βγάλει το μαντήλι της κεφαλής του, ο ήλιος τον έψηνε· και ατός, ακουμπησμένος στο προπέτασμα του μώλου, εκοίτζανε, εκοίταζε τη σημαίαν. Ήτο η δευτέρα ημέρα της επάρσεώς της, η τρίτη μετά την λήξιν της διεθνούς κατοχής. Τον αντελήφθησαν δύο τρεις περαστικοί. Εξαναπέρασαν αργότερα· και αυτός εκοίταζεν, εκοίταζεν τη σημαία. Τι τηνε θωρείς καπετάνιε, τη σημαία; Δεν την εχόρτασες να τηνε θωρής; Δεν την είδες εχτές; Τον ερώτησεν ένας. Την είδα, παιδί μου· την είδα χτες για τον απατό μου! Σήμερα… σήμερα τηνε θωρώ για άλλονε, για ένα σύντεκνό μου, που λαβώθηκε στα ’97 και πέθανε από την πληγή. Πριν να ξεψυχήση, όμως απλώνοντας τη χέρα ντου κατά τα Χανιά, επρόφτασε και μου είπε: Αν εσύ ζήσης, σύντεκνε, κι αξιωθής να δεις τη σημαία μας να στηθή ετσά, στην ντάπια, να πας να τηνε δης, να τηνε καλοδής, και να ’ρθης στο μνήμα μου να μου φωνάξης δυνατά: “Την είδα σύντεκνε! Κι εγώ έννοια σου, και θα σ’ ακούσω..” Εσώπασε ο γερο-Κρητικός, κοιτώντας πάντα τη σημαία και αυτοί που τ’ άκουσαν εδάκρυσαν. Και τα δάκρυα έσβησαν την περιέργειαν να μάθουν το όνομα του γέρου και το όνομα του συντέκνου του. «Ποιός ήταν ο γερο-Καπετάνιος», ερώτησα έναν που μου έλεγε το γεγονός, μετά πάροδον δύο εβδομάδων. «Δεν το κατέχω. Δεν εσυλλογίστηκα να τον ρωτήσω. Εφύγαμε… Έφυγαν και ο γέρος εκοίταζε, εκοίταζε…». Σημείωση: Το κείμενο του Ν. Ποριώτη “εδημοσιεύθη”, όπως αναγράφεται στο βιβλίο “Σαράντα χρόνια δημοσιογραφικής ζωής” (εκδ. εφ. “Εστία”, Αθήνα 1934) “εις την “Εστίαν”, 9 Αυγούστου 1909, στα λεν εκ Κρήτης, ολίγας ημέρας μετά την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και την ύψωση της ελληνικής σημαίας εις τον Φιρκά”. Πολλές ευχαριστίες στον Βασίλη Χαρωνίτη για τα στοιχεία…