Επιφυλακή για χημική ρύπανση στην Κρήτη

Χαμηλά στη λίστα των περιοχών της Ευρώπης όπου παρουσιάζεται υπερσυγκέντρωση PFAS (παντοτινά χημικά) βρίσκεται η Κρήτη, ωστόσο αυτό δεν θα πρέπει να καθησυχάσει πολίτες και φορείς του νησιού λόγω της φύσης των ουσιών αυτών να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο περιβάλλον!

Η έρευνα που πραγματοποίησαν 14 Μέσα Ενημέρωσης σε όλη την Ευρώπη (ανάμεσα τους κορυφαίες εφημερίδες όπως ο Guardian, η Le Monde, η Süddeutsche zeitung) δείχνει ιδιαίτερα ανησυχητικά στοιχεία για τα “παντοτινά χημικά” κυρίως σε χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, ενώ στη χώρα μας τα προβλήματα εντοπίζονται κυρίως κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Στην Κρήτη υπάρχει μόνο μια επιβεβαιωμένη εστία ρύπανσης στο χώρο συλλογής απορριμμάτων στο Ηράκλειο και μια σειρά από πιθανολογούμενες εστίες ρύπανσης σε στρατιωτικές βάσεις, αεροδρόμια, βιολογικούς καθαρισμούς.
Τα PFAS είναι μια ομάδα χημικών ουσιών που έχουν την ιδιότητα να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο περιβάλλον να μην διαλύονται και παράλληλα συνδέονται με την εμφάνιση ασθενειών.
Ο ομότιμος καθηγητής του τμήματος Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Ευάγγελος Γιδαράκος, ειδικός σε τοξικά και επικίνδυνα τοξικά απόβλητα μίλησε στα “Χ.ν.” για το περιεχόμενο της έρευνας που όπως είπε «είναι πολύ σοβαρή και σε αυτή συμμετείχαν κορυφαία Μέσα Ενημέρωσης από όλη την Ευρώπη».
Τα “παντοτινά χημικά” σύμφωνα με τον κ. Γιδαράκο « είναι ουσίες που συμπεριφέρονται σαν σαπούνια. Έχουν μια υδατοαπωθητική κορεσμένη με φθόριο ανθρακική αλυσίδα και μια υδρόφιλη που τα κάνει ιδιαίτερα ευέλικτα μόλις αποκολληθούν από ένα προϊόν μπορούν να μεταναστεύσουν στο περιβάλλον.»
Τα χημικά αυτά συστατικά εντοπίζονται σε εργοστάσια χημικών , αλλά και σε στρατιωτικές βάσεις, αεροδρόμια, χώρους εκπαίδευσης πυρόσβεσης όπου χρησιμοποιούνται αφροί πυρόσβεσης που παρουσιάζουν μεγάλη περιεκτικότητα σε αυτές τις ουσίες.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Με βάση τα στοιχεία της έρευνας που στην Ελλάδα πραγματοποίησε το Reporters United η κατάσταση έχει ως εξής για την Κρήτη:
• Χώρος διαχείρισης απορριμμάτων στο Ηράκλειο. Επιβεβαιωμένη εστία ρύπανσης.
• Αμερικανική βάση, πιθανολογούμενη εστία ρύπανσης ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΧΑΝΙΩΝ.
• Αεροδρόμιο και αεροπορική βάσηπιθανολογούμενη εστία ρύπανσης ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΧΑΝΙΩΝ.
• Βιολογικός καθαρισμός Χανίων, πιθανολογούμενη εστία ρύπανσης ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΧΑΝΙΩΝ.
• Αεροδρόμια Ηρακλείου, Τυμπακίου, Καστέλι Πεδιάδας πιθανολογούμενη εστία ρύπανσης.
• Εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων Ηράκλειο, πιθανολογούμενη εστία ρύπανσης.
• Αεροδρόμιο Σητείας και ναυτική βάση στο Παλαίκαστρο, πιθανολογούμενη εστία ρύπανσης.
«Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των PFAS είναι πως αποτελούν ένα συνδυασμό από φυσικές και χημικές ουσίες που όταν έλθουν σε επαφή με το περιβάλλον παραμένουν ακέραιες για μεγάλα χρονικά διαστήματα και για πολλά έτη. Μ ε φυσικές διεργασίες κατανέμονται ευρέως και τα συναντάμε στο έδαφος, στο νερό ακόμα και σε περιοχές που δεν υπάρχουν παρά ελάχιστες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως πχ. Στα Ιμαλαια ή στην Αλάσκα. Τα PFAS συσσωρεύονται σε λιπώδους ιστούς ζώντων οργανισμών και έτσι φτάνουν σε υψηλές συγκεντρώσεις και στο πιάτο του καταναλωτή. Πρόκειται για τοξικές για τον άνθρωπο και την άγρια φύση ουσίες» εξηγεί ο κ. Γιδαράκος.