Η εμφάνιση δύο ειδών “Λεσσεψιανών μεταναστών” – ψαριών που ήλθαν από την Ερυθρά Θάλασσα στη Μεσόγειο μέσω της διώρυγας του Σουέζ βρίσκεται υπό την παρακολούθηση των Τμημάτων Αλιείας στην Ελλάδα. Το “Γατόψαρο” (Plotosus lineatus) και το “Πετρόψαρο” (Synanceia verrucosa) εμφανίσθηκαν στην Κύπρο και όπως έχει γίνει και με άλλα “Λεσσεψιανά” είδη όπως ο “Λαγοκέφαλος” και το “Λεοντόψαρο” αναμένεται να κάνουν αργά ή γρήγορα την εμφάνιση τους στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Κρήτη. Όπως μας ανέφεραν από το “Τμήμα Αλιείας” της Π.Ε. Χανίων παρακολουθούν το θέμα σε συνεργασία πάντα με τους ψαράδες που καλούνται όταν πιάσουν κάποιο ασυνήθιστο είδος στα δίχτυα τους να ενημερώνουν άμεσα το “Τμήμα Αλιείας”. Πρόσφατα το “Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών” της Κύπρου εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ενημέρωνε το κοινό για την εμφάνιση “Γατόψαρων” και “Πετρόψαρων” στο θαλάσσιο χώρο της Κύπρου.
Το πετρόψαρο
«Το είδος αυτό εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή της κατεχόμενης Κώμας του Γιαλού το 2020. Το είδος αυτό είναι σχετικά μικρού μεγέθους και ζει κυρίως σε βραχώδεις βυθούς και σε βάθη μέχρι 30 μέτρα. Τα αγκάθια του πετρόψαρου περιέχουν την πρωτεϊνική τοξίνη βερρουκοτοξίνη (verrucotoxin – VTX), η οποία θεωρείται από τις ισχυρότερες τοξίνες που υπάρχουν σε θαλάσσιους οργανισμούς. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ακραίο πόνο, αιμορραγία, τοπική διόγκωση γύρω από τη θέση δηλητηρίασης και, εάν το τραύμα αφεθεί χωρίς θεραπεία, παράλυση, αναπνευστική δυσκολία μέχρι και θάνατο. Αντιμετώπιση τυχόν τσιμπήματος περιλαμβάνει θέρμανση της περιοχής, συνήθως με ζεστό νερό, για περιορισμό της δράσης της τοξίνης ως άμεσο ανακουφιστικό μέτρο και οπωσδήποτε μετάβαση σε ιατρικό κέντρο το συντομότερο δυνατό. Σημειώνεται ότι υπάρχει αντίδοτο για τη βερρουκοτοξίνη, το οποίο αυξάνει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών». Οι εκτιμήσεις είναι πως από την εμφάνιση κάποιου Λεσσεψιανού είδους στην Κύπρο ανάλογα τον κύκλο ζωής του, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα 1, 2, 5, 10 έτη θα εμφανιστεί και στην Κρήτη για αυτό και είναι σημαντικό οι αλιείς και οι πολίτες να είναι ενήμεροι και να ενημερώσουν αμέσως το “Τμήμα Αλιείας”.
Το γατόψαρο
«Το είδος αυτό είναι Ινδο-Ειρηνικής προέλευσης που πέρασε από την Ερυθρά στη Μεσόγειο Θάλασσα διαμέσου της Διώρυγας του Σουέζ και πλέον θεωρείται εγκατεστημένο στα νερά της Μεσογείου. Παρόλο που το είδος έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο ήδη από το 2001, η πρώτη καταγραφή στην Κύπρο έγινε μόλις το 2022 στη θαλάσσια περιοχή ανοικτά του μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα στην Καρπασία και πολύ πρόσφατα, μόλις στις 17 Σεπτεμβρίου 2023, στη θαλάσσια περιοχή του Πρωταρά. Το γατόψαρο Plotosus lineatus είναι σχετικά μικρού μεγέθους ψάρι, με μήκος συνήθως από 15 έως 25 cm, έχει καφέ σώμα με λευκές κατά μήκος γραμμές και τέσσερα ζεύγη μουστάκια, δύο πάνω και δύο κάτω από το στόμα. Είναι βυθόβιο είδος που ζει συνήθως σε πετρώδεις βυθούς από την ακτή μέχρι και τα 60 μέτρα βάθος και τρέφεται, κυρίως, με μαλακόστρακα, μαλάκια και σκουλήκια. Τα νεαρά άτομα σχηματίζουν συνήθως πυκνά κοπάδια των 100 περίπου ατόμων σε σχήμα μπάλας, ενώ τα ενήλικα είναι είτε μοναχικά είτε σχηματίζουν μικρότερα κοπάδια των περίπου 20 ατόμων και κρύβονται συνήθως σε σχισμές βράχων κατά τη διάρκεια της μέρας. Το γατόψαρο είναι επίσης εν δυνάμει επικίνδυνο είδος για κάποιον που θα τύχει να το αλιεύσει και να το χειριστεί, καθώς τα αγκάθια του ραχιαίου και πλευρικού του πτερυγίου, καθώς και οι εκκρίσεις του δέρματός του, περιέχουν ισχυρές τοξίνες. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν τοπική διόγκωση γύρω από το σημείο τραυματισμού και ακραίο πόνο, και εάν το τραύμα αφεθεί χωρίς θεραπεία, ίσως και πιο σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και θάνατο. Αντιμετώπιση τυχόν τσιμπήματος περιλαμβάνει θέρμανση της περιοχής, συνήθως με ζεστό νερό, για περιορισμό της δράσης της τοξίνης ως άμεσο ανακουφιστικό μέτρο και οπωσδήποτε μετάβαση σε ιατρικό κέντρο το συντομότερο δυνατό.»
